تأثیر هنردرمانی گروهی بر پرخاشگری و سازش‌یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش‌‌فعالی/ نقص-توجه شهر تهران در سال 1399

محورهای موضوعی : علوم تربیتی

صابر کرمی ¹ (کارشناس ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه آزاداسلامی واحد کرمانشاه، ایران)
بهاره جانجانی ² (کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران.)
محسن رضائی ³ (کارشناس کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت جام، ایران.)
سامان قاسمی ⁴ (کارشناس ارشد نکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.)
سارا دارابی ⁵ (کارشناسی ارشد علوم تربیتی، گرایش برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.)
محمدمهدی آزادی ⁶ (کارشناس ارشد نکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/03/27 تاریخ پذیرش : 1402/06/24 تاریخ انتشار : 1402/06/30

کلید واژه: پرخاشگری, هنردرمانی, اختلال بیش‌فعالی/ نقص توجه, سازش‌یافتگی اجتماعی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هنردرمانی گروهی بر پرخاشگری و سازش‌یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش‌‌فعالی/ نقص‌توجه انجام شد. روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه‌ آماری پژوهش شامل 90 کودک 12- 8 سال مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ نقص توجه مراجعه کننده به یکی از مراکز اختلالات رفتاری شهر تهران در شش‌ماهه اول سال 1399 بودند. از بین آنها 30 نفر (21 پسر و 9 دختر) به روش نمونه‌گیری هدفمند، به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به نسبت یکسان، گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، برنامه هنردرمانی (هنرهای بصری) را در 10 جلسه 90 دقیقه‌ای (هر هفته دو جلسه) به صورت گروهی دریافت کردند، گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفت. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های پرخاشگری (شهیم، 1385) و سازش‌یافتگی اجتماعی (سینها و سینگ، 1993)، استفاده شد. یافته‌های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که با کنترل اثر پیش‌آزمون، بین میانگین نمرات پس-آزمون افراد گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای پرخاشگری و سازش‌یافتگی اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). در مجموع، با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان گفت که هنردرمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری و افزایش سازش‌یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش‌فعالی/ نقص توجه، مؤثر بود.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted with the aim of investigating the effect of group art therapy on aggression and social adjustment of children with attention deficit/hyperactivity disorder. The research method was a semi-experimental pre-test-post-test with a control group. The statistical population of the study included90 children aged 8-12 years with attention deficit/hyperactivity disorder who referred to one of the behavioral disorders centers in Tehran in the first six months of 2019. Among them, 30 people (21 boys and 9 girls) were selected as the research sample by purposive sampling method and assigned to two experimental and control groups in the same ratio. The people of the experimental group received the art therapy program (visual arts) in 10 sessions of 90 minutes (two sessions per week) as a group, the control group was placed on the waiting list. Aggression (Shahim, 1385) and social compatibility (Sinha & Singh, 1993) questionnaires were used to collect information. The results of the multivariate covariance analysis showed that by controlling the pre-test effect, there was a significant difference between the average post-test scores of the experimental and control groups in the variables of aggression and social adaptability (P<0.001). In general, according to the results of this research, it can be said that group art therapy was effective in reducing aggression and increasing social adjustment of children with attention deficit/hyperactivity disorder.