کاهش اثر تنش کم آبی با محلول پاشی هومات پتاسیم در ارقام سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L)

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

ابوالحسن حسینی ¹ (دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زراعت، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران)
محمد باقر خورشیدی بنام ² (عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران)
داود حسن پناه ³ (عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران)
فریبرز شکاری ⁴ (دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/01/24 تاریخ پذیرش : 1394/08/20 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: عملکرد غده, تعداد ساقه, تعداد روز تا گلدهی, تعداد غده در بوته, tuberosum Solanum,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثرات هومات پتاسیم (PH) در کاهش اثرات تنش آبی بر ارقام سیب زمینی (کایزر، آگریا و ساتینا)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل چهار سطح آبیاری 7 روز یک بار، 7 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم، 10 روز یک بار آبیاری و 10 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم بود که هومات پتاسیم به صورت محلول پاشی به مقدار 250 میلی لیتر در 300 لیتر آب در هکتار در سه مرحله سبز شدن کامل، قبل و بعد از غده زایی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که با کاهش آبیاری، تعداد ساقه در بوته از 3.5 به 2.5 عدد، تعداد روز تا گلدهی از 60 روز به کمتر از 50 روز و عملکرد غده ارقام از 45 تن به کمتر از 35 تن کاهش یافت. اثر متقابل رقم با تیمارهای آبیاری در هیچ صفتی معنی دار نبود. بیشترین عملکرد غده در شرایط 7 روز یک بار آبیاری + هومات پتاسیم در رقم کایزر حدود 55 تن و کمترین آن در شرایط تنش در رقم آگریا کمتر از 20 تن بود. رقم کایزر علاوه بر پرمحصولی در شرایط دور آبیاری 10 روز یک بار و 7 روز یک بار دارای عملکرد بیشتری (به ترتیب حدود 50 و 20 تن) نسبت به سایر ارقام بود. استفاده از رقم کایزر در منطقه کم آبی مانند اردبیل مناسب به نظر می رسد و اگر آب مورد نیاز این رقم تامین گردد متوسط عملکرد غده آن 50 درصد افزایش می یابد. استفاده از هومات پتاسیم باعث افزایش عملکرد غده در شرایط کم آبی از 25 به 50 تن گردید.

چکیده انگلیسی:

To evaluate the effect of potassium humate (PH) on drought stress in potato cultivars (Kaizer, Agria and Satina) a split plot experiment based on randomized complete block design with 3 replications was performed. Main factor was irrigation regimes, 1- irrigation every 7 days without PH application, 2- irrigation every 7 days + PH application, 3- irrigation every 10 days without PH application and 4- irrigation every 10 days + PH application, in which 250 ml of PH diluted in 300L water and plants were sprayed in three stage of plant growth: full emergence, before and after tuber initiation. Results showed that increasing irrigation interval decreased stem number per plant from 3.5 to 2.5, days to flowering from 60 to less than 50 days, , and tuber yield from 45 to less than 35 ton.ha-1. Cultivar×irrigation interaction in all attributes were not significant. The highest tuber yield produced by Kaizer (55 t.ha-1) when plants were irrigated every 7 days irrigation + PH application and lowest by Agria (20 t.ha-1) in 10 days irrigation interval without applying PH. Kaizer not only produced high yield but also produced higher yield in every 7 or 10 days irrigation without PH application: 50 and 20 ton.ha-1, respectively. It seems that Kaizer could be a proper choice to be planted in drought prone regions like Ardabil. Applying PH resulted in increasing yield from 25 to 50 t.ha-1 under water deficit condition.

منابع و مأخذ:

Aghazadeh, B. 2003. Evaluation of new potato cultivars quantitative and qualitative attributes in different water regimes in Ardabil. MSc dissertation in Agronomy, Islamic Azad University, Ardabil Branch. 102 pp.

Al-Mahmud, A., M. Bazzaz, Sh. Ali Khan, A. Hossain, and M. Hossain. 2014. Tuber yield, tuber quality and plant water status of potato under drought and well watered condition. The Global Journal of Science Frontier Research. 14(10-D), 15-22.

Anonymous. 2007. Humic acid humate fertilizer. http://www.humic.org.

Demagante, A.L., P.M. Harris, and P. van der Zaag. 1995. A promising method for screening drought tolerance in potato using apical cutting. American Potato Journal. 72:577-588.

Djavadi, M. 2008. Evaluation of drought tolerance in clones of potato produced by TPS. MSc. dissertation in Agronomy, Islamic Azad University, Ardabil Branch. 98 pp.

Doan Dam, N. 1993. Root growth and drought resistance in potato. College Lagunal (Philippines). 11: 24-95.

Gadimov, A.G., and As. R. Allahverdiev. 2007. Nitrate reductase activity of Vigna at K-humate in conditions NaCl. Journal of Plodorodie. 4 (37):26-28.

Hassan Panah, D. 2007. Application of potassium humate and cadestim for second planting on Sante cultivar in Ardabil plane. Ardebil Agricultural organization, 45pp.

Hassan Panah, D. 2009. Effects of water deficit and pottasiun humate on tuber yield and yield component of potato cultivars in Ardabil region, Iran. Research Journal of Environmental Sciences. 3(3):351-356

Hassan Panah, D., E. Gurbanov, A. Gadimov, and R. Shahriari. 2008. Determination of yield stability in advanced potato cultivars as affected by water deficit and potassium humate in Ardabil region, Iran. Pakistan Journal of Biological Sciences. 11(10):1354-1359.

Haverkort, A.J., M. Waart, and K.A. Bodlaender. 1990. The effect of early drought stress on number of tubers and stolons of potato in controlled and field conditions. Potato Research. 33 (1): 89-94.

Heuer, B., and A. Nadler. 1995 Growth and development of potatoes under salinity and at water deficit. Australian Journal of Agricultural Research. 46:1477-1486.

Imanparast, F., A. Tobeh, and A. Gholipouri. 2013. Potassium humate effect on the drought stress in wheat. International Journal of Agronomy and Plant Production. 4(1): 98-103.

Karafylidis, D.I., N. Stavropoul, and D. Georgakis. 1996. The effect of water stress on the yielding capacity of potato crops and subsequent performance of seed tubers. Potato Research. 39:153-163

Khorshidi Benam, M.B. 2002. Drought stress effect on potato and evaluation of resistance indices. PhD. Dissertation in Agronomy, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran. 180pp.

Lahlou, O., S. Attar, and J.F. Lendent. 2003. The effect of drought and cultivar on growth parameters, yield and yield components of potato. Agronomie. 23: 257-268.

Loon, C.D. 1986. Drought, a major constrain in potato production and possibilities for screening for drought resistance. Potato Research of Tomorrow. Purdo. Wageningen. 516.

Lynch, D.R., N. Foroud, G.C. Kozub and B.C. Farries. 1995. The effect of moisture stress at three growth stages on the yield, components of yield and processing quality of eight potato varieties. American potato Journal. 72: 375-385.

Mohammadi, A. 2001. Evaluation of drought tolerance in some potato cultivars in Ardabil region. MSc dissertation in Agronomy, Islamic Azad University, Ardabil Branch.

Mollasadeghi, V., M. Valizadeh, R. Shahryari, and A.A. Imani. 2011. Evaluation of drought tolerance of bread wheat genotypes using stress tolerance indices at presence of potassium humate. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Sciences. 10 (2): 151-156.

Rafat, N., M. Yarnia, and D. HassanPanah. 2012 .Effect of drought stress and potassium humate application on grain yield-related traits of corn (cv. 604). Journal of Food, Agriculture & Environment. 10(2): 580-584.

Rossouw, F.T., and G. Waghmarae. 1995. The effect of drought on growth and yield of two South Africa potato cultivars. South African Journal of Science. 91(3):149-15.

Shimshi, D., and M. Susnoschi, 1985. Growth and yield studies of potato development in a semi-arid region. Potato Research. 28: 212-218.

Struik, P.C., and C. van Voorst. 1986. Effect of drought on the initiation, yield, and size distribution of tubers of Solanum tuberosum L. CV. Bintje. Potato Research. 29: 487-500.

Thimmegouda S., and N. Devakumar, 1993. Analysis of moisture stress on growth and tuber yield of potato. (Solanum tuberosum L.). Indian Agriculture. 37:145-150.