بررسی تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر یادگیری درس ریاضی و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره‌ی اول متوسطه شهرستان بستان‌آباد در سال‌تحصیلی 95-1394

حسنی زنگبار, طاهره; لیوارجانی, شعله

کد مقاله : 533376 بازدید : 150 صفحه: 69 - 93

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر یادگیری درس ریاضی و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره‌ی اول متوسطه شهرستان بستان‌آباد در سال‌تحصیلی 95-1394

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

طاهره حسنی زنگبار ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
شعله لیوارجانی ² (استادیار گروه علوم تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/05/16 تاریخ پذیرش : 1396/02/02 تاریخ انتشار : 1396/10/01

کلید واژه: اضطراب, یادگیری درس ریاضی, یادگیری, راهبردهای یادگیری خود تنظیمی,

چکیده مقاله :

مقاله حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر یادگیری درس ریاضی و اضطراب دانش‌آموزان دختر دوره‌ی اول متوسطه شهرستان بستان‌آباد در سال‌تحصیلی 95-1394 انجام شد. روش تحقیق نیمه تجربی می‌باشد بدینگونه که ابتدا 40 نفر از دانش‌آموزان جامعه آماری که به طور تصادفی خوشه‌ای از آزمودنی‌هایی که دارای اضطراب بالا بودند انتخاب شده و سپس به دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای هر دو گروه پرسشنامه اضطراب بک و آزمون یادگیری درس ریاضی اجرا شد و بعد از آن فقط برای گروه آزمایش 8 جلسه کلاس‌های راهبردهای یادگیری خود تنظیمی اجرا شد و برای گروه کنترل هیچگونه آموزشی ارائه نشد،سپس مجدداً پرسشنامه‌های پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه‌ها از اعتبار صوری و جهت سنجش پایایی از آلفای کرون باخ استفاده شد که برای هر دو متغیر مورد تأیید قرار گرفت. نتایج با استفاده از نرم‌افزار spssو آزمون ANCOVA انجام شده نشان داد: آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر بهبود یادگیری درس ریاضی اثربخش بوده است. همچنین آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی موجب کاهش اضطراب دانش‌آموزان شد.

چکیده انگلیسی:

The present study aimed to investigate the effect of self-regulated learning strategies training on female first-grade high school studentsʼ math learning and anxiety in Bostan Abad in the academic Year 2015-2016. It was a quasi- experimental research in which initially 40 students were chosen from the statistical population. They were selected through random stratified sampling from among those with high anxiety. The particpants were then assigned to two groups of experimental and control each containing 20 students. Both groups completed the Beckʼs anxiety questionnaire and took the learning math test. The experimental group tater received training on self-regulated learning strategies for eight sessions. The control group did not recive any training in this regard. At the end of the treatment, both groups completed the anxiety questionnaire and took the math test again. The face validity of the instruments was examenid and their relibilty was confirmed using Chronbachʼs Alpha. The analyses of the results conducting ANOVA revealed that self - regulated learning strategies training was effective in improving studentsʼ math learning. Moreover, it was found that self-regulated learning strategies training decreased studentdʼ anxiety.

منابع و مأخذ:

آقابزرگ، مریم (1391). بررسی تأثیر بهزیستی درمانی در کاهش میزان اضطراب، افسردگی و بهبود نگرش‌های ناکارآمد، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س).

احمدی، غلامعلی، عبدالملکی، شوبو(1391)، بررسی تأثیرآموزش علوم تجربی مبتنی بر رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان، ابتکار و خلاقیت درعلوم انسانی، 2(2)، 124-95.

اسدی گرمارودی، جعفر(1389). مسئله‌ی پولیا،آموزش ریاضی، 28 (2)، 8-4.

افضل‌نیا، محمدرضا (1387). طراحی و آشنایی با مراکز و مواد و منابع یادگیری، تهران: انتشارات سمت.

بیابانگرد، اسماعیل (1382)، روان‌شناسی نوجوان، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

پورنقاش‌تهرانی، سیدسعید (1383). داروها و رفتارها، تهران: انتشارات سمت.‏

جعفرطباطبایی، سمانه‌سادات؛ بنی‌جمالی، شکوه‌سادات؛ احدی، حسن و خامسان، احمد (1391)، تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی برپیشرفت تحصیلی و اضطراب دانشجویان روانشناسی دانشگاه اسلامی واحد بیرجند، فصلنامه مراقبت‌های نوین، 9(4)، 292-300.

حسنی، پرخیده؛ چراغی، فاطمه و یغمائی، فریده (1387). خودکارآمدی‎ ‎و‎ ‎یادگیری‎ ‎خودتنظیم‎ ‎در‎ ‎عملکرد‎ ‎دانشجویان، مجله‎‎ایرانی‎‎آموزش‎‎در‎‎علوم‎‎پزشکی، 8 (1)، 33-42.

حمزه‌لوئیان، مهرنوش (1387). بررسی و مقایسه علایم اضطراب و افسردگی قبل و بعد از درمان ‏نگهدارنده با متادون و بوپونورفین، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.‏

خلیلی، سحر (1393). بررسی رابطه تعلل با درگیری و اضطراب پیشرفت، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

خیرخواه، معصومه؛ مکاری، هدی؛ نیسانی‌سامانی، لیلا و حسینی، آغا فاطمه (1392). ارتباط اضطراب ‏و عزت نفس در دختران نوجوان، مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ‏ایران، نشریه پرستاری ایران، 26 (83)، 29-19.‏

درخشان‌هوره، خدیجه (1389). راهبردی نو در یادگیری خودتنظیم، مجله تکنولوژی آموزشی، 2 (26)، 112-101.

دهقان، سهیلا (1390). بررسی رابطه بین خودتنظیمی یادگیری با مهارت‌های تحصیلی در بین دانشجویان شهید چمران اهواز، اولین همایش ملی یافته‌های علوم شناختی در تعلیم و تربیت، 385-375.

ربیعی، لیلا؛ اسلامی، احمدعلی؛ مسعودی، رضا و سلحشوری، آرش (1391). ارزیابی اثربخشی برنامه ‏جرأت ورزی بر میزان استرس، اضطراب و افسردگی دانش‌آموزان دبیرستانی، مجله تحقیقات ‏نظام سلامت، 8 (5)، 856-844.

سادات‌محجوب، مرجان (1392). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر کاهش رفتارهای وسواسی و اضطرابی نوجوانان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

سادوک، بنیامین، سادوک، ویرجینیا (1390). چکیده روانپزشکی بالینی، ترجمه پورافکاری، نصرت‌الله، تهران، نشر آب.

سلیمان‌نژاد، اکبر (1386). تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر عملکرد حل مسئله ریاضی با توجه به سبک های شناختی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان رشته ریاضی فیزیک، رساله دکتری دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز.

سلیمان‌نژاد، اکبر و حسینی‌نسب، سیدداوود (1391). تأثیر تعاملی آموزش راهبردهای خودتنظیمی و سبک‌های شناختی دانش‌آموزان برعملکرد حل مسئله ریاضی، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 4 (2)، 115-82.

سیف، علی‌اکبر (1386). روان‌شناسی پرورشی، تهران: آگاه.‏

شیردل، خیرالنسا، میرزائیان، بهرام و حسن‌زاده، رمضان (1392)، رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیم و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان دوره متوسطه، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 10 (36)، 112-99.‏

صافی، احمد (1385). سازمان و قوانین آموزش و پرورش، تهران: سمت.

طوفانی، فاطمه (1394). اثربخشی برنامه‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود مهارت‌های ارتباطی دانش‌آموزان دختر شبانه‌روزی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

عابدی، احمد (1380). بررسی رابطه بین انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر شهر اصفهان با ویژگی‌های خانوادگی و شخصیتی‌شان، فصلنامه آموزه، سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان، علمی تخصصی، 13، 76-75.

علی‌نژاد، مهرانگیز و سعید، نسیم (1393). رابطه تعامل و یادگیری خودتنظیمی با رضایتمندی از تحصیل در مدارس هوشمند، فناوری آموزش، 9(4)، 320-311.

فولادچنگ، محبوبه (1389). فراشناخت و کاربرد آن در مشاوره تحصیلی. تهران: نشر پیام نور.

کارشکی، حسین (1392). نقش خودتنظیمی در یادگیری غیررسمی، اولین همایش آموزش و یادگیری، 627-611.

کاویانی، حسین؛ جواهری، فروزان و بحیرایی، هادی (1384). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی ‏در کاهش افکار خودآیند منفی، نگرش ناکارآمد، افسردگی و اضطراب، پیگیری 60 روزه، فصلنامه ‏تازه‌های علوم شناختی، 7(1)، 95-49.

کدیور، پروین (1390). روانشناسی تربیتی، تهران سمت.

گلدوست، نخستین و معینی‌کیا، مهدی (1388). رابطة راهبردهای یادگیری خودتنظیم و راهبردهای انگیزش برای یادگیری با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانش و پژوهش در علوم تربیتی برنامه‌ریزی درسی، 1(23)، 100-85.

موسویان، نرگس؛ مرادی، علیرضا؛ میرزایی، جعفر؛ شیدفر، فرزاد؛ محمودی‌کهریز، بهرام و طاهری، فاطمه ‏‏(1389). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش چاقی، اندیشه و رفتار، 4(16)، 58- 49.‏

نریمانی، محمد؛ محمدامینی، زرار؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس (1394). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مسئله بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان، مجله روانشناسی مدرسه، 4 (1)، 155-139.

یعقوبی، ابوالقاسم؛ محققی، حسین؛ جعفری، مجید و یاری‌مقدم، نفیسه (1392). تأثیر آموزش راهبردهای ‏یادگیری خود تنظیمی بر ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه اول متوسطه در درس ‏زبان انگلیسی، اندیشه‌های نوین تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 9(1)، 183-155.

Abedi, A. (2001). The relationship between motivation and academic achievement of male and female students in Isfahan and personality and family characteristics. Amoozeh Journal, 13, 75-76 [In Persian].

Afzalniya, M.R. (2008). Designing and Knowing Learning Centers, Materials, and Resources. Tehran: Samt [In Persian].

Aghabozorg, M. (2012). Investigation the Effectiveness of Welfare Therapy on Anxiety, Depression Reduction and Inefficient Attitudes Improvement. (Unpublished masterʼs thesis).Educational science and psychology faculty, Alzahra University [In Persian].

Ahmadi, Gh. A., & Abdolmaleki, Sh. (2012). The effectiveness of science – based education with exploration approach to creativity and students` motivation, Invention and Creativity in Human Sciences, 2(2), 95-124 [In Persian].

Alinezhad, M., & Saeed, N. (2014). The relationship between interaction and self-regulated learning and satisfaction of studying in smart schools. Education technology, 9(4), 311-320 [In Persian].

Asadi Garmaroudi, J. (2012). The Polia question. Math Training, 28(2), 4-8 [In Persian].

Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring ‎clinical anxiety: psychometric properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology, ‎‎56 (6), 893-897.

Biabangard, S. (2003). Adolescent Psychology. Tehran: Islamic Culture publications [In Persian].

Bishop, R., Berryman, M., Richardson, C., & Tiakiwai, S. (2003). The Kotahitanga: The Experiences of Year 9 and 10 Maori Students in Mainstream Classrooms, Wellington, New Zealand: Ministry of Education.

Curtis, K. M. (2006). Improvement Student Attitudes: A Study of a Mathematics Curriculum Innovation. An Abstract of Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Philosophy. Department of Curriculum & Instruction Collage of Education. Kansas State University.

Dehghan, S. (2011). Investigation the relationship between self- regulatory learning and academic skills of Shahid Chamran University students in Ahvaz. First National Conference of Cognitive Science Founds in Education and Training [In Persian].

Derakhshan Horeh, Kh. (2010). New strategies in self- regulatory learning. The Journal of Education Technology, 26(2), 101-112 [In Persian].

Dluzewska, T., & Kirby, D. (2012). Mindfulness for Student Life and Feature Professional Practice. Retrieved from http:// www.fyho.com.

Eliserio, D, (2012). Self-Regulated Learning and Mathematics Achievement in a Fourth Grade Classroom, Master of Education Program Theses. Paper 27.

Fooladchang, M. (2010). Metacognition and its Application in Academic Counseling. Tehran: Payam Noor Nashr.

Goldoust, n., & Moeini KIA, M. (2009). The relationship between self- regulation and learning motivation strategies and academic performance of Islamic Azad University students of Ardabil. Knowledge and Research in Educational Science and Curriculum Planning, 1(23), 85-100 [In Persian].

Hamze Looiyan, M. (2008). Investigating Depression and Anxiety Before and After Methadone and Buprenorphine Treatment. (Unpublished masterʼs thesis). Tehran University [In Persian].

Hasani, P., Cheragi, F., & Yagmaee, F. (2008). Self-regulation and self-regulated learning in students' performance. Iranian Journal of Training in Medical Science, 8(1), 33-42 [In Persian].

Jaffar Tabatabayi, S. S., Bani Jamali, sh. S., Ahadi, H., & Khamesan, A. (2012). The effectiveness of self- regulatory learning strategies training on psychology students` achievement and anxiety in Birjand University. The Journal of Modern Care, 9(4), 292-300 [In Persian].

Kadivar, P. (2011). Educational Psychology. Tehran: Samt [In Persian].

Karashki, H. (2013). The role of sef- regulation in informal learning. First regulation Conference of Training and Learning.

Kaviani, H., Javaheri, F., & Baheirayi, H. (2005). The effectiveness of cognitive therapy based on mental awareness in negative automatic thoughts, inefficient attitudes, depression and anxiety reduction: a sixty- day follow- up. The Journal of New Cognitive Sciences, 7(1), 49-95 [In Persian].

Khalili, S. (2014). Investigation the Relationship among Delay with Contention and Anxiety. (Unpublished masterʼs thesis). Shahid Chamran university of Ahvaz [In Persian].

KheirKhah, M., Makari, H., Neisani Samani, L., & Hosseini, A. F. (2013). The relationship between anxiety and self- esteem of female adolescents., the research center of nursing care in Iran medical sciences university. Iran Nursing Journal, 26(83), 19-29 [In Persian].

Lacour, P., & Petersen, M. (2014). Effects of Self-regulated learning on chronic pain: a randomized controlled trial. Pain Medicine, Cognitive and Behavioral Practice,12, 563-679.

Lee, J. K. (2008). The effects of self- regulated learning strategies and system satisfaction regarding learner's performance. Information and Management, 40, 133-146.

Liem, A. D., Lau, S., & Nie, Y. (2008). The role of self-efficacy, task value, and achievement goals in predicting learning strategies, task disengagement, peer relationship, and achievement outcome. Journal of Contemporary Educational Psychology, 33, 486-512.

Marcou, A., & Philippou, G, (2015). Motivational Beliefs, Self-Regulated Learning and Mathematical Problem Solving, Proceedings of the 29th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, 3, 297-304.

Mousavian, N., Moradim A. R., Mirzayi, J., Shidfar, F., Mahmoudi Kahriz, B., & Taheri, F. (2010). The effectiveness of cognitive therapy based on mental awareness on overweight reduction. Thoughts and Behavior, 4(16), 49-58 [In Persian].

Narimani, M., MohammadAmini, Z., Zahed, A., & Abolghasemi, A. (2014). The effectiveness of self- regulatory strategies learning and problem solving on studentsʼ academic motivation. School Psychology Journal, 4(1), 139-155 [In Persian].

PourNaghash Tehrani, S. S. (2004). Drugs and Behaviors. Tehran: Samt [In Persian].

Rabiei, l., Eslami, A. A., Masoudi, R., & Salahshoury, A. (2012). Evaluationg the effectiveness of bravery programs in high school students stress, anxiety and depression. The Journal of Health System Researches, 8(5), 844-856 [In Persian].

Ramdass, D., & Zimmerman, B. L. (2008). Effects of self-correction strategy training on middle school student's self-efficacy, self-evaluation and mathematics division learning. Journal of Advanced Academics, 20, 18-41.

Sadat Mahboub, M. (2013). The Effectiveness of Cognitive - Behavioral Therapy on Obsessive and Anxiety Behaviors Reduction. (Unpublished masterʼs thesis). Educational and psychology college, Ferdosi University of Mashhad [In Persian].

Sadock, B., & Sadock, W. (2011). Clinical Psychology Review, [N. PourAfkari, Trans. (2003)], Theran: Aab [In Persian].

Saafi, A. (2006). Organization and Educational Rules. Tehran: Samt [In Persian].

Samadi, M. (2008). The immediate and continuous effect of self-regulation strategies training on self-regulation and math performance. Educational Innovations Journal, 27(7), 79-94 [In Persian].

Schloemer, P., & Brenan, K. (2006). From students to learners: developing self – regulated learning. Journal of Educational for Business, 82(2), 81-87.

Seif, A. A. (2007). Educational Psychology. Tehran: Agah [In Persian].

Shilan, F. (2012). Some of the concepts of self-regulation and its relationship to educational. Journal of the Popularization of Science, 2(12), 60-71 [In Persian].

Shirdel, Kh. N., Mirzayian, B., & HasanZadeh, R. (2013). The relationship between self-regulated learning strategies and high school students` academic motivation. Research in Curriculum Planning, 10(2), 99-112 [In Persian].

Soleimannezhad, A., & Hosseini Nasab, D. (2012). The interactional effect of training self-regulated strategies and cognitive styles on math performance of students. Educational and Learning Studies Journal, 4(2), 82-115[In Persian].

Soleimannezhad, A. (2007). The effect of training self-regulated learning strategies on math performance of third grade high school students in the field of Math-Physics with a focus on Cognitivie stules. Ph. D. thesis. Tabriz educational science university [In Persian].

Soleimannezhad, A., & Shahrarai, M. (2001). The relationship between control base and self-regulation and academic achievement. Educational Science and Psychology Journal, 31(2), 175-198 [In Persian].

Toofani, F. (2015). The effectiveness of programs for reducing stress based on mindfulness on the reduction of stress, and depression, and the improvement of communicational skills among female students. (Unpublished masterʼs thesis). Tabriz psychology and educational science university [In Persian].

Valker, C. O., Green, B. A., & Mansell, R. A. (2006). Identification with academics, intrinsic extrinsic motivation, and self–efficacy as predictors of cognitive engagement. Learning and self–efficacy as predictors, 16, 1-12.

Xu, J. Z., (2010). Predicing homework time management at the secondary school level: A multilevel analysis, Learning and Individual Differences, 20, 34-39.

Yagoobi, A., Mohagegi, H., Jafari, M., & Yari Moghadam, N. (2013). The effect of self-regulated learning strategies on competence perception and academic achievement of male first grade high schools students in English course. Modern Educational Thoughts, 9(1), 155-183 [In Persian].

Zimmerman, B. J., & Martinez-Pons, M. (1990). Student differences in self-regulated learning: Relating grade, sex, and giftedness to self-efficacy and strategy use. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 51-59.

_||_