واکاوی پیدایش نحله‌های فکری درعصر امام محمدباقر (ع)

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

محمد دارینی ¹ , معصومه سادات نظم ² , حسن شجاع بهار ³

1 - دانشجوی دکترای معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - دانشجوی دکترای تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
3 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/09/19 تاریخ پذیرش : 1397/08/22 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: &quot, نحله &quot, , &quot, غلات&quot, , &quot, خوارج&quot, , &quot, علل&quot, , &quot, فرقه&quot, ,

چکیده مقاله :

چکیده واکاوی ریشه‌ها و علل پیدایش جریان‌های فکری در زمان ائمه(ع) به‌ویژه عصر امام باقر(ع) از اهمیت خاصی برخورداراست. در این نوشتار با تکیه‌ بر اسناد تاریخی و تحلیل برخی از دیدگاه‌ها می‌توان دریافت که زمینه‌ی به وجود آمدن این‌گونه افکار چگونه نشأت‌گرفته است؟ مسائلی چون اباحه گری، ناآگاهی، دنیاطلبی، اختلافات فرقه‌ای، تأثیر فراوان ادیان خارجی و افراط در محبت و... ازجمله زمینه‌های به وجود آمدن تفکر غلات است. جهل و سکوت مردم و بی‌تفاوتی نخبگان و... ازجمله علل پیدایش جنبش مرجئه و عواملی چون نارضایتی گروهی از وضعیت موجود، روحیه تمرد و تعصب‌های قبیله‌‌‌ای را می‌توان ازجمله ریشه‌های پیدایش خوارج نام برد. در این میان نقش امام باقر(ع) در مبارزه با نحله‌های فکری موجود آن روز از اهمیت خاصی برخوردار است. چراکه ایشان با پاسخ دادن به شبهات دینی، مناظره با فرقه‌های منحرف و فاصله گرفتن از دخالت در امور سیاسی، خدمت بزرگی به اسلام نمودند و بدین شیوه از اصول و مبانی دین اسلام دفاع نموده و به نشر تعالیم احکام اسلام پرداختند و با بیانی روشن ماهیت آنان را افشا نموده و با قاطعیت آنان را از حوزه تشیع دور ساختند. کلیدواژه‌ها: نحله- غلات- مرجئه- خوارج- علل- فرقه

چکیده انگلیسی:

The subject of research ; " paraphrase according to the view point of Qurans " ; state that shite thinkerُs view about paraphrase is beyond of the super ficialُs one which is based on outward meaning of Quranic words and tradition (hadith ) . This writing is an attempt to express how the principles of paraphrase and wisdom can reach to the layers of Quranic knowledge and to explain shite religious beliefs and defend them against the opponentُs doubts and difficulties . This confirmed method was usefull in satisfying the questionerُs mind who sought science . Therefore, in eloquence disussion field, shite commentators with considering household of the holy prophet’s valuable statements (peace be upon them) and recognition of devine knowledge and use of rational approach; are free from any foul and diversion including considering God as a physical and likening object. key words : paraphrase ; superficial ; inward ; wisdom ; tradition