بررسی تأثیر آموزش روش مونته سوری بر خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی 4 و 5 ساله شهر تبریز*

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

آناهیتا اوبالاسی ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)
سیدداود حسینی‌نسب ² (استاد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/08/17 تاریخ پذیرش : 1394/02/09 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: پیش‌دبستانی, خلاقیت, روش آموزشی مونته سوری,

چکیده مقاله :

هدف اساسی این مطالعه تعیین تأثیر آموزش روش مونته سوری بر خلاقیت کودکان پیش‌دبستان (4 و 5 ساله) است. براساس پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و اجرای آزمون تورنس فرم ب تصویری، اطلاعات لازم جمع‌آوری شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه مراکز آموزشی کودکان 4 و 5 ساله‌ی شهر تبریز که شامل 500 مرکز پیش‌دبستانی در سال‌تحصیلی 93-92 می‌باشند، تشکیل می‌دهد. نمونه در این تحقیق شامل 50 نفر نوآموز ( 25 نفر گروه آزمایش و 25 نفرگروه کنترل) می‌باشد که با روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. پس از برگزاری کلاس آموزشی مونته سوری طی 3 ماه و تحلیل داده‌ها با روش کوواریانس، نتایج نشان داد که آموزش به روش مونته سوری بر خلاقیت کودکان 4 و 5 ساله پیش‌دبستانی مؤثر بوده است. در خصوص ابعاد چهارگانه خلاقیت، روش آموزشی مونته سوری در افزایش ابعاد سیالی، انعطاف‌پذیری، ابتکار و بسط کودکان مؤثراست.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this study was to investigate the effect of the Montessori Method of education on 4-5 years old preschool children's creativity in Tabriz. The data were gathered through a quasi – experimental research with pre-test, post-test, and control group, administering Torrance pictorial from B test. The statistical population of the study included all educational centers of 4-5 year old children, which comprised 500 preschools in the academic year 92-93. The research sample of the present study included 50 preschoolers (25 in the experimental group and 25 in the control group) who were selected randomly through cluster sampling. The Montessori Method of education was employed for three months. After that, the data was gathered and analyzed through Covariance method. The results indicated that the Montessori Method of education was effective on the 4-5 year old children's creativity. Regarding four dimensions of creativity, Montessori Method was effective in enhancing the dimensions of fluency, flexibility, originality and elaboration in children. 

منابع و مأخذ:

اسمیت، فیلیپ و هولفیش، گوردون (1371). تفکر منطقی. ترجمه علی شریعتمداری. تهران: انتشارات سمت.

اسبورن، الکس‌اف (1382). پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت. ترجمه حسن قاسم‌زاده. تهران: انتشارات نیلوفر.

بودو، آلن (۱۳۵۸). خلاقیت در آموزشگاه. ترجمه علی خان‌زاده،  تهران: انتشارات مهر.

پیرخائفی، علیرضا (1373). بررسی رابطه هوش و خلاقیت در بین دانش‌آموزان پسر مقطع دوم نظری دبیرستان‌های شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

پیرخائفی، علیرضا (1384). بررسی و مقایسه هوش و خلاقیت دانشجویان در رشته های مختلف تحصیلی. طرح پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

پیرخائفی، علیرضا (1388).آزمون تفکر خلاق تورنس فرم تصویری ب. تهران: مؤسسه‌ی تحقیقات علوم رفتاری-شناختی سینا.

پیرخائفی، علیرضا، برجعلی، احمد، دلاور، علی و اسکندری، حسین (1388). تأثیر آموزش خلاقیت بر مؤلفه‌های فراشناختی تفکر خلاق دانشجویان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، سال سوم، شماره 2، صص 61-51.

تورنس، ئی پال (1375). استعدادها و مهارت‌های خلاقیت و راه‌های آموزش و پرورش آنها. ترجمه حسن قاسم‌زاده (1979). تهران: نشر دنیای نو.

حسابی، مژگان (1390). ﺭﻭﺵ ﻣﻮﻧﺘﻪ ﺳﻮﺭﻱ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ، ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ.مجله ﺭﺷﺪ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﭘﻴﺶ ﺩﺑﺴﺘﺎﻧﻰ. ﺩﻭﺭﺓ ﺩﻭﻡ، ﺷﻤﺎﺭﺓ 3، صفحه13.

دیور، مارتا و فالکونر، رنه (1388). اصول و تغییرات در تعلیم و تربیت اوایل دوران کودکی. ترجمه سیدداود حسینی‌نسب و همکاران (2008). تبریز: انتشارات شایسته.

سلطانی، محمد (1390). بررسی تأثیر روش شش کلاه تفکر بر افزایش خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسرسوم راهنمایی مراکز آموزشی تیزهوشان شهر تبریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

شکوهی نژاد، نغمه (1380). مقایسه تأثیر شیوه‌های آموزشی (کودک - محور و مربی - محور) در بروز خلاقیت کودکان پیش‌دبستانی (6- 5 سال) شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء تهران.

شهنی ییلاق، منیجه، سهرابی، فریبا و شکرکن، حسین (1384). تأثیر آموزش بارش مغزی بر خلاقیت دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز با کنترل هوش. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. دوره 12، شماره4، صص26-1.

صمدی، علی (1387). ماریا مونته سوری (نظام نوین تربیتی و آموزشی کودکان). تهران: نشر دانژه.

فیشر، رابرت و ویلیامز، مری (۱۳۸۸). شکوفا سازی خلاقیت. ترجمه ناتالی چوبینه (۱۹۴۳). تهران، پیک بهار.

کومبز، راتوررایت (1370).آموزش تخصصی معلمان. ترجمه عبدالرحیم جواهرفروش. تهران: انتشارات رشد.

گنجی، حمزه، شریفی، حسن‌پاشا و میرهاشمی، مالک (1384). اثر روش بارش مغزی در افزایش خلاقیت دانش‌آموزان. فصلنامه علوم انسانی. سال بیست و یکم، شماره 1، صص112-89.

مونته سوری، ماریا (1387). کودک در خانواده. ترجمه و نگارش سعید بهشتی (1970). تهران: نشر بین‌الملل.

مهدوی، صدیقه (1384). علم و عمل در کلاس مونته سوری. تهران: نشر متن گستران آریا.

میرکمالی، سیدمحمد و خورشیدی، عباس (1387). روش‌های پرورش خلاقیت در نظام آموزشی. تهران: انتشارات یسطرون.

هاشمی مقدم، شمس‌الدین و نظری، عباس (1382). بررسی تأثیر روش ایده‌سازی در پرورش خلاقیت دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه دبیرستان‌های ناحیه 2 اراک. طرح پژوهشی سازمان آموزش و پرورش استان مرکزی.

Adair, j. (1995).the art of creative thinking. England: Tal bot Adair press.

Amabile, T., & Scrysdiewiezss, U. (1989). Creativity in the RD Laboratory. Technical report number 30 gerensboro. Nc.

Britton, L. (1992). Montessori Play and Learn. New York: Crown.

Bryant goertz, Donna. (2013). Owners manual for a child. Published by frog books, an imprint of north atlantic books.

Castallanos. A. G. (2003). A comparison of traditionalvs Montessori education in relation to childirens self-esteem, self-efficacy and prosocial behavior. Unpublished doctoral disstation carlos albizu university.

Ervin, B., Wash, P, & Mecca, M. E. (2010). Montessori and non-montessori clssrooms. Montessori Life: A publication of the American Montessori society. 22, (2), 22-31.

Guilford, J. P. (1967). The Nutare of human intelligence. New York: McGrawHill.

Harris, Maureen. (2008).The effects of music instruction onlearning in the Montessori classroom. Montessori Life: A publication of the American Montessori society. l20, (3), 24-31.

Kayili, G., & Ari, R. (2011). Examination of the Effects of the Montessori Method on Preschool Children’s Readiness to Primary Education. Educational sciences: Theory and practice. 7 (4), 2104-2109.

Kerr. B. & Gagliardi. (2006). Measuring creativity in research and practice. Arizona state university.

Lillard, A., S. (2012).preschool Children's development in classic montassori, supplemented Montessori and conventional programs. Journal of school psychology. 50(3), 379-401.

Manner, J. C. (2000). A comparision of academic achievement of montassori and non-montessori students in a public school setting. Unpublished doctoral disstation Florida international university.

Milgram, R., m. (1981). Theories of the creative process. USA.

Montessori, M. (1939). The Montessori Method. New York: Ballantine books.

Montessori, M. (1982).The secret of childhood. New Yor: Ballantine books.

patumai, K. (2006). Characteristicsof Creativity chrge in students. Vilniaus University.

Sternberg, R., J. (2006). The nature of creativity.Creativity research journal. 18(1), 87-98.

Torrance, E. P. (1974). Normstechnical manual Torrance test of creative thinking. Minisota unpress.     

Torrance, E, P. (1962). Developing creative thinking through school experiences. New York.

Yunik, G., & Reuter, Jeanette. (1973). Social interaction in nursery school. Developmental psychology. 9(3), 319-325.