وانع توسعه دموکراسی در خاورمیانه

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

امیر ساجدی ¹

1 - عضو هیات علمی و استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

تاریخ دریافت : 1398/04/14 تاریخ پذیرش : 1398/04/14 تاریخ انتشار : 1389/06/01

کلید واژه: توسعه, خاورمیانه, دموکراسی, جامعه مدنی, نظام‌های سیاسی,

چکیده مقاله :

از بارزترین ویژگی‌های خاورمیانه سرنوشت یکسان تاریخی- سیاسی اجزای آن است. این سرنوشت مشترک تا حدود زیادی متاثر از نقش استعمار، مذهب، سنت‌ها و فرهنگ‌های مشترکی است که بر ساختارهای سیاسی کشورهای ناحیه تاثیرگذارده است. ساختارهای نامتجانس حکومت‌های اقتدارگرا که هم زمان با گسترش ارتباطات میان واحدهای متفاوت سیاسی قرار گرفته در معرض دگرگونی‌های اجتماعی - سیاسی می‌باشند. برای برون رفت از این بحران تعدادی از نظام‌های سیاسی خاورمیانه سعی بر ایجاد اصلاحات رو بنایی و نه چندان عمیق در ساختار سیاسی خود نموده‌اند. اصلاحات در ناحیه خاورمیانه دارای قدمت تاریخی به قدمت خود خاورمیانه بوده ولی متاسفانه این اصلاحات به رغم ضرورت هرگز ریشه‌ای نبوده و از روند رو به جلو برخوردار نبوده است. بر این اساس یکی از معضلات مهم منطقه نبود دموکراسی است که توجه بسیاری از نخبگان را بخود جلب نموده است. هر چند تلاش‌های زیادی برای حل این معضل (نبود دموکراسی) صورت گرفته ولی متاسفانه پیشرفت‌های زیادی کسب نگردیده است. نوشتار حاضر تلاش دارد این موضوع را واکاوی نماید.

چکیده انگلیسی:

One of the clear cut characteristics of the Middle East is that its components have similar politico-historical fate. This common fate, to a large extent, has been influenced by the role played by imperialism, religion and common customs and cultures that have left their impact on the political structure of the countries in the region. The un-matching structures of the authoritarian regimes concurrent with the expansion of communications between different political unites are prone to politico-social changes. In order to overcome the crisis some of the political systems of the Middle East have tried to bring about reforms under surface in their political structures. Reforms in the Middle East have a history as old as the region itself but unfortunately these reforms, despite their needs, had neither taken roots nor had followed a forward trend. Having said that, the absence of democracy is one of the important problems of the region which has caught the attention of many experts. Although a lot of efforts have been made to resolve this problem (slow movement towards democracy), unfortunately not much success has been achieved.