ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد 20 لاین جو پاییزه در شرایط تبریز

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

فدرا اسلامی ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی)
بهمن پاسبان اسلام ² (استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی)
مهدی تاج بخش ³ (استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه)
حسن تیمورپور ⁴ (محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی)

تاریخ دریافت : 1389/03/23 تاریخ پذیرش : 1390/03/18 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: تنوع ژنتیکی, عملکرد دانه, لاین, Hordeum vulgare,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد 20 لاین جو تحت شرایط آب و هوایی دشت تبریز در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان دادند که بین لاین های مورد مطالعه از نظر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعـداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، تعداد پنجه در بوته و طول سنبله، اختلاف معنی داری وجود داشت. این امر نشان دهنده ی وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها بود. نتایج مقایسه میانگین صفات نشان داد که لاین EBYTC86-17 با داشتن طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه ی بالاتر و در نهایت عملکرد دانه ی بیشتر به عنوان لاین پرمحصول تر شناخته شد. پایین بودن تعداد پنجه، باعث بالا رفتن وزن هزار دانه و در نتیجه افزایش عملکرد دانه ی لاین مذکور گردید. به نظر می رسد پس از مطالعات تکمیلی از این لاین برای کشت در مناطقی با شرایط اقلیمی مشابه دشت تبریز بتوان استفاده کرد. همچنین، لاین های EBYTC86-5، EBYTC86-6 و EBYTC86-13 به دلیل داشتن عملکرد دانه ی پایین به عنوان لاین های ضعیف تر شناخته شدند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب همبستگی ساده ی صفات مورد مطالعه نشان داد که بیشترین همبستگی ساده بین عملکرد دانه و اجزای آن مربوط به وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بود و بر اساس نتیجه ی تجزیه رگرسیون، 37 درصد از تغییرات عملکرد دانه توسط وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله تبیین گردید. همچنین، با افزایش هر واحد در مقدار وزن هزار دانه 30 درصد و به ازای افزایش هر واحد در مقدار تعداد دانه در سنبله 14 درصد بر میزان عملکرد دانه افزوده شد. البته به ازای افزایش هر واحد ارتفاع بوته، 5 درصد از عملکرد دانه کاسته شد.

چکیده انگلیسی:

This resarch was conduted to evaluate seed yield and yield components of 20 barley lines at Agricultural and Natural Resources Resarch Center of Tabriz, Iran uing a randomized complete block design (RCBD) with three replications. Analysis of variance showed that there were sigificant differece among lines under study for plant height, thousand kernel weight, number of grains per spike, grain yield, spike weight spikes per square meter and spike length. This shows that there gentic was variations for these traits among the lines studied. Mean comparisions of the traits showed that line EBYTC86-17 by having higher spike length, kernel per spike and 1000 kernel weight produced highest yield. This line can thus be regarded as suitable far thurther studies and recommend at to this area. It was also revealed that lines EBYTC86-5, EBYTC86-6 and EBYTC86-13 were low producers. Results of simple correlation coefficients among the traits showed that yield and yield components were highly correlated with kernel weight and kernels number per spike. Based on regression analysis, 37 percent of yield variation can be attributed to seed number per spike and 1000 kernel weight. Results also showed that for each unit increase in 1000 kernel weight and seed number per spike yield increased by 30 and 14 percent respectively. However, each unit increase in plant height decreased seed yield by percent.