بررسی تطبیقی مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ی توسعه‌ی پایدار شهری در مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهرهای مریوان ایران و کلار اقلیم کردستان عراق)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

مقداد حسن عبدالقادر شاکلی ¹ , علی پناهی ² , رضا ولی‌زاده ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
3 - استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/08/30 تاریخ پذیرش : 1401/11/26 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: توسعه‌ی پایدار, توسعه‌ی پایدار شهری, مناطق مرزی, شهر مریوان, شهر کلار,

چکیده مقاله :

در جهان امروز، شهرها به مکان اصلی سکونت و فعالیت و به شیوه‌ی برتر زندگی تبدیل شده‌اند. در این راستا برخی شهرها جاذب جمعیت و برخی دیگر نیز همچون مناطق مرزی دافع جمعیت می‌باشند. با توجه به نقش شهرهای مرزی در راستای تأمین امنیت داخلی کشورها نیاز به برنامه‌ریزی مناسب در راستای ارتقای شاخص‌های توسعه‌ی پایدار این مناطق به شدت احساس می‌گردد. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های توسعه‌ی پایدار شهری در مناطق مرزی (شهرهای مریوان ایران و کلار عراق) و ارائه‌ی راهکارهایی در جهت دست‌یابی به وضعیت مطلوب نگارش شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت اکتشافی-تطبیقی بوده که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان شهرهای مریوان و کلار بوده که بر مبنای فرمول کوکران 383 نفر به‌عنوان حجم نمونه برای هر شهر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین میزان تحقق‌پذیری ابعاد توسعه‌ی پایدار در شهر کلار به ترتیب مربوط به اجتماع و فرهنگ پایدار، محیط‌زیست و کالبد پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب 57/0، 52/0، 45/0 و 37/0، و در شهر مریوان به ترتیب مربوط به محیط‌زیست و کالبد پایدار، اجتماع و فرهنگ پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب 61/0، 54/0، 48/0 و 46/0 بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که وضعیت ابعاد امنیت پایدار و اقتصاد پایدار در این دو شهر مناسب نبوده و شهر مریوان دارای مطلوبیت جزئی در شاخص‌های پایداری نسبت به شهر کلار می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

In today's world, cities have become the main place of residence and activity and the superior way of life. In this regard, some cities attract the population and others, such as border areas, repel the population. Due to the role of border cities in order to ensure the internal security of countries, the need for proper planning in order to improve the indicators of sustainable development in these areas is strongly felt. In general, it can be said that sustainability in cities seeks to successfully respond to current needs without compromising future needs in order to achieve a dynamic economy and a healthy natural environment with the cooperation of various organizations and people. Cities are a complex and living integrated system that includes economic, social, cultural, and physical components, and sustainable development, which is one of the main goals of United Nations policies and activities and the constant debate of developed and underdeveloped countries, is a process that requires improvement and Progress has been mentioned in various fields. For this purpose, the present study has been written with the aim of examining the components of sustainable urban development in border areas (Marivan of Iran and Kalar of Iraq) and to provide solutions to achieve the desired situation. The research method is applied in terms of purpose and in terms of exploratory-comparative nature which for data analysis has been used of structural equation modeling in Amos software. The statistical population of the study also included the citizens of Marivan and Kalar cities, which based on Cochran's formula, 383 people were determined as the sample size for each city. Findings show that the highest feasibility of sustainable development dimensions in Kalar city are related to sustainable community and culture, sustainable environment and body, sustainable security and sustainable economy with coefficients of 0.57, 0.52, 0.45 and 0.37, respectively, and in Marivan city were related to environment and sustainable body, sustainable community and culture, sustainable security and sustainable economy with coefficients of 0.61, 0.54, 0.48 and 0.46, respectively. The results also indicate that the situation of sustainable security and sustainable economy in these two cities is not appropriate and in Marivan city is slightly more favorable in sustainability indicators than of Kalar city.Also, the results indicate that the lack of proper planning and management of the studied cities has caused these cities to be in a state of disarray in various dimensions, such as the lack of citizens' awareness and preparation and exposure to crises, and the lack of job opportunities and access to stable incomes. Therefore, considering the integration of the concept of sustainability in different dimensions and the realization of sustainable development in a comprehensive and systemic approach, the need for strategic planning is felt in order to realize integrated sustainable development by considering different dimensions in the studied cities. Also, the root of many socio-economic issues and problems of backwardness of border areas, especially many security issues, should be considered in the general inadequacies and underdevelopment of these areas and neglecting them.