شهر هخامنشی دهانه غلامان، رتبه‌بندی و طبقات اجتماعی آن

محورهای موضوعی : باستان‌شناسی تاریخی

علیرضا هژبری نوبری ¹ , حسنعلی عرب ² , نادره نور قاسمی ³

1 - دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 - کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3 - مربی، گروه گرافیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، شبستر، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/05/03 تاریخ پذیرش : 1402/05/03 تاریخ انتشار : 1386/06/01

کلید واژه: هخامنشیان, نظام اجتماعی, تحلیل ساختاری, دهانه غلامان,

چکیده مقاله :

فرایندهای گوناگونی در مقیاس و ابعادی متفاوت باعث توسعه جوامع انسانی شده، ساختار آنها را دچار تغییر و دگرگونی نموده است. طبقات اجتماعی که زاییده و پرورده این جوامع است، باعث پیچیدگی الگوهای زیستی آن‌ها گشته که تفسیر داده‌های مکشوفه از آن‌ها دانش ما را در رابطه با این جوامع (در این پژوهش جوامع باستانی) تشکیل می‌دهد. هدف از این پژوهش، توجه به مدارک باستان‌شناختی با رویکردی اجتماعی است. بر این اساس تلاش کردیم تا ساختار اجتماعی - رتبه نقش و جایگاه اجتماعی - محوطه دهانه غلامان را با تفسیر و سنجش نمودهای رفتاری آن‌ها که امروزه به‌عنوان نهشته‌های باستانی درآمده‌اند، در چارچوبی از الگوهای اجتماعی بررسی نماییم. در این مقاله، دسته‌بندی جوامع، گوناگونی آنها، چگونگی تفسیر داده‌های باستان‌شناختی از بعد نظری اجتماعی و رهیافت‌های گوناگون مورد استفاده در رتبه‌بندی جوامع مطرح شده و با معرفی داده‌های باستان‌شناختی دهانه غلامان و در کنار هم قراردادن مدارک و نظریات موجود، تحلیلی از نظام اجتماعی محوطه به انجام رسیده و سعی شده تا گروه‌ها، رتبه‌ها و طبقات مختلف این محوطه را با استفاده از تشخیص راهبردهای اقتصادی هویت بخشیده، چیدمان ساختارها را در ارتباط مستقیم با طبقات اجتماعی یافته و دو محله مجزا در شهر مشخص گردد.

چکیده انگلیسی:

Various processes in different scales and dimensions have caused the development of human societies and have changed and transformed their structure. The social classes that are born and nurtured by these societies have caused the complexity of their biological patterns and the interpretation of the data revealed from them constitutes our knowledge regarding these societies (in this research, ancient societies). The purpose of this research is to pay attention to the archaeological evidence with a social approach. Based on this, we tried to investigate the social structure - rank, role and social status - of the Dahaneh Gholaman site by interpreting and measuring their behavioral manifestations, which today have come as ancient deposits, in the framework of social patterns. In this article, the classification of societies, their diversity, how to interpret archaeological data from a social theoretical perspective, and various approaches used in the ranking of societies are presented. Besides, the social system of the site was analyzed by introducing the archaeological data of the Dahaneh Gholaman site and putting together the existing evidence and theories. In addition, it was tried to determine the different groups, ranks and classes of this site by economic strategies and to identify the arrangement of structures in direct relation with social classes and two separate neighborhoods in the city.