بررسی و تحلیل سطح دسترسی محلات به خدمات شهری ( نمونه موردی: محلّات شهر مهریز )

محورهای موضوعی : هیدرولوژی

صفر قائدرحمتی ¹ (دانشگاه تربیت مدرس)
مهین حاضری ² (دانشگاه پیام نور رضوان شهر)

تاریخ دریافت : 1392/06/06 تاریخ پذیرش : 1393/02/02 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: خدمات شهری, شعاع عملکردی, تعادل فضایی جمعیّت, شاخص مرکزیّت, شهرمهریز,

چکیده مقاله :

نحوه‌ی توزیع خدمات شهری و برقراری عدالت در توزیع خدمات شهری در سطح محلّات نقش بسیار مهمی در گام برداشتن به سوی توسعه‌ی پایدار دارد. توزیع مناسب خدمات شهری سبب می‌گردد تا از مهاجرت‌های درون شهری، خالی شدن بعضی از محلّات، رشد بی‌قواره‌ی شهر و تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری به عمل آید. در این پژوهش به صورت موردی، محلات 12 گانه شهر مهریز در ارتباط با 14 نوع خدمات شهری (مهدکودک، دبستان، راهنمایی، متوسطه، کتابخانه‌ها، مراکزبهداشت، داروخانه، اورژانس، پارک‌های محلّه‌ای، آتش‌نشانی، آرامستان، فضاهای ورزشی، کاربری‌های اداری- انتظامی و مراکز مذهبی محلّه‌ای) مورد بررسی قرار گرفته است. اهداف این مقاله شامل مشخص نمودن سطح عملکردی خدمات شهری در سطح محلّات شهر مهریز، بررسی تعادل فضایی جمعیّت در یک دوره 17 ساله و تعیین رابطه‌ی شاخص مرکزیّت با میزان جمعّیت در محلّات مختلف شهر می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد توزیع خدمات در سطح محلّات بر اساس شعاع عملکردی آن به صورت مناسب صورت نگرفته است و دسترسی مناسبی به اکثر خدمات به ویژه خدمات حیاتی مانند پایگاه‌های اورژانس و آتش نشانی وجود ندارد که این کمبود حتی می تواند جان شهروندان را در معرض تهدید قرار دهد. همچنین میزان ضریب شاخص مرکزیت از 2.6 برای محلّه سرحوض تا 562.78 برای محلّه بغداداباد می‌باشدکه خود نشان از توزیع نامناسب خدمات دارد. در ضمن تعادل فضایی جمعّیت در یک دوره 17 ساله تقریباً ثابت بوده و رابطه معناداری بین شاخص مرکزیّت و میزان جمعیّت در محلّات مختلف شهر وجود دارد و با افزایش ضریب شاخص مرکزیّت، میزان جمعیّت محلّات نیز افزایش می‌یابد.