تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)

محورهای موضوعی : هیدرولوژی

میرنجف موسوی ¹ , مارال رحیمی ²

1 - دانشگاه ارومیه
2 - دانشگاه ارومیه

تاریخ دریافت : 1393/02/16 تاریخ پذیرش : 1393/11/01 تاریخ انتشار : 1394/02/01

کلید واژه: شهرهای کوچک, استان آذربایجان غربی, نظام شهری, توسعة منطقه‌ای,

چکیده مقاله :

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه‌ای است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می‌شوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به کار رفته نشان می‌دهد که پدیدة نخست شهری استان در سالهای اولیة مورد مطالعه (1335)، چندان چشمگیر نبوده اما بعد از سال 1375 شدت این نخست شهری تا سال 1390 افزایش یافته است. بر اساس نتایج مدل رتبه ـ اندازة تعدیل یافته، شهر ارومیه حدود 219383 نفر اضافه جمعیت و شهر دوم (خوی) حدود 23100 نفر کمبود جمعیت دارد (و الی آخر) تا در یک سلسله مراتب منظم شهری قرار گیرد. به لحاظ اقتصادی، نقش غالب شهرهای کوچک در سال 1390 خدمات بوده است. کشاورزی و صنعت در سال 1390 نسبت به سال 1385 روند نزولی دارد. به طور کلی، شهرهای کوچک در نظام شهری استان تأثیرات مثبتی داشته و آنچه که کارکرد این شهرها را تا حدود زیادی کم رنگ نموده افزایش بیش از حد جمعیت و تمرکز شدید امکانات در شهر ارومیه است. علاوه بر تمرکز زدایی از شهر ارومیه، تزریق امکانات و سرمایه به سوی شهرهای کوچک راهکار مناسبی است که با تقویت این شهرها می‌توان خلأ سلسله مراتب سکونتگاهی را در نظام شهری استان پر نمود.