باورهای عامه مردم در دوران قاجار با تاکید بر باورهای عامیانه بهداشتی و پزشکی

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

لیلا عمرایی ¹ , امیر اکبری ² , امید سپهری راد ³ , رجبعلی وثوقی مطلق ⁴

1 - - دانشجوی دکتری، تاریخ ایران بعداز اسلام، واحد بجنورد، دانشگاه ازاد اسلامی، ایران، بجنورد ([e-mail] )
2 - استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.(نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
4 - استادیار، گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه ازاد اسلامی، بجنورد، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/09/25 تاریخ پذیرش : 1402/04/10 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: علم پزشکی, باورهای عامیانه, دوران قاجار,

چکیده مقاله :

طب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حساب می آید.مواجهه طب سنتی با شیوه های نوین در این دوره موجب بروز تغییراتی گسترده در روند پیشین آن شد.شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار؛طب سنتی بود اما این شیوه با آن همه سابقه درخشان درگذشته به دلیل آمیخته شدن با پاره ای از باورهای موهوم وخرافی؛پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانیدچار رکودشد وپزشکی مدرن به دلیل وجود موسسات فرهنگی،آموزشی و درمانی و رسوخ تفکر برتری طب مدرن،بر پزشکی سنتی پیشی گرفت.این پژوهش باشیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای بر آن است به بررسی عوامل بسترساز حضور این پزشکان درجامعه عصر قاجار،جایگاه باورهای عامیانه در حفظ سلامت بپردازد.جهل ونادانی،فقروبدبختی که اغلب مردم عصر قاجار باآن روبه رو بودند،محدودیتها ونادیده گرفتن زنان درجامعه و زندگی وبسیاری دلایل دیگر باعث شده بود که در باورهای وعقاید مردم خدشه واردشود وگرایش به سمت خرافات برای رهایی از مشکلاتی که گریبان گیرشان بود،زیاد شود.

چکیده انگلیسی:

Falk medicine a mixture of superstition and false beliefs and sometimes signs of traditional medicine.that mostly deals with folk belifes and superstitions and has never been expressed in an experimental or philosophical school in a coherent way.the en counter of traditional Iranian medicinewith modern western methods caused extensive changes in its previous process. The dominant method of medicine in the society of the Qajar era was traditional medicin but this method of medicine with all its briliant historyin the past has been popularized mix with some superstitious beliefs There was a stagnation in the work of doctors and modern medicine surpassed traditional medicine due to the of culturaleducational and the penetration of the superiority of modern medicine.this reserch using a descriptive-analytical method and using documents and library sources aime to investigate the factors that created the basis for the presence of existence these doctors in the Iranian society during the Qajar era the place of folk beliefs in maintaining health as well as their treatment methods.ignorance poverty and misery the miserable life that most of the people of the Qajar era faced the restrictions and neglect of women in society and family life and polygamy and many other reasons caused the change in beliefs and opinions.the people will be harmed and the tendency towards superstitions will increase to get rid of the problems that plagued them.