بررسی رابطه بین دین‌داری و اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحدتبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

علی‌رضا کندوانی‌اصل ¹ , فرامرز تقی‌لو ²

1 - دانش‌آموخته‌ کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز- ایران.
2 - عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران (نویسنده‌ مسئول).

تاریخ دریافت : 1394/12/23 تاریخ پذیرش : 1394/12/23 تاریخ انتشار : 1392/08/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, دانشگاه آزاد اسلامی تبریز, دین‌داری, دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد,

چکیده مقاله :

ازجمله عوامل مهم و مؤثر در انسجام و یکپارچگی هرجامعه‌ای، وجود اعتماد در بین افراد و گروه‌های مختلف اجتماعی است. زمانی که اعتماد اجتماعی دچار فرسایش شود، نظم و انسجام اجتماعی نیز با چالش‌هایی مواجه می‌گردد. تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین دین‌داری و اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز می‌پردازد. اعتماد اجتماعی با دو بعد اعتماد رقیق یا تعمیم‌یافته و اعتماد غلیظ یا خاص‌گرایانه سنجیده شده است و دین‌داری شامل سه بعد اعتقادی، عبادی و تشرع در نظر گرفته شده است. روش پژوهش کمی و تکنیک مورد استفاده پیمایش می‌باشد. بدین منظور یک نمونه 345 نفری از دانشجویان انتخاب و داده‌ها توسط پرسشنامه گردآوری شدند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که بین ابعاد سه‌گانه دین‌داری و نیز وضعیت تاهل با اعتماد اجتماعی رابطه‌ مثبت و معناداری وجود دارد. اما رابطه‌ متغیرهای جنسیت و شاخه‌ تحصیلی با اعتماد اجتماعی معنادار نیست. در آزمون رگرسیون سلسله ‌مراتبی چند متغیره، متغیرهای ابعاد سه‌گانه‌ دین‌داری و وضعیت تاهل به ترتیب وارد معادله شدند و در مجموع 1/15 درصد از واریانس متغیر وابسته یعنی اعتماد اجتماعی را تبیین کردند.

چکیده انگلیسی:

One of the most important and impressive factors in integration of community is social trust among individuals and different social groups. When social trust degenerates under different factors, order and integration of community face more challenges. Therefore, this study aims at investigating the relationship between religiousness and social trust among M.A. students of Islamic Azad University of Tabriz.  Social trust has been measured through two dimensions of thick trust and thin trust and also, religiousness has been measured through three dimensions of belief, meditation, and canonization. The research method is survey and data was gathered by a questionnaire with a sample of 345 M.A. students. The results indicate that, there is a significant relationship between independent variables including three dimensions of religiousness, as well as marital status, and social trust. These relationships are positive for all of the variables. However there is not a significant relationship between variables such as education discipline, and gender. In multivariate analysis using enter regression method, four variables entered in the model namely belief, meditation, canonization, and marital status. The four variables explain 15.1 percent of the variance of dependent variable (social trust).

منابع و مأخذ:

آزاد ارمکی، ت؛ و دیگری. (1381). اعتماد، اجتماع و جنسیت، بررسی تطبیقی اعتماد متقابل بین دو جنس. مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره پنجم، شماره 2، صص 312-296.

جاقلو، س؛ و دیگری. (1384). بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین ساکنان شهر زنجان. مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره ششم، شماره ٤، صص 114-92.

امیرکافی، م. (1374). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

امیرکافی، م. (1380). اعتماد اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن. نمایه پژوهشی. شماره 18، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 39-40.

پاتنام، ر. (1384). جامعه‌ برخوردار، سرمایه‌ اجتماعی و زندگی عمومی. ترجمه: ک. تاج‌بخش. تهران: نشر شیرازه.

پیران،پ. (1383). جزوه‌ درسجامعه‌شناسیشهری. رشته‌جامعه‌شناسی، دورةکارشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی.

چلبی، م. (1375). جامعه‌شناسی نظم (تشریح و تحلیل نظم اجتماعی). تهران: نشر نی.

دورکیم، ا. (1387). صور بنیانی حیات دینی. ترجمه: ب، پرهام. تهران: نشر مرکز. چاپ سوم.

رفیع‌پور، ف. (1378). آنومی یا آشفتگی اجتماعی (پژوهشی دررمینه پتانسیل آنومی در شهر تهران). تهران: سروش.

ریتزر، ج. (1377). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه: م. ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

سراج‌زاده، ح. (1383). چالش‌های دین و مدرنیته. تهران: انتشارات طرح نو.

شارع‌پور، م. (1380). فرسایش سرمایه اجتماعی و پیامدهای آن. مجله جامعه‌شناسی ایران. شماره 3.

شجاعی­زند، ع. (1384). مدلی برای سنجش دین‌داری در ایران. مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره 6، شماره 1.

شولتز، د؛ و دیگری. (1379). نظریه‌های شخصیت. ترجمه: ی. سیدمحمدی. تهران: موسسه نشر ویرایش.

غفاری، غ. (1380). تعیین ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی در مشارکت سازمان‌ یافته‌ اجتماعی– اقتصادی روستاییان. رساله‌ مقطع دکتری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

فرامرز قراملکی، ا. (1385). روش‌شناسی مطالعات دینی (تحریری نو). مشهد: انتشارات دانشگاه علوم انسانی رضوی مشهد.

کوزر، ل. (1382). نظریه های جامعه­شناسی. ترجمه: م، ثلاثی. تهران انتشارات آگاه.

کوزر، ل؛ و دیگری. (1377). نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی. چاپ سوم.

محسنی تبریزی، ع. (1380). بیگانگی مانعی برای مشارکت و توسعه‌ی ملی. نامه پژوهش. شماره 1، ص 108.

نایبی، ه؛ و دیگری.  (1385). نقش دین‌داری در ممانعت از بزهکاری جوانان شهر تهران. فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره  22، ص 180.

همیلتون، م. (1387). جامعه‌شناسی دین. ترجمه: م. ثلاثی. تهران: انتشارات تبیان.

Helly, D. (2001). "Voluntary and social participation by people of Immigrant origin overview of Canadian Research". second National Metropolis conference, Immigrant and civic participation: Contemporary policy and Research Issues, Montreal, November 1997.

Putnam, Robert. (1993). Mjaking Democracy Work: civic Traditions in Modern Italy. Princeton: Princeton University press.

Putnam, R,. D. with Leonardo, R. and Nanetti, R,. Y. (1993). "Making Democracy Work". Civic traditions in modern Italy, Princeton University Press, Princeton, New Jersey.

Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community.

Simmel, G. (2004). ThePhilosophyofMoney. Translated by T. Bottomore. London: Routledge.

Welch, Michael R. Sikkink, David. Sartan, Eric. Bond, Carolyn. (2004). Trust in god and trust in man: The ambivalent role of religion in shaping dimensions of social trust. Journal for the scientific study of religion. 43 (3). P.p: 317-343.

Williams. B. (1970). "Formal structures and social reality". in trust, ed G