بررسی رابطه جو اخلاقی و عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمان در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران به منظور ارائه مدل
محورهای موضوعی : جامعه شناسی
بهرام کیامنی
1
(دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری- ایران.)
فرشیده ضامنی
2
(دانشیار مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری- ایران (نویسنده مسئول).)
کلید واژه: رفتار شهروندی سازمانی, عدالت سازمانی, جو اخلاقی,
چکیده مقاله :
هدف از این تحقیق بررسی جو اخلاقی و عدالت و رفتار شهروندی سازمان در اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران به منظور ارائه مدل ساختاری در سال تحصیلی (96-1395) می باشد. روش پژوهش، پیمایش از نوع توصیفی است. این پژوهش از حیث هدف در زمره تحقیقات کاربردی قلمداد می شود. جامعه آماری کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورش 32 منطقه و شهرستان استان مازندران به انضمام تمامی کارکنان اداری و ستادی اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 1929 نفر و حجم نمونه به تعداد 320 نفر با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعیین شده است. روش جمع آوری داده ها بر اساس روش میدانی و پیمایش و ابزار، مصاحبه سازمان یافته و پرسشنامه های استاندارد بود. روش آماری همبستگی پیرسون تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل مسیر استفاده گردیده است. کلیه ابعاد سازه ها جو اخلاقی (مراقبت و توجه، قوانین و مقررات، ضوابط ، کارایی، مستقل) عدالت سازمانی (تعاملی، رویه ای، توزیعی) رفتار شهروندی سازمان (نوعدوستی، وجدان، جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه) بر اساس تحلیل عاملی تاییدی مورد پذیرش واقع شد. بخش ساختاری مدل نیز حاکی از آن است که متغیر جو اخلاقی با اثر مستقیم (622/0) بیشترین مقدار واریانس رفتار شهروندی را تبیین کرده است و متغیر عدالت سازمانی با اثر مستقیم (156/0) رفتار شهروندی را تبیین نموده است. این مدل مطابق با کلیه شاخص های برازش اعم از شاخص برازش تطبیقی یا CFI که مقدار 928/ شاخص ریشه دوم میانگین مربعات خطای برآورد یا RMSEA این شاخص برای مدل مقدار آن 074/0 شاخص کای اسکوئر (CMIN) مقدارآن 728/2 می باشد که مقادیر این شاخص ها نیز نشان از برازش نسبتاً خوب مدل توسط داده ها دارد. نتایج آزمون نشان داد مدل ارئه شده مناسب بوده و تاثیر متغیر مکنون برون زا بر متغیر درون زا مثبت و معنادار است.
The purpose of this research is to study the ethical atmosphere, justiceand organizational citizenship behavior in Education organization inMazandaran province in order to provide a structural model in the schoolyear (1395-1959). This study is a survey and is applied research in purpose.The statistical population is all staff of the educational departments of 32districts of province and city of Mazandaran, including all administrativestaff of the General Directorate of Education in Mazandaran Provincewho are 1929 and the sample size is 320 people using Morgan's Table.The method of data collection is based on fieldwork, organized interviewsand standard questionnaires. Pearson correlation and modeling analysisof structural equations for path analysis has been used. All dimensions ofall variables including organizational justice (Interactive, Procedural,Distributed) organizational citizenship behavior (Friendship, Conscience,Chivalry, Behavioral, Literary, and Contemplative) and ethical atmosphere(care and attention, rules and regulations, criteria, efficiency, independence)were accepted on the basis of verifiable factor analysis. The structuralcomponent of the model also indicates that the moral variable with directeffect (0.662) explained the highest amount of variance of citizenshipbehavior and organizational justice variable with direct effect (0.156)explained citizenship behavior. The results of the test showed that, theproposed model is suitable and the effect of exogenous variable on theendogenous variable is positive and appropriate.
اسماعیلی، محمدرضا؛ جوادیپور، محمد؛ و طالبپور، مهدی. (1394). مدل معادلات ساختاری عدالت سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و سرمایه اجتماعی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان رضوی، مجله پژوهشهایمعاصردرمدیریتورزشی. سال چهارم، شماره 8.
قلاوندی، حسن؛ و مرادی، زهرا. (1394). تحلیلرابطۀجواخلاقی سازمان،هویت سازمانی وسکوتسازمانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال دهم گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه.
قیتانی، البرز؛ سادهنژاد، فخریه؛ و احمدیفرد، مریم. (1391). طراحی مدل معادلات ساختاری اخلاق کاری و تأثیر آن بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان شوشتر). کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایهگذاری؛ دانشگاه جامع علمی- کاربردی استان گلستان.
مرادی، محمدحسن. (1392). ده راهبرایاندازهگیریوجودجواخلاقیدر سطحبالایسازمانتوسعهانسانیپلیس. ؟، تابستان، سال دهم، شماره 45.
مرادی، محمدرضا؛ بابایی، مرتضی؛ و صالحی ساداتی، سید سعادتالله. (1394). مدلیابی تأثیر انگیزش شغلی بر رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان چهار محال و بختیاری، مجله مدیریت ورزشی سال هفتم. شماره 2، صص 384-367.
نظریان، بلال؛ و عیسیخانی، احمد. (1394). بررسی ارتباط ابعاد پنجگانه شخصیت و رفتار شهروندی سازمانی مدیران دانشگاههای پیام نور استان گیلان، کارشناس ارشد، دانشگاه پیام نور، گروه مدیریت دولتی، تهران، مجلهمدیریتتوسعهوتحول. 23، صص 86-75.
Acaray, Ali,. Abdülkadir, Akturanb.(2015). The Relationship between Organizational Citizenship BehaviourProcedia. Social and Behavioral Sciences 207 472 – 482aRecep Tayyip Erdogan University, Rize, 53700, TurkeybKocaeli University, Kocaeli, 41380, Turkey11th International Strategic Management Conference.
Appelbaum SH,. Deguire K J,. Lay M. (2005). The relationship of ethical climate to deviant workplace behavior, Corporate governance Emerald. 5 (4), P.p: 43-55.
Allameh, S. M. & Rostami, N. A. (2014). Survey Relationship between Organizational Justice and organizational Citizenship Behavior, International Journal of Management Academy. 2 (3), P.p: 1-8.
Arnaud, A. (2012). A new theory and measure of ethical work climate. The Psychological Process Model (PPM) and the Ethical Climate Index (ECI), United States- Florida, University of Central Florida.
Avang. R. & Wan Ahmad. W. (2015). The Impact of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior in Malaysian Higher Education, Mediterranean Journal of Social Sciences. Vol 6, No 5, S2, P.p: 674-678.
Debra, W. Sherril. (2010). An exploratory study of ethical climate perceptions of the mortgage banking industry. United States: Capella University.
Devonish, D; Greenidge, D. (2010). "The Effect of Organizational Justice on ContextualPerformance, Counterproductive Work Behaviors, and Task Performance: Investigatingthe Moderating Role of Ability-Based Emotional Intelligence", International Journal ofSelection and Assessment. 18 (1), P.p: 75 -86.
Khan T., Anwar, F., S. & Rasli, A. (2012). Investigating the Mediating Roleof Organizational Citizenship Behavior between Organizational LearningCulture and Knowledge Sharing, World Applied Sciences Journal. 19 (6), P.p: 795-799.
Victor, B. Cullen, B. (1988). A theory and measure of ethical climate in organizations, Administrative Science Quarterly. 33, P.p: 101-125
_||_