بررسی تطبیقی میزان فقر در مناطق مختلف شهر تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

حسین بنی‌فاطمه ¹ (استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز. گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران.)
سعید ایرانی ² (کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.)

تاریخ دریافت : 1394/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/22 تاریخ انتشار : 1389/05/01

کلید واژه: فقر فرهنگی, فقر, فقر موقعیتی, فقر ربطی, فقر مسکن,

چکیده مقاله :

هدف این مقاله بررسی تطبیقی میزان فقر در مناطق مختلف شهر تبریز می باشد. روش تحقیق پیمایش بوده و جامعه آماری تحقیق را کلیه خانوارهای ساکن در شهر تبریز تشکیل می دهد، که بر اساس آخرین سالنامه آماری منتشر شده شهر تبریز (1388) تعداد آن 391860 خانوار می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر برآورده شد. شیوه نمونه گیری خوشه ای و ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است. برای ارائه نتایج از روش ها و آماره های توصیفی و برای آزمون فرضیه ها ازآزمون های تحلیل واریانس و توکی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارspss انجام گردید. میزان فقر کل با محاسبه مجموع نمرات فقر فرهنگی، فقر موقعیتی، فقر ربطی و فقر مسکن به دست آمد. هم چنین میزان هر یک از ابعاد نام برده در مناطق مختلف شهر تبریز سنجش و مقایسه شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس، بیانگر این است که بین فقر و ابعاد آن در10 منطقه شهرداری تبریز تفاوت معنی داری وجود دارد. آزمون توکی نیز به صورت دقیق تر این تفاوت میانگین را در ابعاد مختلف به ترسیم کشید.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is study of poverty comparatively in several regions of Tabriz. The research method is survey and its statistical population is families inhabited in Tabriz who are 391860 families. Stratified sampling was selected and sample size of 400 was estimated using Cochran Model. The data were collected using a questionnaire. Descriptive statistical analysis and ANOVA and Tukey were used to analyze the data. Total level of poverty achieved by calculating the total number of cultural poverty, positional poverty, related poverty, and housing poverty. The level of each of the mentioned dimensions were compared and tested in different regions of Tabriz. The results of ANOVA suggest that there are significant differences between poverty and its dimensions in 10 municipal region of Tabriz. Also the test of Tukey presents these differences more significantly.

منابع و مأخذ:

اطهاری، ک. (1384).فقرمسکن درایران: فقر سیاست اجتماعی. فصلنامه رفاه اجتماعی. سال پنجم، شماره 18. صفحات 127-113.

افروغ، ع. (1390). پیش فرض­ها و رویکردهای نظری عدالت اجتماعی. قابل دسترس در آدرس:

www.afrough.mihanblog.com

بردی آنامرادنژاد، ر. (1388). مدخلی بر فقر مسکن در نقاط شهری استان­های کشور. فصلنامه پژوهشی جغرافیای انسانی. سال اول، شماره سوم، تابستان 1388. صفحات 82-67.

بهشتی، م. (1382). توسعه اقتصادی ایران. انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول.

پیرائی، خ، و دیگری. (1387). اندازه­گیری تاثیر تغییرات قیمت کالاها و خدمات بر فقر در ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران. سال دوازدههم، شماره 36. صفحات 185-153.

جباری، ح. (1382). مشارکت و فقر، تحلیل جامعه­شناختی نقش مشارکت اجتماع­مدار بر امکان خروج از فقر در شهر تبریز. پایان­نامه دکتری جامعه­شناسی. دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.

----. (1380). چشم­اندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه. تهران: انتشارات فرهنگ و جامعه، چاپ دوم.

---. (1379). درآمدی بر تحلیل جامعه­شناختی فقر. کلمه، شماره دوازدهم. صفحات 57-45، قابل دسترس در سایت پورتال جامع علوم انسانی.

حسن­زاده، ع، و دیگری. (1389). ارزیابی آثار جهانی شدن بر فقر مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه. پژوهشنامه اقتصادی. صفحات 254-223.

حقوردیان، ب. (1385). تبیین علل اجتماعی– فرهنگی فقر در منطقه نسیم شهر استان تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه­شناسی، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعی.

خالدی، س. (1391). سنخ­های اجتماعی.سایت اینترنتی پژوهشکده باقرالعلوم (ع)، قابل دسترس در آدرس www.pajoohe.com.

راغفر، ح، و دیگری. (1387).نابرابری درآمدی در ایران طی سال­های 1385-1363. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. سال هفتم، شماره28.

رئیس­دانا، ف. (1384).اندازه­گیری شاخص و پویش فقر در ایران. فصلنامه پژوهشی رفاه اجتماعی.

 شادی­طلب، ژ، و دیگری. (1383).فقرزنان سرپرست خانوار. پژوهش زنان. دور 2، شماره 1.

شایانی، م. (1388). فقر محرومیت و شهروندی در ایران. فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه. شماره 18. 

عباسیان، ع، و دیگری. (1388).فقر کودک: تعریف­ها وتجربه­ها. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. سال نهم، شماره 35. صفحات 50–11.

عظیمی، ح. (1368). ابعاد اقتصادی موثر در زمینه فقر در جامعه.اولین سمینار فقر و فقرزدائی، سازمان بهزیستی کشور.

عمرانی، م و دیگران. (1388).عامل­های تعیین­کننده­ی فقر و تغییرات رفاهی خانوارهای روستایی منطقه سیستان. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی. جلد 1، شماره 2. صفحات42-21.

گیدنز، آ. (1386). نظریه­های جامعه­شناسی. ترجمه: منوچهر صبوری و دیگری. تهران: نشر نی.

مهرگان، ن، و دیگران. (1387).رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. سال هفتم، شماره 28.

Akindola, Rufus B. (2009).Towards a Definition of Poverty: Poor People's  Perspectives and Implications for Poverty Reduction. Journal of Developing Societies.  25: 121.

Kumar, Mukul. (2010). Poverty and Culture of Daily Life. Psychology   Developing Societies.  22: 331.

Sabry, Sarah .(2010). How poverty is underestimated in Greater Cairo, Egypt. Environment and Urbanization. 22: 523.

www.worldbank.org.