تاثیر مدیریتِ محلی بر توسعه کالبدی و زیست محیطی سکونتگاههای روستائی (منطقه مورد مطالعه شهرستان شهرکرد)
محورهای موضوعی : برنامه ریزی روستاییآیت اله مظفری وانانی 1 , حمید جعفری 2
1 - دانشجوي دكتري، گروه جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2 - استادیار، گروه جغرافیا، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
کلید واژه: مدیریت محلی, توسعه کالبدی, توسعه زیست محیطی, سکونتگاههای روستائی, شهرستان شهرکرد.,
چکیده مقاله :
با وجود اينکه بيش از نيم قرن از برنامه‌ريزي و برنامه‌ريزي روستايي در ايران مي‌گذرد، نشـانه‌هاي ناپايداري از قبيل تخريب پوشـش گياهي و کاربرد غير اصولي منابع طبيعي، بـيکاري و عدم وجود اشتغال پايدار، ضعف بنيان‌هاي اجتماعي جهـت تعمـيم مشـارکت و غيـره در فضاهاي روستايي کشور مشهود است. از طرفی سالخوردگي جمعيت روستايي و زمينه بروز مشكلاتي بعدی نظیر مهاجرت و سالخوردگي جمعيت روستايي، کاهش بهره‌وری از امكانات و خدمات روستائی و افزايش شديد تراكم در شهرها و پيامدهاي ناشي از آن خود می‌تواند ناشی از ضعف سیستم مدیریت در نواحی روستایی باشد. لذا با توجه به اهمیت نقش مدیران محلی در روستاها، در این مقاله سعی شده است تاثیر مدیریتِ محلی بر توسعه کالبدی و زیست محیطی سکونتگاههای روستائی در شهرستان شهرکرد مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و محدوده جغرافیایی مورد مطالعه استان چهارمحال و بختیاری در۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان انجام شده است. اطلاعات و داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) جمع آوری و با استفاده از تکنیک معادلات ساختاریSEM و تحليل عاملي تأييدي و نرم‌افزار نرم‌افزارAmos تجزیه و تحلیل شد. نتایج نیز نشان داد که با افزایش مدیریت محلی، توسعه کالبدی و زیست محیطی سکونتگاههای روستایی افزایش می‌یابد. لذا شناخت روند واقعی و وضعیت مشکلات موجود برسر راه مدیریت روستایی می‌تواند سیاست گذاران و برنامه‌ریزان این حوزه را جهت ترسیم چشم اندازي مطلوب یاري نماید و راه را براي ارایه طریق و پیشنهادهاي راهبردي در این زمینه هموار سازد.
Although more than half a century has passed since rural planning in Iran, there are signs of instability such as degradation of vegetation and unprincipled use of natural resources, unemployment and lack of sustainable employment, weakness of social foundations in order to move. The rural spaces of the country are evident. On the other hand, the aging of the rural population and the emergence of further problems such as migration and aging of the rural population, reduced productivity of rural facilities and services and a sharp increase in density in cities and its consequences can be due to weak management system in rural areas. Therefore, considering the importance of the role of local managers in villages, in this article we have tried to analyze the impact of local management on the physical and environmental development of rural settlements in Shahrekord. This research has been done by descriptive-analytical method and geographical area under study in Chaharmahal and Bakhtiari province, 45 km southwest of Isfahan. Data and data were collected through library and field studies (questionnaire) and analyzed using SEM structural equation equation technique and confirmatory factor analysis and Amos software. The results also showed that with the increase of local management, the physical and environmental development of rural settlements increases. Therefore, understanding the real trend and the situation of existing problems in the way of rural management can help policy makers and planners in this field to draw the desired vision and pave the way for providing strategic solutions and suggestions in this field.
آذر، عادل؛ مؤمني، منصور (1382). آمار و كاربرد آن در مديريت. تهران: انتشارات سمت.
آسايش، حسين (1374). جغرافیای استان‌شناسی چهارمحال و بختیاری. اقتصاد روستايي. تهران: انتشارات دانشگاه پيام‌نور.
آسایش، حسین (1375). برنامه ریزي روستایی در ایرن. تهران: دانشگاه پیام نور.
آمارنامه استان چهارمحال و بختیاری (1395). سازمان برنامه و بودجه استان چهار محال و بختياري.
احسانی، محمدحسین (1374). توان‌شناسی جهانگردی استان سمنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا. دانشکده علوم زمین. دانشگاه شهید بهشتی. تهران. ايران.
احمدپور، احمد؛ حاجیها، زهره؛ چناری بوکت، حسن (1394).کیفیت افشا و پاداش مدیریت. مجله پژوهشهای تجربی حسابداری. 6 (23)، 43-61.
استعلاجی، علیرضا (1381). بررسی الگوي مدیریت روستایی در ایران با تاکید بر مدیریت محلی و مشارکتی دهیاریها. فصلنامه انجمن جغرافیایی ایران. 10 (32)، 238-259.
افتخاری، عبدالرضا (1382). توسعه کشاورزی (مفاهیم اصول، روش تحقیق، برنامه‌ریزی در یکپارچه سازی اراضی کشاورزی). تهران: انتشارات سمت.
ركن‌الدين افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسي قيداري، حمد‌اله؛ عينالي، جمشيد (1386)، نگرشی نو به مدیریت روستایی با تاکید بر نهادهای تاثیر گدار. فصلنامه علمی _ پژوهشی روستا و توسعه. 10 (2)، 1-30.
ركن‌الدين افتخاری، عبدالرضا و ديگران (1390). تبیین رابطه رهیافت حکمروایی خوب و توسعه پایدار روستایی در مناطق روستایی استان مازندران. پژوهشهای روستایی. 2 (8)، 1-34.
ركن‌الدين افتخاري، عبدالرضا، سجاسي قيداري، حمداﷲ؛ صادقلو، طاهره (1386، دي). مدیریت چالشهاي روستایی: جوامع روستایی و رویارویی با چالش تغییر. دومین همایش ملی توسعه روستایی ایران. مؤسسه توسعه روستایی ایران. دانشگاه تهران. تهران. ايران.
اکبري، صادق؛ عبداللهی، مجید (1387). مجموعه قوانین و مقررات ده و دهیاري. تهران: انتشارات قلمستان هنر.
امان الهی، اسکندر (1370). كوچ نشینی در ایران، پژوهش درباره عشایر و ایلات. تهران: انتشارات آگاه.
الوانی، مهدی (1389). مدیریت عمومی. تهران: نشر نی.
بدري، سیدعلی؛ موسوي، سید عارف (1388). مدیریت نوین روستایی در جستجوي راه‌کارهاي مناسب براي توسعه دهیاري‌ها. تهران: انتشارات موسسه انتشاراتی فرهنگی اشتیاق نور.
شفیعی، حسن (1387). چشم‌انداز جهانی شوراهاي شهر. تهران: سازمان شهرداري‌ها و دهیاري‌هاي کشور.
صادقپور، بهرام؛ مرادي، وهاب (1389). تحليل آماري با نرم‌افزارهاي SPSS و AMOS. مازندران: دانشگاه مازندران.
طالب، مهدي (1375). مدیریت روستایی در ایران. تهران: دانشگاه تهران.
ركن‌الدين افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسي قيداري، حمدالله؛ صادقلو، طاهره (1392). تحلیل محتوایی جایگاه توسعه پایدار روستایی در برنامه‌های بعد از انقلاب اسلامی. مجله پژوهشهای جغرافیای انسانی. 45 (3)، 19-38.
عنابستاني، علي اكبر؛ حاتمي‌نژاد، حجت (1391). مديريت نوین روستایي و نقش آن در تحول مساكن با توجه بر عملكرد دهياران (مطالعة موردي: دهستان ميش خاص شهرستان ايلام). جغرافيا و برنامه‌ريزي منطقه‌اي. 2 (2)، 140- 121.
کاظمی‌پور، شهلا (1395). ارزیابی آثار منتشر شده در حوزه جمعیت شناسی. مجله نقد کتاب علوم اجتماعی. 3 (12)، 245-248.
لطیفه، ناهيد؛ آرمون، رخساره (1391، شهريور). جايگاه مديريت نوين روستايي در برنامه‌هاي توسعه (مطالعه موردي، روستاهاي بخش مركزي شهريار). اولين همايش ملي توسعه روستايي. دانشگاه گيلان. رشت. ايران.
محمودی، محمدجواد و ديگران (1391). پیش‌بینی باروری کل ایران تا افق 1404، مبتنی بر دیدگاه توسعه‌ای و سناریوهای اقتصادی. مطالعات راهبردي زنان. 15 (55)، 54- 7.
مطیعی لنگرودي، حسن (1382). برنامه ریزي روستایی با تاکید بر ایران. مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد.
مطيعي لنگرودي، سيدحسن؛ سوري، فرشاد؛چراغي، مهدي (1395). تحليل پايداري رابطة ميان نظام بهره‌برداري خانوادگي و امنيت غذايي در نواحي روستايي دهستان غني بيگلو، زنجان. پژوهش‌هاي جغرافياي انساني. 48 (1)، 197-209.
مقیمی، سید محمد (1382). اداره امور حکومت‌هاي محلی، مدریت شوراها و شهرداري‌ها. تهران: دانشگاه تهران و سمت.
مولائی هشجین، نصراله (1387). بررسی و تبیین جایگاه دهیاري‌ها در تهیه، تصویب و اجراي طرح‌هاي هادي روستایی. تهران: مرکز پژوهش‌هاي شهري و روستایی. سازمان شهرداري‌ها و دهیاري‌هاي کشور.
Christen, M. & Schmidt, S. (2012). A formal framework for conceptions of sustainability a theoretical ontribution to the discourse in sustainable development. Sustainable Development. 20 (6), 400- 410.
Dixon, T. & Eames, M. (2014). Sustainable Urban Development to 2050: Complex Transitions in the Built Environment of Cities. Oxford Institute for Sustainable Development: Oxford Brookes University.
Husnah, N. et al (2014). Merging indigenous and modern knowledge in agricultural development. International Journal of Agriculture System (IJAS). 2 (2), 141- 151.
Elliott, J. (2012). An Introduction to Sustainable Development. U.K.: Routledge.
Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. London: The Guilford Press.
Moreno Pires. S.; Fidélis. T. & Tomás, B. R. (2014). Measuring and comparing local sustainable development through common indicators: Constraints and achievements in practice. International Journal of Urban Policy and Planning. 39, 1- 9. Doi: 10.1016/j.cities.2014.02.003.
Springett, D. (2013). Editorial: Critical perspectives on sustainable development. Sustainable Development. 21 (2), 73-82.
Vieira, A. L. (2011). Interactive LISREL in Practice. Springer Heidelberg Dordrecht London New York.
