بررسی اخلاق کار با تاکید بر عوامل‌سازمانی (مطالعه موردی کارکنان دانشگاه‌های دولتی کلانشهر تبریز)

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

حسین اسدی ¹ , فیروز راد ² , محمد باقر علیزاده اقدم ³

1 - کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
2 - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور.
3 - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.

تاریخ دریافت : 1394/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/22 تاریخ انتشار : 1388/11/01

کلید واژه: رضایت شغلی, سبک مدیریت, بیگانگی از کار, اخلاق‌کار, فرهنگ‌ و وجدان‌کار,

چکیده مقاله :

اخلاق کار، یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب و خوب در جامعه یک ارزش معنوی مثبت می‌دهد و بر این باور است که کار فی نفسه دارای یک ارزش ذاتی است. هدف این مقاله بررسی و شناخت اخلاق کار و عوامل سازمانی موثر بر آن است. چارچوب نظری پژوهش را نظریات بیگانگی مارکس و اندیشمندان مارکسیستی، نظریه بیگانگی سیاسی هانتینگتون و نظریات مربوط به سازمان و مدیریت، تعهد و عدالت سازمانی تشکیل می دهد. روش مطالعه پیمایشی و ابزار تحقیق، پرسشنامه است. نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری متناسب با حجم بوده و تعداد 274 نفر جمعیت نمونه انتخاب شده است. پس از استخراج و پردازش داده ها و تهیه شاخص های آماری مناسب برای متغیر مستقل و وابسته پژوهش، اطلاعات به‌دست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد میزان اخلاق کاری کارکنان مورد مطالعه برابر با 21/4 با انحراف استاندارد 33/0 می باشد. اخلاق کار 4/4 درصد افراد در حد پایین، 1/52 درصد در حد متوسط و 5/36 درصد در حد بالا قرار دارد. سبک مدیریت سازمانی 7/22 درصد را آمرانه، 6/53 درصد را میانه رو و 7/23 درصد را در حد مشارکتی دانسته اند، لذا می توان سبک مدیریتی رایج در دانشگاه ها را سبک میانه رو ارزیابی کرد. در این پژوهش همبستگی مثبت و معنادار اخلاق کار با رضایت شغلی، عدالت و تعهد سازمانی کارکنان و همبستگی منفی و معنادار اخلاق کار با بیگانگی سازمانی و سبک مدیریت سازمانی آمرانه وجود دارد. هم‌چنین تفاوت معنی داری بین سن و سنوات خدمت کارکنان با بعد روح جمعی و مشارکت اخلاق کار، کارکنان مشاهده گردید.

چکیده انگلیسی:

Work ethic is a cultural norm which gives positive moral values doing goodwork in the community. The purpose of this article is to review and understandthe work ethic and organizational factors that influence it. This researchemploys survey method and uses questionnaires. The selected target societyhas been employees of state universities in Tabriz with a sample of 274 people.After extracting and analyzing data and producing of statistic indexes(indicators) for independent and cumulated variables of the research, the resultshow that the least and the most work ethics of the sample people are 2.9 and 5respectively. The degree of work ethics of studied employees is 4.21. Also, thework ethics of 4.4 percent of the population is in low level, 52.1 percent inintermediate level and 36.5 percent in high level.Eventually 22.7% of respondents have considered the organizationmanagement style as autocratic, 53.6% as moderate and 23.7% as participatory.In this way the popular management style in university has been assessed asmoderate. In this research there is a positive and meaningful correlationbetween the work ethics and job satisfaction justice (fairness) andorganizational commitment and also a negative and meaningful correlationbetween work ethics and organization alienation and autocratic managementstyle.

منابع و مأخذ:

براندن، ن.(1373). انسان بدون خویشتن یا روان شناسی عزت نفس. ترجمه: جمال هاشمی. تهران: نشر انتشار.

بشیریه، ح.(1374). انقلاب و بسیج سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

معیدفر، س.(1380). فرهنگ کار(2). نشریه کار و جامعه، شهریور1380صص 20-14.

معیدفر، س.(1385). اخلاق کار و عوامل موثر برآن در کارکنان ادارات دولتی. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، زمستان 1385.

کوزر، ل.(1378). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی. ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

فراست خواه، ح.(1387). مارکس، وبر، مآن‌هایم، سه روایت «از خود بیگانگی». روزنامه­ اعتماد ملی، دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۷.

طالبان، م.(1376). اثر تحصیلات بر بیگانگی از کار. فصلنامه نامه پژوهش شماره 5.

سیمن، م.(1378). در معنای بیگانگی. ترجمه: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.

سلطانی،م.(1382). مدیریت اخلاق درسازمان. ماهنامه تدبیر، شماره132 ص 36-34.

رضاییان، علی(1385). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: انتشارات سمت.

رابینز، ا.(1378). رفتار سازمانی. علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

خاکی، غ.(1376). نقش تعهد سازمانی در  بهره وری. تهران مرکز پژوهش های بنیادی وزارت فرهنگ.

بشیریه، ح.(1374). انقلاب و بسیج سیاسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

آرون، ر.(1381). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی. ترجمه: باقر پرهام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی

Davies, J. (1962). Towards a theory of revolution. Redolence in America. New York: Pager, pp: 690-730.

Greenberg, J.) 1990(. Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Chicago: Rand McNally.

Okpar, J.o. Wynn, p. (2008). The impact of ethical climate on job satisfaction, and commitment in Nigeria. Implications for management development.

Schermerhorn, John, R. (1996), Management, New York, John Wiley & Seeman, Melvin. (1959). On the Meaning of Alienation. ASR. Journal of Business Research. 54(72), 520-27.

Yousef, D.A. (2001). Organizational commitment as a mediator of relationship between islamic work ethic and attitude towardorganizational change. Human Relations Towards The Integration Of The Social Sciences .4(53),739-740.