بررسی و تحلیل پایداری و سرزندگی مناطق تبریز با تاکید بر امنیت شهری با نگرش جامعه‌شناختی
محورهای موضوعی : جامعه شناسیمحمدرضا پورمحمدی 1 , میرستار صدرموسوی 2 , علی آذر 3
1 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز.
2 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز.
3 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز.
کلید واژه: محله, پایداری و سرزندگی, امنیت شهری, تعلق شهری, شهر تبریز,
چکیده مقاله :
طبق اطلاعات جمع آوری شده 52% از پاسخ دهند گان، تأمین بیش‌تر و ایجاد حریم خصوصی را دلیل اصلی گذاشتن درب عنوان کرده‌اند و جلوگیری از عبور خودروها با 28% و جلوگیری از ورود افراد متفرقه با 20% علل دیگر خصوصی‌سازی این‌گونه از محیط های شهری است. یکی از معیارهای مهم در زمینه پایداری اجتماعی محله‌های شهری و تأمین امنیت مناطق مختلف آن، مشارکت‌اجتماعی مردم و میزان ارتباطات اجتماعی کنشگران می‌باشد. در مناطقی که مشارکت اجتماعی ساکنین در سطح بالایی قرار دارد، امنیت شهری و میزان جرایم شهری کم می‌باشد. بین مشارکت ساکنین و امنیت شهروندان همبستگی مستقیم که برابر 87/. است، وجود دارد. هم‌چنین یک همبستگی مثبت برابر 7/. بین دو متغیر میزان‌درآمد و سرزندگی افراد وجود دارد. بر این اساس بالا بودن میزان تعلق به محیط، بیش‌تر بودن سابقه سکونت و بالا بودن سطح درآمدها از دلایل اصلی پایداری اجتماعی-کالبدی محدوه مورد مطالعه می‌باشد. طبق نظر ساکنین، دلیل انتخاب محل سکونتی آن‌ها، بالا بودن امنیت در این‌گونه از کوی‌ها و محیط‌های شهری است.
Nowadays, more than 50 percent of world population lives in cities. High population density in urbane centers increases the urbane crimes and decreases the safety in urbane communities. Residents close the residential spaces illegally which made these spaces impervious and reduce their vitality. The position of urbane playing in social security of citizens, identification of closed spaces in east of Tabriz, neighborhood stability testing, residents’ belonging, and presenting guidelines to increase stability of Tabriz neighborhoods are some of the purposes of this study. The research method is descriptive and analytical, and questionnaire, field, and document studies have been used. According to data 52% of respondents considered to creating more security and privacy, 28% to the prevention of passing vehicles, and 20% to other reasons for privatizing of residential areas. One of the important criterions of social sustainability in urban neighborhoods and securing different areas of them is social participation and social interaction of actors. In areas where social participation is high, town security and urban crime rates are low. There is a correlation between residents’ participation and security (87%), also there is a positive correlation between income and vitality (7%). According to these data, belonging to the environment, long time residency, and high income are the main reasons of social stability. Also the main reason of the respondents’ residency in these areas is the high environment security of these areas.
آذر، ع و دیگری. (1387). ساماندهی و به‌سازی محلات سنتی با استفاده از رویکرد شهرسازی جدید (New Urbanism) نمونه موردی محله سرخاب تبریز. مشهد: مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 11. صص 146-117.
اجتهادی، م. (1386). سرمایۀاجتماعی. تهران: پژوهشنامه علوم انسانی، ش 53، صص 1-2، .
استونزل، ژان. (1363). روان‌شناسی اجتماعی. ترجمه: علی محمد کاردان، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
بمانیان، م. (1388). امنیت و طراحی شهری. تهران: انتشارات تخصصی شهرسازی هله، چاپ اول.
بمانیان، م و دیگری. (1387). تحقیقی در سنجش عوامل تأثیرگذار بر احساس امنیت شهری نمونه موردی: شهر کرمان، فصلنامه مدیریت شهری، ، شماره 19. صص 59-71
خاموشی، ط. (1387). نقش طراحی شهری در ایجاد فضاهای عمومی امن در راستای کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی(مورد مطالعه و طراحی: محدوده سعدیه شیراز). پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران.
رفعیان، م. (1386). نقش فناوری اطلاعات جغرافیایی (GIS) در کنترل و توسعه امنیت شهری (مطالعه موردی: شهر قزوین). تهران: اولین همایش GIS شهری، سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390، مرکز آمار ایران.
شکویی، ح. (1385). دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری. تهران: انتشارات سمت.
شکویی، ح. (1372). جغرافیای اجتماعی شهرها و اکولوژی شهری. تهران: موسسه انتشارات جهاد دانشگاهی ماجد.
صالحی‌امیری، ر. (1390). شاخص‌های تحلیل امنیت در فضاهای شهری. سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد.
معاونت خدمات شهرداری تبریز. (1390). دفترچه فهرست بهای امور خدمات شهری، شهرداری تبریز.
مک‌لارن، و. (1996). شاخص‌های سنجش پایداری، نوشتارهایی درباره توسعه پایدار شهری، ترجمه: کیانوش ذاکر حقیقی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
موریس، ج. (1388). تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی. ترجمه: راضیه رضازاده، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. چاپ هفتم.
Blakely, EJ and Snyder, MG. (1997). Fortress America: Gated Communities in the United States. Brookings Institution Press, Washington, DC.
Donaldson, Scott. (1997(. City and country: Marriage proposals, New Towns and the Suburban Dream; National University publications.
Erkip, Feyzan. (2010(. Community and neighborhood relations in Ankara: An urban–suburban contrast, Cities 27 96–102, journal homepage: www.elsevier.com/locate/cities.
Landry, Charles. (2000) .”Urban Vitality: A New Source of Urban Competitiveness”, Prince ClausFund.
Kirby, Andrew. ( 2008(. The production of private space and its implications
For urban social relations, Political Geography 27, 74-95, www.elsevier.com/locate/polgeo.
Newman, oskar. (1996(. Creating Defensible Space, U.S. Department of Housing and Urban Development Office of Policy Development and Research .
Newman, oskar. (1972(.New York: Macmillan
Newman, oskar. (1974(. Grandin, and F. Wayno. The Private Streets of St. Louis. A National Science Foundation study (summarized in Community of Interest, Ch. 6, Doubleday. (1980). Institute for Community Design Analysis: New York
Wu, Fulong. (2010(. Gated and packaged suburbia: Packaging and branding Chinese suburban residential development, Cities 27 385–396, journal homepage: www.elsevier.com/locate/cities. Maslow, aberham. (1954(.Motivation and Personality. N. y, Hyper and Row .
Wilson-Doenges, G. (2000) An exploration of sense of community and fear of crime in gated communities. Environment and Behavior, 597–611, 32.
http: //www.worldometers.info/fa/
