امکان‌سنجی اجرای حد در سرقت اینترنتی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

احمد مرادخانی ¹

1 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

تاریخ دریافت : 1398/08/15 تاریخ پذیرش : 1399/10/21 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: فضای مجازی, قوانین موضوعه, سرقت اینترنتی, مبانی فقهی, سرقت حدی و تعزیری,

چکیده مقاله :

سرقت اینترنتی به عنوان نوع جدیدی از جرم سرقت در دهه های اخیر در فضای مجازی روز به روز توسعه یافته است و این حکایت از عدم بازدارندگی قوانین موجود دارد. از مهمترین عوامل ضعف قوانین مرتبط به سرقت اینترنتی تعزیزی دانستن ماهیت آن و تفسیر و تبیین غیر صحیح قانون مجازات اسلامی با توجه به ماده 12 قانون جرایم رایانه ای است و این در حالی است که سرقت اینترنتی از نظر ماهوی و شرایط و ارکان تشکیل دهنده جرم، با سرقت فیزیکی حدی تفاوتی ندارد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی ادله فقهی و قوانین موجود در مقام امکان سنجی اجرای حد در سرقت اینترنتی است و پاسخ گویی به این پرسش است که آیا تعریف و شرایط بیان شده درمورد سرقت فیزیکی در فقه و قانون قابل انطباق بر سرقت سرقت رایانه ای می باشد؟ دلایل قائلین به تعزیری بودن آن چیست؟ آیا شرط هتک حرز و اخذ مال در سرقت رایانه ای قابل تطبیق است؟ که در نهایت با رد دلایل قائلین به تعزیری بودن آن و ارائه ی دلیل بر انطباق کامل شرایط، حدی بودن سرقت اینترنتی به اثبات رسیده است.

چکیده انگلیسی:

Cyber ​​theft as a new type of theft has been developed in cyberspace in recent decades. And this indicates the non-deterrence of existing laws, one of the most important factors in the weakness of the laws related to cyber theft is the knowledge of its nature and the incorrect interpretation and explanation of the Islamic Penal Code according to Article 12 of the Computer Crimes Law. And this is while cyber theft is not much different from physical theft in terms of substance and conditions and elements of the crime. The present article uses descriptive and analytical methods of jurisprudential arguments and existing laws in the position of feasibility of enforcing the limit in cyber theft. And the answer to the question is whether the definition and conditions stated about physical theft in jurisprudence and law are applicable to computer theft? What are the reasons for those who believe that it is ta'zir? Is the condition of blasphemy and taking property in computer theft applicable? Finally, by rejecting the reasons for those who believe that it is ta'zir and presenting a reason for the full compliance of the conditions, the extent of cyber theft has been proven.

منابع و مأخذ:

1. ابن منظور، جمال الدین، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر.


2. انصاری، مرتضى (1415). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.


3. ایزدی فرد، علی اکبر؛ پیردهی حاجیکلا، علی (1389). سرقت اینترنتی حدی یا تعزیری، مطالعات اسلامی فقه و اصول، 42، 1/84، صص 46-68.


4. بجنوردی، سید محمدحسن (بی­تا). القواعدالفقهیه. قم: نشر الهادی.


5. جلائیان صالح، یاور؛ مؤمنی، مهدی؛ صابریان، علیرضا؛ روحانی مقدم، محمد (1400) تحلیل حقوقی نقش زمان در تحقق جرم و تعیین کیفر و اعمال آن. فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی. 17، 63، ص 37-62.


6. جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410) الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دارالعلم للملایین.


7. حلّى، علامه، حسن بن یوسف (1420). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق(ع).


8. حلّى، محقق، جعفر بن حسن (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.


9. حلّى، محمد بن شجاع القطّان (1424). معالم الدین فی فقه آل یاسین. قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.


10. شهید ثانی، زین الدین بن علی (1385). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: ، داوری.


11. صدر، محمدباقر (1405). بحوث فی علم الاصول. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.


12. صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1415) المقنع. قم: مؤسسه امام هادى علیه السلام.


13. طباطبایی حائری، سید على (بی­تا). ریاض المسائل. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.


14. طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (1407). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة.


15. طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن (بی­تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.


16. طوسى، ابوجعفر، محمد بن حسن (1400). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دارالکتاب العربی.


17. عاملى، حر، محمد بن حسن(1409). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت (ع).


18. عاملی، حر، محمد بن الحسن (1416). تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه.قم: آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.


19. فاضل هندى، محمد بن حسن (1416). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: انتشارات اسلامى.


20. فیومى، احمد بن محمد مقرى (بی­تا) المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: دار الرضی.


21. کلینى، ابو جعفر، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.


22. لنکرانى، محمد فاضل موحدى (1426). رساله توضیح المسائل. قم: نشر ایران.


23. لنگرودی، محمد جعفر جعفری (1356). حقوق اموال. تهران: انتشارات مشعل آزادی.


24. محمود عبد الرحمان، عبدالمنعم (بی­تا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة. بیروت.


25. مرعشى نجفى، سید شهاب الدین (1424). السرقة على ضوء القرآن و السنة. قم: چاپخانه آیة الله مرعشى نجفى.


26. مظفر، محمد رضا (بی­تا). أصول الفقه. قم: انتشارات اسلامى.


27. مغربى، ابو حنیفه، نعمان بن محمد تمیمى (1385). دعائم الإسلام. قم: مؤسسه آل البیت (ع).


28. مکارم شیرازى، ناصر، (1427). استفتاءات جدید. قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.


29. موسوی، روح الله و قربانی، حبیب، (1389). سرقت های اینترنتی عدالت در حد است یا تعزیر. ساری: مجموعه مقالات اولین همایش ملی فقه و مسائل مستحدثه (نوظهور)، مرکز انتشارات توسعه علوم.


30. نراقى، احمد بن محمد (1415). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت (ع).

Al-Ameli, M. (1995). Details of Shiite means to study Sharia issues. Qom: Qom Publication.

Ameli, M. (1988). Shiite means. Qom: Al-Bayt Institute.

Ansari, M. (1994). Book of achievements. Qom: World Congress in Honor of Sheikh Azam Ansari.

Bojnord, H. (No date). Alqawaeid Alfiqhyh. Qom: Al-Hadi Publishing.

Clini, M. (1986). Enough. Tehran: Islamic Books House.

Fadhil Hindi, M. (1995). Discovering the ambiguity and ambiguity of the rules of the rulings. Qom: Islamic Publications.

Fayumi, A. (No date). Al-Misbah Al-Munir in Gharib Al-Sharh Al-Kabir for Rafi'i. Qom: Dar Al-Razi Publications.

Halli, Allama, H. (1999). Writing the rules of Sharia on the religion of the Imams. Qom: Imam Sadegh (AS) Institute.

Halli, M. (2003). The teachers of religion in the jurisprudence of Al-Yasin. Qom: Imam Sadegh (as) Institute.

Helli, J. (1987). Islamic law in matters of halal and haram. Qom: Ismaili Institute.

Ibn Manzoor, M. (1993). Arabic language. Beirut: Dar al-Fikr for printing and publishing.

Izadi Fard, A., &  Pirdahi Hajikla, A. (2010). Internet theft or ta'zir, Islamic studies of jurisprudence and principles, 42(84), 46-68.

Jalaian Saleh, Y., Mo'meni, M., & Saberian, A., & Rouhani Moghadam, M., (2021) Legal analysis of the role of time in the realization of crime and determining punishment and its actions. Quarterly Journal of Islamic Jurisprudence and Law, 17(36), 37-62.

Johari, I. (1989) Al-Sahah - The crown of the Arabic language and Sahah. Beirut: Dar Al-Alam for the Muslims.

Langroudi, M. (1977). Property rights. Tehran: Mashal Azadi Publications.

Lankarani, M. (2005). Treatise on clarification of matters. Qom: Iran Publishing.

Maghribi, N. (1965). The prayers of Islam. Qom: Al-Bayt Foundation.

Mahmoud Abdul Rahman, A. (No date). Dictionary of terms and jurisprudential words. Beirut: Islamic Publication.

Makarem Shirazi, N. (2006). New referendums. Qom: Imam Ali Ibn Abi Talib School Publications.

Marashi Najafi, Sh. (2003). The secret on the fire of the Qur'an and the Sunnah. Qom: Ayatollah Marashi Najafi Printing House.

Mousavi, R., & Ghorbani, H., (2010). Internet theft is justice or ta'zir. Sari: Proceedings of the First National Conference on Jurisprudence and Emerging Issues, Science Development Publishing Center.

Muzaffar, M. (Bita). Principles of jurisprudence. Qom: Islamic Publications.

Naraqi, A. (1994). Documentary of Shiites in the rules of Sharia. Qom: Al-Bayt Foundation.

Sadr, M. (1984). The study in the science of principles. Qom: Islamic Media School.

Saduq, M. (1994) Al-Muqna. Qom: Imam Hadi Institute.

Shahid Thani, Z. (1976).  Alrawduh albahiah fi sharh allamaeah aldimashqihi. Qom: arbitration

Tabatabai Haeri, A. (Bita). Riyadh matters. Qom: Al-Bayt Foundation.

Tousi, M. (1979). The end in the abstract of jurisprudence and fatwas. Beirut: Dar Al-Kitab Al-Arabi.

Tousi, M. (No date). Altibyan fay tafasiyr alquran . Beirut: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.

Tousi, M.(1986). Tahdhib Al-Ahkam. Tehran: Islamic Books House.