بررسی غلظت فلزات سنگین در محصول زراعی توت فرنگی (مطالعه موردی: اراضی کشاورزی شهرستان سنندج)
محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی
مهرداد چراغی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، استادیار گروه محیط زیست، همدان، ایران)
ندا آریایی نژاد
2
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، دانشآموخته محیط زیست، همدان، ایران)
بهاره لرستانی
3
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، استادیار گروه محیط زیست، همدان، ایران)
کلید واژه: استان کردستان, فلزات سنگین, توتفرنگی,
چکیده مقاله :
آلایندهها از جمله عوامل مختل کننده زیستبومها به شمار می آیند و از این میان فلزات سنگین به دلیل مشکلات سمیت، پایداری و تجمع زیستی در محیط زیست حتی در غلظتهای کم نیز حائز اهمیت شناخته شدهاند. استان کردستان با تولید سالانه 30 هزار تن توتفرنگی، 88 درصد کل محصول ایران را تولید میکند. در این مطالعه از خاک (عمق صفر تا 30 سانتیمتری)، برگ و محصول توتفرنگی هر پنج مزرعه موجود در جاده سنندج به کامیاران تعداد 25 نمونه بطور تصادفی جمع آوری شد. سپس نمونهها به آزمایشگاه منتقل و عملیات هضم اسیدی و قرائت فلزات سنگین کادمیوم، آرسنیک، سرب، روی و مس با استفاده از دستگاه نشر اتمی، صورت گرفت. طبق نتایج مطالعه، غلظت کادمیوم، روی و مس در محصول توتفرنگی مزارع نمونهبرداری شده (01/0، 03/6 و 67/13 میلیگرم در کیلوگرم) پایینتر و غلظت فلزات سنگین آرسنیک و سرب در محصول توتفرنگی مزارع نمونهبرداری شده (88/36 و 57/3 میلیگرم در کیلوگرم) بالاتر از حد استاندارد FAO/WHO بود (با حدود اطمینان 95 درصد). احتمالاً علت اصلی آلودگی فلزات سنگین استفاده نابجا از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی در مزارع مورد بررسی باشد.
Contaminants are damaging factors of the ecosystems. Amongst, heavy metals are due to their toxicity, persistence and bio-accumulation are of great concern even in low concentrations. Kurdistan province with an annual production of 30,000 tons of strawberry produces 88 percent of the strawberry in Iran. In this study, 25 samples were obtained randomly from soil (depth of 0-30 cm), leaf and strawberry crop of all five existing farms located on the road of Sanandaj to Kamyaran. The samples were transported to laboratory and acid digestion was performed on the samples. Afterwards, the quantity of cadmium, arsenic, lead, zinc and copper were measured using atomic emission device. The results revealed that metal concentrations of cadmium, zinc and copper (0.01, 6.03, 13.67 mg/kg, respectively) were lower than the standards of FAO/WHO. Meanwhile the concentrations of heavy metals of arsenic and lead (36.88, 3.57 mg/kg, respectively) were higher than the defined standards (with 95% confidence level). It seems that the overuse of chemical fertilizers and pesticides is the main cause of heavy metal contaminations in the strawberry farms.