تنوع ژنتیکی در ارقام گندم پاییزه نسبت به عملکرد و اجزای عملکرد دانه

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مهدی تبریزی ¹ , حمداله کاظمی اربط ²

1 - فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

تاریخ دریافت : 1394/10/10 تاریخ پذیرش : 1394/10/10 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: عملکرد دانه, گندم, تجزیه خوشه ای, تجزیه به مولفه های اصلی,

چکیده مقاله :

این آزمایش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام گندم پاییزه بر اساس عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال زراعی 89-88 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. عملیات زراعی از قبیل کاشت بذر، مصرف کود و سم در مزرعه و آبیاری به صورت روش های متداول انجام گردید. صفات زراعی و مورفولوژیک، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن سنبله، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. تجزیه واریانس داده ها حاکی از اختلاف بین ارقام برای کلیه صفات، به غیر از وزن سنبله و تعداد دانه در بوته بود. همچنین، نتایج نشان داد که وزن سنبله اصلی از بالاترین میزان تنوع فنوتیپی (19.77%) و صفات تعداد روز تا رسیدگی و تعداد روز تا ظهور سنبله به ترتیب با مقدار (0.27% و0.52%) از کمترین میزان تنوع فنوتیپی برخوردار می باشد. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد حدود 82.73 درصد از تغییرات کل، توسط چهار مولفه اصلی اول توجیه می شود. تجزیه خوشه ای بر اساس روش وارد و فاصله اقلیدسی انجام شد. در این تجزیه 12 رقم مورد بررسی در قالب دو خوشه گروه بندی شدند که خوشه اول شامل 7 رقم و خوشه دوم، شامل 5 رقم بود.

چکیده انگلیسی:

In order to detect the most effective characters on grain yield and its component in winter wheat genotypes, an experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted at Research Station of the Islamic Azad University, Tabriz Branch. Planting seed, application of fertilizers and fertilizers and pesticides and irrigation regimes were processed as they are usually done in the region. Some traits such as days to heading, days to maturity, height plant, main spike weight, straw yield, grain number per spike, grain weight per spike, grain yield and harvest index were characterized. Analysis of variance revealed that there were significant differences among genotypes for most of the traits except the weight of main spike and grain number per plant. Results also showed that the highest phenotypic (19.77%) diversity belonged to the weight of main spike and least to days to maturity and days to heading (with 0.27% and 0.52% ) respectively. Results of factor analysis showed that four factors accounted for 82.73% of the total variation. Cluster analysis, based on traits under study, grouped the genotypes into two groups. The first group consisted of seven and the second on of five genotypes.