بررسی جغرافیای توسعه‌یافتگی استان‌های ایران با استفاده از شاخص توسعه انسانی
محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی
قاسم محمدی
1
(کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری. دانشگاه تبریز)
کلید واژه: تحلیل فضایی, شاخص توسعه انسانی, "توسعه انسانی, استاندارد زندگی, جغرافیای توسعه",
چکیده مقاله :
مفهوم توسعه انسانی، رویکردی کل‌نگر به زندگی بهتر است که به پرورش استعدادها و قوای ذهنی در کنار مصرف کالاها و خدمات تأکید دارد و با هدف قرار دادن زندگی بهتر افق پویایی را فراروی انتخاب‌های انسانی قرار می‌دهد. در افق چشم‌انداز بیست‌ساله ایران آمده است: ایران توسعه‌یافته، برخوردار از دانش پیشرفته، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد و برخوردار از سلامت است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا وضعیت موجود استان‌های کشور را از نظر برخورداری از شاخص‌های توسعه انسانی را برمبنای سرشماری‌های سال‌های 1390 و 1395 ارزیابی کند. براساس یافته‌های تحقیق میانگین شاخص آموزش در کشور 503/. شاخص سلامت 673/. و شاخص استاندارد زندگی 336/. و شاخص ترکیبی توسعه انسانی 749/. است. شاخص سلامت بیشترین میزان و شاخص استاندارد زندگی کمترین رقم را در سطح کشور دارد. مطلوب‌ترین وضعیت شاخص توسعه انسانی به ترتیب مربوط به استان‌های تهران با 936/. البرز با 926/. و یزد با 862/. است. نامطلوب‌ترین وضعیت این شاخص به ترتیب مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان با 446/. و کردستان با 561/. است. استان سیستان و بلوچستان در تمامی شاخص‌های توسعه انسانی نامطلوب‌ترین وضعیت را دارد. هرچند که سطح‌بندی استان‌ها براساس شاخص توسعه انسانی حاکی از آن است که ردة بسیار محروم منطبق با استان‌های مرزی و ردة استان‌هایی که مطلوب‌ترین وضعیت را دارا هستند مربوط به مناطقی است که اغلب در مرکز کشور واقع شده‌اند اما براساس نتایج در اغلب استان‌های کشور در بین دو سرشماری رشد مشاهده شده به‌طوری که استان‌های محروم بیشترین رشد را داشته‌اند.
The concept of human development is a holistic approach to a better life that emphasizes the cultivation of the talents and mental abilities along with the consumption of goods and services and places the dynamic horizon of human choices ahead of the goal of a better life.On the horizon of Iran's twenty-year vision is:A developed Iran, with advanced knowledge, equal opportunities, adequate income distribution and health.This descriptive-analytical study aims to evaluate the current status of provinces in terms of human development indicators based on the censuses of 2011 and 2016. According to the research findings, the average education index in the country is 0.503. 0.673 Health Index. And standard of living 0.336 And the combined index of human development is 0.749. Health index has the highest rate and standard of living has the lowest figure in the country. The most favorable situation of human development index was related to Tehran provinces with 0.936 respectively. Alborz with 0.926 and Yazd with 0.862. The most unfavorable situation of this index is related to Sistan and Baluchestan provinces with 0.446 and Kurdistan with 0.561 respectively. Sistan and Baluchestan province has the most unfavorable situation in all indicators of human development. Although the ranking of provinces based on the Human Development Index indicates that the most disadvantaged category corresponds to the border provinces and the most desirable ones belong to the regions most often located in the center of the country, but based on the results in most provinces of the country between the two The growth census observed that deprived provinces had the highest growth.
_||_
