اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید بر میزان رنگیزه ها و فلورسانس کلروفیل ارقام کنجد تحت شرایط قطع آبیاری

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

ابراهیم باقری ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان)
جعفر مسعود سینکی ² (گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران)
مهدی برادران فیروزآبادی ³ (استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود)
محمد عابدینی اسفهلانی ⁴ (عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود)

تاریخ دریافت : 1392/06/07 تاریخ پذیرش : 1394/09/24 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: تنش خشکی, کنجد, کلروفیل, BBCH, فلورسانس,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید تحت شرایط قطع آبیاری (بر اساس BBCH، مراحل فنولوژی گیاهان) و اثر متقابل آنها بر غلظت کلروفیل a، b، کاراتنوئید و فلورسانس کلروفیل در ارقام کنجد (Sesamum indicum) آزمایشی در سال زراعی 91-90 در استان سمنان، شهرستان شاهرود، شهر بیارجمند انجام شـد. در این طرح اثر 3 عامل مــورد بررسی قرار گرفت. فاکتور اصلی، قطع آبیاری بر اساس BBCH (آبیاری کامل به عنوان شاهد، BBCH 69 (زمانی که %90 گل های کنجد باز شده) و BBCH79 (زمانی که %90 نیام های کنجد به اندازه نهایی خود رسیده باشند) و ارقام کنجد (بومی، دشتستان 2 و داراب 1) و سطوح محلول پاشی با سالیسیلیک اسید (غلظت 0 (شاهد) و 0.6 میلی مولار) به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که تنش قطع آبیاری در پایان BBCH 69 و BBCH79 سبب اختلاف معنی دار در میزان کلروفیل a، کاراتنوئید و فلورسانس کلروفیل (F0, Fm, Fv, Fv/m) گردید. همچنین، محلول پاشی سبب مشاهده اختلاف معنی دار برای میزان کلروفیل b و فلورسانس کلروفیل (Fm و Fv) شد. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین غلظت کلروفیل a و کارتنوئید در شرایط قطع آبیاری در BBCH 69 به ترتیب به میزان 0.629 و 0.265 میلی گرم بر گرم وزن تر و بیشترین غلظت Fv/Fm در شرایط آبیاری کامل به میزان 0.656 به دست آمدند. بر اساس نتایج این آزمایش بیشترین مقدار کلروفیل b مربوط به رقم داراب به میزان 0.423 میلی گرم بر گرم وزن تر و کمترین آن مربوط به رقم بومی به میزان 0.364 میلی گرم بر گرم وزن تر در شرایط آبیاری کامل حاصل شد.

چکیده انگلیسی:

To study the effects of foliar applications of salicylic acid under cutting off irrigation at BBCH and phenological growth stages of plants and their interaction on chlorophyll a, b, carotenoid concentrations and chlorophyll fluorescence of sesame varieties (Sesamum indicum) a split factorial experiment based on a randomized complete block design with 3 replications was conducted at Shahrood (Semnan province of Iran) during growing season of 2011-2012. Main factor was three irrigation levels (full irrigation as control, cutting off irrigation at 69 BBCH (at 90% flowering stage), and cutting off irrigation at BBCH79 (at full growth of pods). Sub plots were three cultivars of sesame (Biarjomand native, Dashtestan 2, Darab 1) and two levels of the foliar applications salicylic acid (0, and 0.6 mM). The results of variance analysis showed that drought stress due to cutting of the irrigation at 90% flowering and full growth of pods reduced content of chlorophyll a, carotenoid and chlorophyll fluorescence significantly. Foliar application also reduced chlorophyll b and chlorophyll fluorescence (Fv, Fm) significantly. Experimental results indicated that highest concentrations of chlorophyll a and carotenoid 0.629 and 0.265 mg/g.Fw respectively produced by plants when irrigation was cutted off at BBCH 69 and the highest concentration of Fv/Fm (0.656) in control treatment. Based on the results obtained the maximum chlorophyll b content belonged to Darab (0.423 mg/g.Fw) and the lowest (0.364 mg/g.Fw) to Biarjomand native.