بررسی رابطه محرومیت اجتماعی با گرایش به خرافات

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

لطفعلی خانی ¹ , محمود علمی ² , مظفر غفاری ³ , رضا اسماعیلی ⁴

1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، گروه جامعه‌شناسی؛ دهاقان- ایران (نویسنده مسئول).
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه علوم اجتماعی؛ تبریز- ایران.
3 - مربی دانشگاه پیام نور، گروه روان‌شناسی؛ ایران.
4 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، گروه مدیریت فرهنگی؛ خوراسگان – ایران.

تاریخ دریافت : 1395/04/05 تاریخ پذیرش : 1395/04/05 تاریخ انتشار : 1392/11/01

کلید واژه: گرایش به خرافات, محرومیت ‌اجتماعی,

چکیده مقاله :

خرافات در جوامع همانند نیرویی اهریمنی در جهنم محرومیت اجتماعی و ماوراءالطبیعه فروغلتیده است. پژوهش حاضر به دنبال کشف رابطه محرومیت اجتماعی با گرایش به خرافات است. این تحقیق پژوهش با رویکرد پیمایشی است. در این مقاله اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه از200 نفر روستایی گردآوری گردید. جامعه آماری مطالعه حاضر را کلیه ساکنین روستاهای گل سلیمان آباد، بکتاش، یاریجان خالصه و شن آوه شهرستان میاندوآب در سال 1393 تشکیل داده بودند. یافته های به دست آمده نشان داد که: بین درماندگی اجتماعی و گرایش به خرافات رابطه مثبت و معنادار وجود دارد، اما رابطه گرایش به خرافات با حقوق شهروندی و رضایت از زندگی منفی و در سطح 5 صدم معنادار می باشد، ولی رابطه انزوای اجتماعی و از خودبیگانگی با گرایش به خرافات اجتماعی معنادار نمی باشد. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که خرده مقیاس‎های رضایت از زندگی، درماندگی اجتماعی، حقوق شهروندی و محرومیت اجتماعی، قوی ترین متغیرها برای پیش بینی گرایش به خرافات می باشند.

چکیده انگلیسی:

Superstitions have been overwhelmed in communities as devil force in the hell of social exclusion and supernatural. The purpose of this study is to discover social exclusion and its relationship with tendency to superstition. The method of this research is the survey and the data was collected from 200 peasants by a questionnaire. Population of this study is residents of villages such as: gole Suleiman Abad, Backtash, Yaryjankhalse, Shinave at Miyandoab in 2014. Findings of this study indicate that, there is a positive significant relationship between social exclusion and tendency to superstition. But relationship of tendency to superstition with civil rights and life satisfaction is negative and significant (p<0/05). Also, the relationship between social isolation and alienation with tendency to superstition is not significant. Moreover, the analysis of multivariable regression showed that satisfaction and citizen right of subscale social exclusion and social distress are the strongest variables for predicting tendency to superstition.

منابع و مأخذ:

آرون، ر. (1384). مراحل اساسیاندیشه­های جامعه­شناسی. ترجمه: ب، پور­هام. تهران: شرکت انتشارات علمی  و فرهنگی.

افشانی، س؛ و دیگری. (1388). میزان نوگرایی  و گرایش به خرافات در شهر یزد. پژوهشنامه خرافاتدر ایران. صص 100- 59.

اینگلهارت، ر. (1373). تحولات فرهنگی در جامعه پیشرفته فرهنگی. تهران: انتشارات کویر.

توسلی، غ. (1380). جامعه­شناسی دینی. تهران: انتشارات سخن.

توکلی خمینی، ن. (1385). جامعه­شناسی صنعتی. تهران: انتشارات پیام نور.

جان­علی­زاده چوب­بستی، ح؛ و دیگری. (1388). کاوشی جامعه­شناختی در وضعیت خرافه­گرایی دانشجویان دانشگاه­های مازندران و صنعتی نوشیروان بابل. نشریه « فرهنگ و هنر» « راهبرد فرهنگ». شماره پنجم، صص128- 107.

دواس، د. (1379). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: ﻫ، نائینی. تهران: انتشارات نشر نی.

ساروخانی، ب. (1376). فرهنگ اصطلاحات علوم­اجتماعی. تهران: انتشارات­­کیهان. چاپ سوم.

سپهر، م. (1375). بررسی مصادیق بارز عوامل و علل بروز و راه­های مبارزه با خرافات و موهومات، جمود و تحجر فکری مقدس مآبی و ظاهرگرایی. انتشارات دانشگاه تهران.

سیدمن، ا. (1386). کشاکش آرا در جامعه­شناسی. ترجمه: ﻫ، جلیلی. تهران: انتشارات نشر نی.

شجاعی، ج. (1388). تقدیر­گرایی عامیانه، ریشه‎ها و پیامدها. فصلنامه مطالعات­اجتماعی.شماره30، صص 181 - 153.

صفایی، س؛ و دیگری. (1388). بررسی عوامل جامعه­شناسی مرتبط با خرافات. پژوهشنامه خرافات در ایران. سال اول، شماره 1، صص182- 155.

اری، غ؛ و دیگری.  (1384). شناسایی مولفه‎های محرومیت اجتماعی رفاه اجتماعی. سال چهارم، شماره 17، صص 52-29

فروغی، ع؛ و دیگری. (1388). بررسی  میزان  گرایش  به  خرافات  در  بین  شهروندان  تهرانی. نشریه علوم سیاسی «راهبرد». شماره 53، صص­ 192-161.

همیلتون، م. (1381). جامعه­شناسی دین. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: انتشارات تبیان.

Corner, ­B.­ (2010). Superstition­vs Investigation.  www.prairiefirenewspaper.com

Damisch, L. E. (2010). Keep Your Fingers Crossed! How Superstition Improves Performance. Psychological Science. 21 (7):1014 –1020.

García-Monte: Tendency to superstition, social exclusion.