بررسی میزان آرسنیک در محصولات کشاورزی، فرآورده-های دامی و آب شرب روستاهای شهرستان قروه و بیجار

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

مقداد پیرصاحب ¹ , عبداله درگاهی ² , حافظ گلستانی فر ³

1 - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشکده بهداشت، کرمانشاه، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پارس‌آباد مغان، دانش‌آموخته گروه مهندسی بهداشت محیط، عضو باشگاه پژوهشگران جوان، پارس‌آباد، ایران
3 - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، مسئول HSE مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1391/07/25 تاریخ پذیرش : 1392/04/10 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: استان کردستان, آرسنیک, محصولات کشاورزی, فرآورده‌های دامی, آب شرب,

چکیده مقاله :

آلودگی محیط زیست و مواد غذایی به عنصر سمی آرسنیک یکی از مسائل مهمی است که موجب به خطر انداختن بهداشت عمومی و سلامت موجودات زنده می شود. در این تحقیق تعداد کل 983 نمونه شامل آب شرب، محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی (گوشت و شیر) از نظر آلودگی آرسنیک مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش بیشترین غلظت آرسنیک (mg/l 737/1) را در آب لوله کشی روستای علی آباد نشان داد. بالاترین میانگین آلودگی آرسنیک در گندم در نمونه های روستای گیکلو و گوندک (mg/kg 14/0) اندازه گیری شد. به همین ترتیب بیشترین میانگین آلودگی در جو، نخود و عدس به ترتیب در نمونه های روستاهای گوندک (mg/kg11/0)، گیکلو (mg/kg013/0) و قوجاق (mg/kg 017/0) به دست آمد. به علاوه، بیشترین میانگین غلظت آرسنیک در نمونه های گوشت در روستای قوجاق (mg/kg 167/0) و برای شیر در روستای گوندک (mg/l 0129/0) به دست آمد.طبق نتایج مطالعه میزان آرسنیک در تمامی نمونه های بسیار کمتر از حداکثر میزان مجاز آرسنیک در مواد غذایی سایر کشورها قرار داشت. اما میزان آرسنیک در نمونه های آب در تمامی موارد در مقایسه با حداکثر میزان مجاز آرسنیک در آب آشامیدنی و طبق استاندارد ملی ایران (mg/l01/0) 174 برابر بیشتر بود. بنابراین انجام مطالعات جامع در مورد آلودگی منابع آب این منطقه ضروری است.

چکیده انگلیسی:

   Environmental and food contamination with toxic element arsenic is one of the important issues that are threatening public health and other creatures. In this study, a total sample of 983 consisting agricultural and animal products as well as water samples was analyzed for arsenic contamination. According to the results, the highest concentration of arsenic (1.737 mg/l) was found in the piped water of Aliabad. Moreover, the highest level of arsenic contamination was detected in wheat obtained from Giklo and Gondak (0.14 mg/kg). Accordingly, highest arsenic level in barley, peas and lentils, was estimated in the samples of Gondak (0.11 mg/kg), Giklo (mg/kg 0.013) and Ghojagh (0.017 mg/kg), respectively. In addition, the highest mean concentration of arsenic in meat and milk samples was found in Ghojagh (0.167 mg/kg) and Gondak (0.0129 mg/l). The results revealed that the contamination level of arsenic in all crops, meat and milk samples were lower than the maximum acceptable limit adopted in many other countries. However, the concentration of arsenic in water samples was 174 times higher than the acceptable limit (0.01 mg/l) determined by the Iranian National Standard. Therefore, it is necessary to perform comprehensive studies on contaminations of water sources in this area.

منابع و مأخذ:

• مسافری، محمد (1384). بررسی عوارض بهداشتی ناشی از آرسنیک در آب استان کردستان و روش‍‌های حذف آن از آب آشامیدنی. پایان‌نامه دکتری در رشته بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی گروه مهندسی بهداشت محیط.

 

• Arsenic and compounds. (2004). http://www.scorecard.org/chemical-rofiles/html/arsenic.html.


• Karim, M. (2000). Arsenic in groundwater and health problems in Bangladesh. Water Research, 34(1): 304-310.


• Alam, M.B. and Sattar, M.A. (2000). Assessment of arsenic contamination in soils and waters in some areas of Bangladesh. Water Sience and Technology, 42(7-8):185-193.


• Cevval, K., Semra, G., Ozden, A. and Uzeyir, K. (1998). Arsenic in Human and Cows Milk: A Reflection of Environmental Pollution. Water, Air, and Soil Pollution, 101: 411–416.


• Eisler, R. (2000). Handbook of chemical, Risk assessment/ Arsenic. Vol 3, Chapter 28, pp. 1501-1566.


• Fecher, P. and Ruhnke, G. (1988). Determination of arsenic and selenium in foodstuff, methods and Erros, Atomic Spectroscopy, 19 (6): 204-206.


• Feroze, A.M. (2005). An Overview of Arsenic Removal Technologies in Bangladesh and India. http://www.unu .edu/env/Arsenic/Ahmed.


• Jiang, J.Q. (2001). Removing arsenic from groundwater for the developing word-a review. Water Science and Technology, 44(6): 89-98.


• Mosaferi, M. (2004). Examine the health effects of arsenic removal from drinking water and methods of Kurdestan. Thesis for PhD of Tehran University of Medical Sciences.


• Mosaferi, M., Taghipor, H., Hasani, A. and Borghee, M. (2008). Study of arsenic levels in drinking water: a case study. Journal of Health and Environment, 1(1): 19-28.


• Shaole, W.U., Xinbang, F. and Adolph, W. (1997). Microwave Digestion of Plant and Grain Reference Materials inNitric Acid or a Mixture of Nitric Acid or a Mixture of Nitric Acid and Hydrogen Peroxide for the Determination of Multi-elements by Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry. Journal of Analytical Atomic Spectrometry, 12(8): 797-806.


• Smedley, P.L. and Kinniburgh, A. (2001). Review of the source, behavior and distribution of arsenic in natural waters. Applied Geochemistry, 17: 517-568.


• Smedley, P.L. and Kinniburgh, D.G.A. (2002). Review of the source, behavior and distribution of arsenic in natural waters. Journal of Applied Geochemistry, 17: 517.


• Vos, G., Lammers, H. and Van Delf, W. (1988). Arsenic, cadmium, lead and mercury in meat, livers and kidneys of sheep slaughtered in The Netherlands. European Food Research and Technology, 187(1): 1-7.


• WHO. (2003). Arsenic in drinking water. Background Document for Preparation of WHO Guidelines for Drinking Water Quality. Geneva: World Health Organization.


• www.inchem.org/documents/jecfa/jecmono/v18je17. Htm


• Zhao, F.J., Stroud, J.L., Eagling, T., Dunham, S.J., McGrath, S.P. and Shewry, P.R. (2010). Accumulation, Distribution, and Speciation of Arsenic in Wheat Grain. Journal of Environmental Science & Technology, 44 (14): 5464–5468.