بررسی رابطه بین مشارکت اجتماعی و رضایت از زندگی بااحساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

یعقوب زارعی ¹ (کارشناس ارشد ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران)
محمود علمی ² (استادیار گروه جامعه شناسی ، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران ( نویسنده مسئول) [e-mail])

تاریخ دریافت : 1399/12/20 تاریخ پذیرش : 1400/11/30 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: امنیت, اجتماعی, احساس,

چکیده مقاله :

احساس امنیت را می‌توان در امان بودن یا در امان حس کردن خود از تهدید تعریف نمود در مقابل احساس ناامنی و ترس بر وضعیتی دلالت دارد که در آن افراد با محیط تهدیدکننده مواجه هستند درواقع زمانی که فرد احساس کند در جامعه و تعاملات اجتماعی خطری جان، مال و سلامتی وی را مورد تهدید و تعرض قرار داده نمی‌دهد می‌توان گفت فرد دارای احساس امنیت است. این پژوهش در سال 1397 با موضوع بررسی رابطه بین مشارکت اجتماعی و رضایت از زندگی بااحساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز انجام‌گرفته است؛ که به بررسی ابعاد سه‌گانه احساس امنیت اجتماعی: امنیت جانی و مالی و سیاسی پرداخته‌شده است. نوع تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و روش اجرای تحقیق، روش پیمایشی و ازنظر وسعت، پهنانگر و ازنظر زمانی مقطعی می‌باشد. جامعه آماری کلیه شهروندان 14 تا 65 ساله شهر تبریز بودند که حجم نمونه به‌دست‌آمده بر اساس فرمول کوکران برابر با 384 نفر می‌باشد و از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده‌شده است. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار‌ spss 25 استفاده‌شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که میزان احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز در حد متوسط می‌باشد؛ و از میان ابعاد سه‌گانه احساس امنیت اجتماعی: امنیت جانی و مالی و سیاسی به ترتیب بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان می‌دهد که بین رضایت از زندگی و مشارکت اجتماعی بااحساس امنیت اجتماعی‌همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین میزان احساس‌امنیت اجتماعی برحسب سطح تحصیلات متفاوت می‌باشد. و همچنین میزان احساس‌امنیت اجتماعی بر حسب جنسیت متفاوت نمی باشد.کلیدواژه‌ها: احساس امنیت اجتماعی⸲ رضایت از زندگی⸲ مشارکت اجتماعی

چکیده انگلیسی:

A sense of security can be defined as feeling safe or secure from a threat. In contrast, a sense of insecurity and fear refers to a situation in which people are exposed to a threatening environment. It does not threaten or attack his property and health. It can be said that the person has a sense of security. This study was conducted in 1397 with the subject of investigating the relationship between social participation and life satisfaction with a sense of social security among the citizens of Tabriz; Which examines the three dimensions of the feeling of social security: life, financial and political security. The type of research in this research is applied and the research method is survey method and in terms of scope, it is expansive and in terms of time is cross-sectional. The statistical population was all citizens aged 14 to 65 years in Tabriz. The sample size according to Cochran's formula is 384 people and multi-stage cluster sampling method has been used. The measuring tool is a questionnaire. SPSS 25 software was used to analyze the data. The results show that the level of social security among the citizens of Tabriz is moderate; And among the three dimensions of the feeling of social security: life, financial and political security have the highest amount, respectively. The results of testing the hypotheses show that there is a positive and significant correlation between life satisfaction and social participation with a sense of social security. Also, the level of feeling of social security varies according to the level of education. Also, the level of social security does not vary by gender.

منابع و مأخذ:

 آبراکرامبی، نیکلاس، هیل، استیفن(1370)، فرهنگ جامعه شناسی، ترجمه: حسن پویان، پژمان، تهران.

              افشانی، علیرضا و دیگران(1391)، بررسی احساس امنیت اجتماعی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در شهر یزد، مجله تحلیل اجتماعی، شماره4/62. (‎34 صفحه – از ص 1 تا 34 ).

             انتظاری، علی و دیگران(1394)، احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر نقش پلیس(مورد مطالعه: شهر نور)، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان.( 27 صفحه- از ص 7 تا 34)

            اینگلهارت، رونالد(1373)، تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه: مریم وتر، کویر، تهران

باباخانی، وحیده، زارعی، یعقوب(1394)، رابطه بین سبک پوشش و احساس امنیت اجتماعی و عوامل موثر بر آن، طرح تحقیقاتی دفتر تحقیقات کاربردی نیروی انتظامی استان آ ش.

 پورسعدی، پروین، عباس زاده، محمد، محمد پور، ابراهیم، (1395)، مطالعه تاثیر عملکرد پلیس و دینداری بر احساس امنیت اجتماعی(مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز)، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال ششم، شماره چهارم(پیاپی23)، زمستان.( 27 صفحه- از ص 95 تا 121).

دلاور، علی و محمد جهانتاب (1390) تأثیر سرمایه اجتماعی بر احساس امنیت، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی. سال پنجمࣣ شماره 8.( 22 صفحه- از ص 73 تا 95).

رادفر، محمدرضا و حبیب زاده، اصحاب(1397) عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه انتظام اجتماعی، سال دهم، شماره دوم، تابستان 1397.( 32 صفحه- از ص 53 تا 84).

رجبی‌پور، محمد. (1384). درآمدی بر عوامل مؤثر بر احساس امنیت، کنکاشی بر جنبه‌های مختلف امنیت عمومی و پلیس⸲ مجموعه مقالات 2، معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی.

             رضویان، محمد تقی، آقایی، پرویز(1393)، بررسی و ارزیابی احساس امنیت اجتماعی در محله: نمونه موردی(مطالعه  تطبیقی محلات جماران و فاطمی)،فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و چشم انداز زاگرس، سال ششم، شماره 11. ( 14 صفحه- از ص 43 تا 57).

             رفیعی بهاآبادی، مهدی، حاجیانی، ابراهیم(1391)، بررسی رضایت از زندگی و عوامل موثر بر آن (با استفاده از نتایج پیمایش  ملی)، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، سال دوم شماره پنجم، تابستان. ( 26 صفحه- از ص 53 تا 78).

زارعی، یعقوب و دیگران(1393)، بررسی اعتماد به پلیس امنیت اخلاقی در بین شهروندان شهر تبریز و عوامل موثر بر آن، فصلنامه دانش انتظامی، سال چهارم، شماره دوم(پیاپی13)، تابستان. ( 22 صفحه- از ص 21 تا 43).

زنگ آبادی، علی، زنگنه، مهدی(1390)، سنجش احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان کوچک مرزی (مطالعه موردی: شهر خاف)، فصلنامه دانش انتظامی، سال سیزدهم، شماره اول،( 24 صفحه- از ص 41 تا 65).

           ساعی شتربانی، روح الله(1393)، بررسی میزان مشارکت اجتماعی کارکنان و عوامل مؤثر بر آن در بین کتابخانه‌های شهر تبریز، تحقیقات اطلاع رسانی کتابخانه های عمومی، دوره20، شماره 4، زمستان.( 16 صفحه- از ص 611 تا 616)

سجودی⸲ عادل و دیگران(1394). بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رضایت از زندگی (مطالعه موردی دانشجویان  دانشگاه پیام نور واحد شفت)⸲ فصلنامه رویش روان شناسی، سال 1391⸲ شماره 21⸲ پاییز. .( 12 صفحه- از ص 19 تا 30)

سلیمی، امینه، بنی فاطمه، حسین، (1390)، بررسی احساس امنیت اجتماعی جوانان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن( دانشجویان دانشگاه آزاد بوکان)، مطالعات جامعه شناسی، سال سوم، شماره دوازدهم، پاییز.( 19 صفحه- از ص 59 تا 77)

           شایگان، فریبا، رستمی، فاطمه،(1390)، هویت اجتماعی و احساس امنیت، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال سوم، شماره 9،.( 21 صفحه- از ص 149 تا 182)

شفیعی زازلی، مهدی(1393) بررسی احساس امنیت اجتماعی و رابطه آن با اقتدار و نفوذ پلیس (شهروندان 14 تا 64 سال شهر تبریز)، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال چهارم، شماره چهارم( پیاپی 15)، زمستان 1393.( 24 صفحه- از ص 1 تا 24)

عباس زاده، محمد، پریزاد بنام، شیدا، اسلامی، سید بهرام (1393)، مطالعه میزان تاثیر گذاری عوامل اجتماعی از طریق متغیر دینداری بر میزان احساس امنیت اخلاقی زنان)مورد مطالعه: زنان منطقه قطران شهر تبریز)، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی- سال چهارم- شماره چهارم (پیاپی 15 )- زمستان.( 20 صفحه- از ص 41 تا 61)

            عریضی، فروغ السادات؛ محمدی، اصغر؛ ساسان، گل نسا (1391)، رابطه ویژگی های اجتماعی و فردی زنان بر احساس امنیت آنان در اماکن عمومی شهر بندرعباس، مطالعات شهری، سال دوم، شماره چهارم، پاییز.( 19 صفحه- از ص 91 تا 109)

           غفاری، غلامرضا (1386)، جامعه‌شناسی مشارکت، تهران، چاپ اول

کلاه چیان، محمود، (1391)، معرفت شناسى امنیت اجتماعی، فصلنامه برنامه ریزی سیاست گذاری، سال سوم، شماره 2، تابستان.( 25 صفحه- از ص 150 تا 174)

گروسی، سعیده، میرزایی، جلال و احسان شاهرخی (1386) بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت، فصلنامه دانش انتظامی، سال نهم، شماره 2.( 13 صفحه- از ص 26 تا 39)

گلابی، فاطمه(1390)اعتماد به نیروی انتظامی و احساس امنیت در بین شهروندان شهر تبریز، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال اول شماره سوم، زمستان 1390.( 27 صفحه- از ص 167 تا 193)

             موحد، مجید؛ همت، صغری؛(1392)،مطالعه عوامل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان، فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال چهارم، شماره دو، تابستان.( 28 صفحه- از ص 55 تا 82)

میرزائی، حسین، راسخی، ابوالقاسم(1391)، بررسی رابطه میزان دینداری و اعتماد اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال دوم، شماره هفتم، زمستان.( 23 صفحه- از ص 55 تا 78)

 نبوی، عبدالحسین و دیگران(1389)، بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شماره پیاپی 40 ،شماره چهارم، زمستان.( 23 صفحه- از ص 55 تا 78)

نوروزی، فیض الله، سارا سپهر فولاد (1388) بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 29-15 ساله شهر تهران و عوامل موثر بر آن، راهبرد، سال هیجدهم، شماره 53.( 23 صفحه- از ص 55 تا 78)

نوروزی ، فیض الله، بختیاری، مهناز(1388)، مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 53، زمستان.( 30 صفحه- از ص 249 تا 269)

نویدنیا، منیژه(1382)، درآمدی بر امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی ،شماره نوزدهم، بهار.( 23 صفحه- از ص 55 تا 78)

نویدنیا، منیژه(1388)، امنیت اجتماعی، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.( 28 صفحه- از ص 45 تا 63)

             هاشمیان فر، سید علی؛ دهقانی، حمید، اکبر زاده، فاطمه؛(1392)،تاثیر دینداری و رسانه های جمعی بر احساس امنیت اجتماعی دانشجویان، پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال دوم، شماره پیاپی 5،شماره اول، بهار و تابستان.( 21 صفحه- از ص 53 تا 72)

هزار جریبی، جعفر، فعلی، جواد(1395)، احساس امنیت اجتماعی و رابطه آن با رضایت از زندگی( مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه پیام نور کرمانشاه)، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هفتم، شماره 27، تابستان.( 33 صفحه- از ص 117تا 144)

Chifuͺ Iulian(2014)ͺ Societal security(An agenda for the Eastern Europe)ͺ International Studies Quaterly.

Tuner,Jonathan.(1998),The Structure of Sociological Theory,6^th Edition,Wadsworth Publishing,United States of America

1.Abbaszadeh, Mohammad, Prizad Benam, Sheida, Eslami, Seyed Bahram (2014), The study of the effect of social factors through the variable of religiosity on the level of moral security of women (Case study: women in the Qatran region of Tabriz), Quarterly Journal of East Azarbaijan - Fourth year - Fourth issue (15 in a row) - Winter.

2.Abracrambi, Nicholas, Hill, Stephen (1991), Sociological Culture, translated by Hassan  Pouyan, Pejman, Tehran.

3.Afshani, Alireza et al. (2012), A Study of Social Security and Social Factors Affecting It in Yazd, Journal of Social Analysis, No. 4/62.

4.Arizi, Forough Sadat; Mohammadi, Asghar; Sasan, Golnesa (2012), The Relationship between Social and Individual Characteristics of Women on Their Feeling of Security in Public Places of Bandar Abbas, Urban Studies, Second Year, Fourth Issue, Autumn

 5.Babakhani, Vahideh, Zarei, Yaghoub (2015), The relationship between clothing style and the feeling of social security and the factors affecting it, research project of the Applied Research Office of the police in the province.

           6.Chifuͺ Iulian(2014)ͺ Societal security(An agenda for the Eastern Europe)ͺ International Studies Quaterly.

7.Delavar, Ali and Mohammad Jahantab (2011) The effect of social capital on the feeling of security, Quarterly Journal of Social Security Studies. Fifth year number 8.

 8.Entezari, Ali et al. (2015), The feeling of social security and the factors affecting it with emphasis on the role of the police (Case study: Shahr Noor), Social Entrepreneurship Quarterly, Year 7, Issue 4, Winter.

 9.Ghaffari, Gholamreza (2007), Sociology of Participation, Tehran, first edition

10.Golabi, Fatemeh (2011) Trust in the police force and the feeling of security among the citizens of Tabriz, East Azerbaijan Police Knowledge Quarterly, First Year, Third Issue, Winter 2011.

11.Grossi, Saeedeh, Mirzaei, Jalal and Ehsan Shahrokhi (2007) A Study of the Relationship between Social Trust and Sense of Security, Law Enforcement Quarterly, Ninth Year, No. 2.

12.Hashemianfar, Seyed Ali; Dehghani, Hamid, Akbarzadeh, Fatemeh; (2013), The Impact of Religiosity and Mass Media on Students' Sense of Social Security, Strategic Research on Social Security and Order, Second Year, Issue 5, First Issue, Spring and Summer

13.Hezar Jaribi, Jafar, Fali, Javad (2016), The feeling of social security and its relationship with life satisfaction (Case study of students of Payame Noor University of Kermanshah), Quarterly Journal of Welfare Planning and Social Development, Year 7, Issue 27, Summer.

 14.Inglehart, Ronald (1373), Cultural Transformation in Advanced Industrial Societies, translated by Maryam Veter, Kavir, Tehran

 15.Kolahchian, Mahmoud, (2012), Epistemology of Social Security, Policy Planning Quarterly, Third Year, No. 2, Summer.

 16.Mirzaei, Hossein, Rasekhi, Abolghasem (2012), The relationship between religiosity and social trust with the feeling of social security, East Azerbaijan Law Enforcement Quarterly, Second Year, Number 7, Winter

 17.Movahed, Majid; Hemmat, Soghari; (2013), Study of cultural and social factors related to women's sense of social security, Journal of Women and Society, Fourth Year, Issue Two, Summer

18.Nabavi, Abdolhossein et al. (2010), A Study of Social and Economic Factors Affecting the Sense of Social Security, Applied Sociology, Year 21, Serial Issue 40, Issue 4, Winter

19.Navidnia, Manijeh (2003), An Introduction to Social Security, Quarterly Journal of Strategic Studies, No. 19, Spring

20.Navidnia, Manijeh (2009), Social Security, Research Institute for Strategic Studies, Tehran

21.Nowruzi, Faizollah, Bakhtiari, Mahnaz (2009), Social Participation and Social Factors Affecting It, Strategy Quarterly, Year 18, Issue 53, Winter

22.Nowruzi, Faizollah, Sara Sepehr Foolad (2009) A Study of the Social Security Feeling of Women aged 15-29 in Tehran and the Factors Affecting It, Strategy, Year 18, No. 53.

23.Poor Saadi, Parvin, Abbaszadeh, Mohammad, Mohammadpour, Ebrahim, (2016), The study of the effect of police performance and religiosity on the sense of social security (Case study: Tabriz Azad University students), East Azerbaijan Law Enforcement Quarterly, Year 6, Issue 4 (23 consecutive), winter.

24.Prostration of Adel and others (1394). A Study of Social Factors Affecting Life Satisfaction (Case Study of Payame Noor University Students, Shaft Branch) Quarterly Journal of Psychological Development, 2012 ⸲ No. 21⸲ Fall.

25.Rafiei Bahabadi, Mehdi, Hajiani, Ebrahim (2012), A Survey of Life Satisfaction and Factors Affecting It (Using National Survey Results), Sociology of Social Issues in Iran, Second Year, Fifth Issue, Summer.

26.Rajabi Pour, Mohammad (1384). An Introduction to the Factors Affecting the Sense of Security, An Exploration of the Various Aspects of Public Security and the Police, Collection of Articles 2, Vice Chancellor for Research, University of Law Enforcement Sciences.

27.Razavian, Mohammad Taghi, Aghaei, Parviz (2014), A Survey of Social Security in the Neighborhood: A Case Study (Comparative Study of Jamaran and Fatemi Neighborhoods), Quarterly Journal of Geography and Urban Planning and Zagros Landscape, Year 6, Issue 11

28.Saei Shatrbani, Ruhollah (2014), A Study of Employees' Social Participation and Factors Affecting It Among Tabriz Libraries, Public Libraries Information Research, Volume 20, Number 4, Winter.

29.Salimi, Amineh, Bani Fatemeh, Hossein, (2011), A Study of Youth Social Security and Related Social Factors (Students of Buchan Azad University), Sociological Studies, Third Year, No. 12, Fall

30.Shafiee Zazli, Mehdi (2014) A Study of the Sense of Social Security and Its Relationship with the Authority and Influence of the Police (Citizens aged 14 to 64 in Tabriz), East Azerbaijan Law Enforcement Quarterly, Fourth Year, Fourth Issue (15 in a row), Winter 2014.

 31.Shaygan, Fariba, Rostami, Fatemeh, (2011), Social Identity and Sense of Security, Quarterly Journal of Welfare Planning and Social Development, Third Year, No. 9,

            32.Tuner,Jonathan.(1998),The Structure of Sociological Theory,6^th Edition,Wadsworth Publishing,United States of America

33.Zangabadi, Ali, Zanganeh, Mehdi (2011), Measuring the feeling of social security among small border citizens (Case study: Khaf city), Law Enforcement Knowledge Quarterly, Year 13, Issue 1

34.Zarei, Yaghoub and others (2014), A Survey of Trust in Moral Security Police among the Citizens of Tabriz and the Factors Affecting It, Quarterly Journal of Disciplinary Knowledge, Fourth Year, Second Issue (13th in a row), Summer