واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان به شرایط کم آبی

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

ندا ظفر نادری ¹ (فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد تبریز)
سعید اهری‌زاد ² (دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز)
مهرداد یارنیا ³ (دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز)
سیدابوالقاسم محمدی ⁴ (استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز)

تاریخ دریافت : 1389/01/14 تاریخ پذیرش : 1389/07/16 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: گندم نان, تنش کم آبی, لاین‌های اینبرد نوترکیب,

چکیده مقاله :

به‌منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کم آبی، آزمایشی با هشت لاین اینبرد نوترکیب به‌همراه دو والد (روشن و سوپرهد) به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، بیانگر تفاوت معنی‌دار بین لاین‌های مورد مطالعه از نظر کلیه ی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 1% بود. بین سطوح مختلف آبیاری تفاوت معنی‌دار برای عملکرد دانه و وزن هزار دانه مشاهده شد. اثر متقابل تنش × لاین از نظر شاخص برداشت و تعداد پنجه ی بارور و نابارور در سطح احتمال 5% معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه به رقم روشن تعلّق داشت. در تجزیه به عامل‌ها، سه عامل اول 86.95 درصد تغییرات کل را تبیین کردند و فاکتور‌های اول و دوم تحت عنوان فاکتور‌های رشد و عملکرد دانه نام‌گذاری شدند. تجزیه ی خوشه‌ای بر اساس کلیه ی صفات به روش WARD، لاین‌ها را به دو گروه منتسب کرد و این گروه‌بندی توسط تجزیه تابع تشخیص تأیید گردید.

چکیده انگلیسی:

Response of 8 bread wheat recombinant inbred lines along with their parental cultivars (Roshan and Super Head) to water deficit was evaluatedin a split plot experimentarranged in randomized complete block design (CRBD) with three replications under three irrigation levels (80, 120 and 160 mm evaporation from the pan) at the Agricultural Research Station of Islamic Azad University, Tabriz Branch in 2009. Univariate analysis of variance revealed significant difference among lines with respect to all the traits studied. Significant differences were observed among irrigation levels for grain yield and thousand-grain weight. Line × stress interaction was significant for harvest index and number of fertile and non-fertile tillers. Roshan cultivar produced highest grain yield. In the factor analysis, the first three factors explained 86.95% of total variation. The two first factors were named as growth and grain yield factors, respectively. Cluster analysis, using WARD algorithm, based on all the traits grouped the lines into two cultivars. Grouping was confirmed by discriminate analysis.