اثرات متقابل مقادیر مختلف روی(Zn) و بور(B) در محلول‌غذایی بر رشد و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیداتیو در گیاه کاهو (Lactuca sativa L.)رقم Paris Island

محورهای موضوعی : فیزیولوژی گیاهی

فرهاد بهتاش ¹ (.استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، آذربایجان شرقی، ایران)
سید هادی فخر قاضی ² (دانشجو آموزشکده کشاورزی مراغه، آذربایجان شرقی، ایران.)
معصومه حسن بارانی ³ (دکتری تخصصی سیستماتیک گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/04/23 تاریخ پذیرش : 1401/06/10 تاریخ انتشار : 1401/06/29

کلید واژه: عملکرد, عناصر کم مصرف, هیدروپونیک, هوگلند, فعالیت‌های آنزیمی,

چکیده مقاله :

یکی از عوامل موثر بر افزایش عملکرد به ویژه در محیط‌های کنترل شده، تغذیه گیاهان با عناصر کم‌ مصرف می‌باشد. بور (B) و روی (Zn) از عناصر مهم در واکنش‌های بیوشیمیایی گیاه هستند که می‌توانند به طور مستقیم و غیر‌مستقیم سبب افزایش عملکرد محصولات شوند. در این پژوهش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف عناصر روی (Zn) و بور (B) بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه کاهو (Lactuca sativa L.)، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مراغه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور روی (Zn) در سه سطح صفر، 5 و 10 میلی‌گرم بر لیتر از منبع سولفات روی (ZnSO4,7H2O) و بور (B) در سه سطح صفر، 2 و 4 میلی‌گرم بر لیتر از منبع اسیدبوریک (H3BO3) در سه تکرار، به روش هیدروپونیک انجام گردید. نتایج نشان داد با افزایش غلظت روی در محلول غذائی، صفات رشدی از جمله وزن تر، وزن خشک، شاخص کلروفیل، کلروفیل a و b، کلروفیل کل میزان کاروتنوئید، غلظت پروتئین محلول کل و غلظت عنصر روی در برگ کاهو به صورت معنی‌دار در سطح احتمال 1 درصد افزایش یافتند. همچنین با افزایش مقدار بور (B) در محلول غذائی، مقادیر پرولین، مالون دی آلدئید (MDA)، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیداتیو اعم از گایاکول پراکسیداز (GPX)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (APX) و همچنین غلظت عنصر بور (B) در برگ کاهو به صورت معنی‌دار افزایش یافتند که افزودن روی در غلظت‌های بالای بور (B)، با اثر متقابل خود باعث کاهش این مقادیر گردید.

چکیده انگلیسی:

One of the principle factors influencing the plant's growth parameters and yield is nutrition with micro-elements. Boron and zinc are dominant micro-nutrients directly or indirectly affect the plants biochemical potential and hence the yield of plants. In the present experiment, we aimed to study the effects of Zn and B on some growth attributes and quality of Lactuca sativa L. cv. 'paris island'. The experiment was conducted at the Research Greenhouse of the University of Maragheh as factorial based on CRBD with Zn (0, 5 and 10 mg L-1) from ZnSO4,7H2O and B from H3BO3 at three levels (0, 2 and 4 mg L-1 ) with three replications. The results revealed that with increasing Zn concentrations in the nutrient solution, the fresh weight, dry weight, chlorophyll index, chlorophylls a and b content, total chlorophylls content, carotenoids amount, soluble proteins concentration and Zn concentration were increased in the lettuce leaf tissue (p≤0.01). Furthermore, with increasing nutrient solution's B concentration, the proline, MDA, GPX, CAT and APX levels and activities as well as the boron content in the plant tissue were significantly influence and increased. Zn up concentrations under boron high availability reduced the aforementioned traits quantities (p≤0.01).