بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سبکهای مقابلهای
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
نگار سالک حدادی
1
(- کارشناس ارشد رشته روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز)
رحیم بدری
2
(استادیار دانشگاه تبریز.)
کلید واژه: مهارت‌های زندگی, سبکهای مقابلهای, (هیجان‌مدار و مسألهمدار),
چکیده مقاله :
هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سبکهای مقابلهای دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌های ناحیه 1 شهر تبریز بود. به منظور انجام این پژوهش، 60 دانش آموز دختر دبیرستانی به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه متشکل از 30 نفر). گروه آزمایش در طول 12 جلسه هفتگی آموزش گروهی مهارت‌های زندگی را دریافت کردند؛ اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه سبکهای مقابلهای موس و بیلینگر (1981) بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بر روی گروه آزمایش و گواه اجرا شد. برای تحلیل داده های پژوهش از روش آماری تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که آموزش مهارت‌های زندگی موجب افزایش معناداری در میانگین نمرات شیوه مقابله مسألهمدار می‌شود. با توجه به نتایج پژوهش، می‌توان گفت که آموزش مهارت‌های زندگی می‌تواند به عنوان یک روش مفید، برای نوجوانان در مقابله با نگرانی‌ها، مشکلات و مسائل شان به کار رود.
The purpose of this study was to investigate the effects of life skills instruction on coping strategies in first grade high school students of Tabriz. For this purpose, 60 female high school students selected by cluster sampling multi-stage method and were assigned to control and experimental groups (each group consisted of 30 subjects). Experimental groups recrivd weekly training life skills during the 12 sessions, but the control group did not receive training. Mouse and Bilinger’s Coping Styles questionnaire (1981) was used in pre-test and post-test for both experimental and control groups. For analyzing the data, covariance was used. The results showed that training life skills increase scores of coping styles significantly. According to the results, it can be said that training life skills can be applied as an effective method for adolescence to deal with concerns and their problems.
احمدی، خدیجه. (1388). بررسی رابطه سبکهای مقابلهای با سلامت عمومی دانشجویان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
اسکندری، حسین. (1380). مهارت‌های زندگی، تهران انتشارات سپند هنر.
اکبری، رسول. (1382). بررسی شیوه‌های رویاروی با تنیدگی(استرس) و رابطه آن با سلامت روانی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان سراب، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
آقاجانی، مریم. (1381). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان در مقطع دبیرستان شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا.
ترابی، مجید. (1381). ارزیابی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی در ایجاد نگرش منفی نسبت به سوء مصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان تبریز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
حاج‌امینی، زهرا. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر واکنش‌های هیجان نوجوانان، دوره 2، شماره 3، ص 268.
حدادفرید، مریم. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر مولفه‌های سازگاری و سلامت عمومی در دختران ساکن مراکز بهزیستی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
حسینی، ابوالقاسم. (1378). مفاهیم اهداف بهداشت روانی. فصلنامه اصول بهداشت روانی. شماره 1، صفحه 53-47.
خنیفر، حسین و پورحسینی، مژده. (1385). مهارت‌های زندگی. تهران: انتشارات مرکز نشر‌هاجر وابسته به حوزه‌های علمیه خواهران.
زحمتیار، حاجیه. (1388). بررسی رابطه عوامل شخصی و حمایت اجتماعی با توان مقابله‌با استرس نوجوانان نوجوانان مراکز شعبه خانواده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
ساپینگتون، آندروا. (1382). بهداشت روانی، ترجمه......، تهران: انتشارات روان.
سازمان جهانی بهداشت. (2001). برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، ترجمه محمدخانی، پ. و نوری قاسم آبادی، ر. تهران: انتشارات سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.
سلیمانی، رمضان. (1389). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش رفتارهای پرخطر زندانیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
شاکری، جلال. (1385). بررسی سلامت عمومی، راهبردهای مقابلهای و رضایت زناشویی در زنان نابارور تحت درمان، فصلنامه باروری و ناباروری، شماره 2، صفحه 275 – 269.
صادق موحد، فریده. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مقابلهای بر وضعیت سلامت روانی دانشجویان، مجله علمی ـ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دوره هشتم شماره سوم، صفحه 261-269.
صفرزاده، مریم. (1383). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی در برقراری ارتباط اجتماعی کار آمد دانش‌آموزان دختر اوّل متوسطه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
طارمیان، فرهاد. (1378). مهارت‌های زندگی راهنمای اجرای فعالیت‌های پرورشی دورة متوسطه، تهران: انتشارات تربیت. (چاپ دوم).
غضنفری، فیروز.، قدم‌پور، عزت اله. (1387). بررسی رابطه راهبردهای مقابلهای و سلامت روانی در ساکنین شهر خرم‌آباد، فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال دهم، بهار 1387 شماره 37 ص 54 – 47.
فرید، ابوالفضل. (1385). مهارت‌های‌زندگی. طرح پژوهش‌های چاپ نشده تعلیم‌وتربیت استان‌آذربایجان‌شرقی.
کلینیکه، کریس. (1380). مهارت‌های زندگی، ترجمه محمدخانی، ش.، تهران: انتشارات رسانه تخصصی، چاپ سوم.
گلگذار، وجیهه‌الله. (1379). اثر بخشی ابراز وجود بر خود کارآمدی گروهی از نوجوانان و جوانان مقیم شبانه روزی شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه بهزیستی و توانبخشی.
مالکی، کفایت. (1386). بررسی رابطه بین معنی زندگی و راهبردهای مقابلهای با احساس شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز.
محمود علیلو، مجید. (1383). برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، راهبردهای کنترل خشم و پرخاشگری، جزوه چاپ شده وزارت علوم و تحقیقات و فن‌آوری.
مهدیزاده، محمد. (1383). راهنمای آموزش مهارت‌های اساسی زندگی در مورد «بهداشت بلوغ نوجوانان» تهران: انتشارات سازمان نهضت سواد آموزی.
وردی، مینا. (1383). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر ابزار وجود، عزت نفس و مسئولیت‌پذیری دانش آموزان دختر سال اوّل متوسطه آموزش و پرورش ناحیه یک اهواز، شورای تحقیقات سازمان آموزش و پرورش استان خوزستان.
هزاری، زلیخا. (1384). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی معلولان جسمی شهرستان تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
یوسف‌پور، مریم. (1388). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر بهبود بهداشت روانی معلولان جسمی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
یونیسف. (1381). راهنمای آموزش مهارت‌های زندگی جوانان و زنان، تهران: نشرنی.
Amand, W., Harrell., Stereh, H. Mercer., and Melissa, E. Derosier. (2008). Improving the social behavioral A dyustment. Of Adolescents: The Effectivenss of a social skills group intervention, Journal of child amd family stvdets.
Amirkhan, J. and Auyeung, B. (2007). Coloing with stress across the lifespan: Absolute us. Relative changes in strategy, Applied Developmental psychology, 28, 298-317.
Anderson, P. (1992). Effectiveness of life skills training on affective and social adaptation in adolescences with social problems. Journal of personality and social psychology, 12 (8), 137-146.
Billings, a. G. and Moos, R. H. (1981). The role of coping responses and social resources in attenuating the impact of stressful life events, Behavioral Medicina, 4, 139-150.
Botvin GJ, Boker E, (1984). Alcohd abuse prevention through the development of personal and social, Journal of studies on alcohol, 45, 550-552.
Botvin, G. J., Sehink, S. P., Epstein, J. A. and Diaz, T. (2003). The effectiveness of culturally Focused and generic skills training Aprooches to alchol and drug Abuse prevention among minority youth, psychology of Addictive Behaviours, 8, 110-127.
Ecott( and frydenberg, E. (2009). Promoting positive coping skills for rural youth. Benefits for at – risk young people. http:www.3. interscience.wiley.com.
Edward, C. C. (2002). Predicting suicide ideation in an adult's cence population: Examining the role of social problem solving as a moderate and a mediator personality and individual differences, 32, 1279-1291.
Erma, G. H. (1998). The effects of a stress – management training program in individuals at risk the community at large. The Journal of Behavior Research and therapy, 86, 863-875.
Hampel, P. and Petermann, F. (2006). Perceived stress, coping and adjustment in adolescents, Adolescent Health. 38, 469-475.
Kreuter, K. J., Gewirtz, H., Davenny, J. E. and love, C. (1991). Drug and alcohol prevention project for sixth graders: first year findings. Adolescence, summer, 26 (102), 287-293.
Lazarus, R. S., and Folkman, S. (1980). Ananalysis of coping in a middleager community sample. health soc Behav. 21, 219-239.
Matud, M. P, 2004, Gender differences in stress and coping styles, J. Personality and Individual differences., Vol. 37, pp. 1401-1415.
Matud, M. P. (2004). Gender differences in stress and coping styles, Personality and Individual Difference, 37, 1401-1475.
Smith, T, A. Genry, L. S, Ketring, S. A. (2005). Evaluating a youth leadership life skills development program. Tournal of Extensive.
Tellado, G. S. Et al. (2001). An evaluation case: the implemetion and evaluation of problem solving training program for adolescents. Evaluation and program planning, 7(2), 179-188.
Terry, D. T. (2001). Determinants of coping the role of stateand situational factors. Journal of personality and social psychology, 66, 895-910.
