بررسی و مقایسۀحالات آفاقی و انفسی در سروده‌های علاءالدولة بیابانکی بر اساس نظریة «استیس»

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

سعید کرکه آبادی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.)
پروین دخت مشهور ² (استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران. (نویسنده مسئول))
فرزاد عباسی ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحدنیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور، ایران)
محبوبه ضیاخدادادیان ⁴ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحدنیشابور، دانشگاه آزاد نیشابور، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/06/05 تاریخ پذیرش : 1400/06/05 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: مکاشفه, دیوان اشعار, کشف صوری, کشف معنوی, علاءالدوله بیابانکی,

چکیده مقاله :

یکی از مسائلی که عرفان‌های تمام ملل، حول آن می‌چرخند، مسئلة کشف و شهود است. به طور کلی مکاشفات عرفانی در دیوان علاءالدولة بیابانکی را می‌توان به دو دستة کشف و شهود صوری و معنوی تقسیم نمود و هرکدام از آن‌ها نیز انواعی دارد. این مکاشفات صوری و معنوی در برخی جهات با نظریة و.ت. استیس در مورد کشف و شهود، قابل انطباق است. در این پژوهش نیز مکاشفات علاءالدوله بر اساس احوال صوری و معنوی، مورد بررسی قرارگرفته و سپس به تشریح ویژگی‌های مشترک آن‌ها از جمله احساس ثقه، عینیّت، شادی و... پرداخته‌شده است. البتّه در برخی از این موارد، نظر استیس متفاوت است و یا با برخی از ویژگی‌های مکاشفات اسلامی، قابل تطبیق نیست. علاوه بر آن، ویژگی‌های اختصاصی حالات صوری و معنوی بررسی شده است و در نهایت به این نتیجه رسیده‌ایم که مکاشفات علاءالدوله، علاوه بر مطابقت با برخی از الگوهای عرفان غربی، در نوع خود بی‌نظیر هستند و از جهاتی بر عرفان غربی نیز برتری دارند. هم چنین نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی–تحلیلی و روش کتاب خانه ای درصدد آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا اشعار علاءالدوله با وجود فراوانی، عباراتی در رابطه با کشف و شهود، قابلیّت تطبیق و دسته‌بندی در حوزة نوع ادبیادبیّات پیشگویانه و مکاشفه‌ای را دارد یا خیر؟

چکیده انگلیسی:

One of the issues that the mysticism of all nations revolves around is the issue of discovery and intuition. In general, mystical revelations in the Divan of Ala al-Dawla Biyabanki can be divided into two categories: formal and spiritual discovery and intuition, and each of them has its types. These formal and spiritual revelations in some respects with the theory of W.T. Stacey is applicable to discovery and intuition. In this research, the revelations of Ala al-Dawlah based on formal and spiritual conditions have been studied and then their common features such as feeling of trust, objectivity, happiness, etc. have been explained. Of course, in some of these cases, Stacey's view differs or is not compatible with some of the characteristics of Islamic revelation. In addition, the specific characteristics of formal and spiritual states have been studied, and we have finally come to the conclusion that the revelations of Ala 'al-Dawlah, in addition to conforming to some patterns of Western mysticism, are unique in their kind and in some ways superior to Western mysticism. In this research, the author also tries to answer the question of descriptive-analytical method and library method whether the poems of Ala Al-Dawlah, in spite of their abundance, expressions related to discovery and intuition, adaptability and classification in the field of literary type "Literature" Does it have "prophecies and revelations" or not?