تحلیلی بر ساختار اقتصادی- کالبدی اسکان غیر رسمی در شهر بناب (نمونه موردی: دیزج شمالی)

محورهای موضوعی : هیدرولوژی

بختیار عزت پناه ¹ ()
میر نجف موسوی ² ()
اصغر رشیدی ابراهیم حصاری ³ ()
محمد امین عطار ⁴ ()

تاریخ دریافت : 1389/07/24 تاریخ پذیرش : 1390/11/20 تاریخ انتشار : 1391/02/01

کلید واژه: شهربناب, کلمات کلیدی: ساختاراقتصادی, ساختارکالبدی, اسکان غیررسمی, محله دیزج شمالی,

چکیده مقاله :

چکیده: یکی از مسائل مهم در شهرهای امروزی مسئله اسکان غیر رسمی است. این پدیده تحت تاثیر روابط نابرابر سیاسی- اقتصادی در سطح جهانی، ضعف برنامه‌های ملی در سطح میانی و برنامه ریزی شهری در سطح خرد شکل گرفته است. مقاله حاضر درپی بررسی، شناخت و تحلیل ساختار اقتصادی و کالبدی-فضایی اسکان غیررسمی در شهر بناب می‌باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی (Survey)بوده ولی در عین حال از روش کتابخانه‌ای (اسنادی) نیز بهره گرفته شده است؛ نوع تحقیق بر اساس هدف پژوهش کاربردی و براساس ماهیت پژوهش توصیفی-تحلیلی است. شیوه نمونه‌گیری احتمالی ساده بوده که برای انتخاب افراد نمونه از روش سیستماتیک استفاده شده است. تعداد پرسشنامه350 مورد می‌باشد. بررسی ساختار اقتصادی محله دیزج شمالی بر اساس 5 شاخص و بررسی ساختار کالبدی-فضایی این محله بر اساس 5 شاخص دیگر صورت گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که گسستی آشکار در ساختاراقتصادی و کالبدی-فضایی بین محله دیزج شمالی و سایرمحلات شهر بناب وجود دارد. همچنین بررسی و تحلیل کلیه شاخص‌های تحقیق نشان می‌دهد که رابطه‌ای مستقیم بین شرایط نامطلوب اقتصادی و کالبدی-فضایی در محله اسکان غیر رسمی دیزج شمالی قابل مشاهده است

منابع و مأخذ:

منابع

1- آمارنامه استان آذربایجان شرقی، استانداری، (1385).

2- احمدی پور،زهرا (1374)حاشیه‌نشینی در بخش مرکزی کرج «مجله رشد آموزش جغرافیا»شماره 38.

3- احمدیان، محمد علی(1382)حاشیه نشینی، ریشه ها و راه حلها؛ مجله اندیشه حوزه،آذر و اسفند 82 ،شماره 43 و44

4- اصغری زمانی،اکبر( 1379 )؛پژوهشی در روند حاشیه نشینی در ایران (مطالعه موردی تبریز) پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.

5- انگلس، فردریک(1385) در مورد مسله مسکن، ترجمه مهدی خانبابا نهرانی، انتشارات پژواک.

6- پیران، پرویز (1382) (الف) ؛ اجتماعات اسکان غیررسمی در ایران: از دنیای زنده زندگی روزمره تا تحلیل نظری ؛ کارگاه تخصصی اسکان غیررسمی در ایران ، دانشگاه شهید بهشتی.

7- پیران، پرویز( 1381 )(ب)« بازهم در باب اسکان غیررسمی: مورد شیر آباد زاهدان» ؛ هفت شهر فصلنامه عمران و بهسازی شهری ، وزارت مسکن و شهرسازی، شماره 9 و 10 .

8- پیران،پرویز ( 1374 )(پ)؛‹‹ آلونک نشینی در ایران›› بخش پایانی؛مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ی 96-95.

9- حاتمی نژاد، حسین،( 1383 ) اسکان غیررسمی در کلان شهر مشهد، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، جلد اول، انتشارات دانشگاه علوم و بهزیستی و توانبخشی.

10- حاجی یوسفی، علی( 1382 )؛ پدیده حاشیه نشینی شهری قبل از انقلاب، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، جلد اول، انتشارات دانشگاه علوم و بهزیستی و توانبخشی.

11- حسین زاده دلیر،کریم( 1361 )؛ تحقیقی پیرامون حاشیه نشینان تبریز؛ جهاد دانشگاهی تبریز.

12- حسین زاده دلیر،کریم(1370) حاشیه نشینی در جستجوی معنی و مفهوم، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 8 و 9

13- خراط زبردست، اسفندیار (1381)؛سکونتگاه‌های خودرو، راه حل یا مشکلی بدون چاره؛ در گفتگو با مجلة شهرداری‌ها ش. 35 .

14- دراکاکیس، اسمیت ،دیوید ( 1377 ) شهر در جهان سومی، ترجمه فیروز جمالی، نشر توسعه.

15- دلال‌پور، محمدرضا (1388) برنامه‌ریزی مسکن، انتشارات سمت. تهران چاپ پنجم

16- رشیدی،اصغر(1390) پایاننامه کارشناسی ارشد،پهنه بندی وگونه شناسی اسکان غیر رسمی با استفاده از تکنیکهای کمی در شهر بناب،دانشگاه آزاد اسلامی واحدمرند

17- زاهد زاهدانی، سعید ( 1369 ) حاشیه نشینی، انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز.

18- زنجانی، حبیب ا...( 1382 ) حاشیه نشینی، جمعیت و مهاجرت،مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، جلد اول، انتشارات دانشگاه علوم و بهزیستی و توانبخشی.

19- شکویی، حسین ( 1355 )؛ حاشیه نشینان شهری، خانه های ارزان قیمت و سیاست مسکن تبریز، موسسه تحقیقات علوم انسانی و اجتمایی دانشگاه تبریز.

20- شکویی،حسین(1365 )؛جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی شهر،انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.

21- شیدایی؛ حسین؛5/1/1388 www.sheidaihossein.blogfa

22- صرافی، مظفر (1383)؛ مسأله ای به نام اسکان غیررسمی، راه حلی به نام توانمندسازی؛ مجله‌ی شهرداری‌ها شماره ی 66 .

23- صرافی، مظفر( 1382 )؛ بازنگری ویژگیهای اسکان خود انگیخته در ایران؛ در جستجوی راهکارهای توانمندسازی، مجموعه مقالات حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی، جلد اول، انتشارات دانشگاه علوم و بهزیستی و توانبخشی.

24- عابدین درکوش، سعید (1383) در آمدی بر اقتصاد شهری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.

25- عبداللهی،عبدا...(1388)؛ حاشیه و حاشیه‌نشینی، پردازش مفهومی.

26- قاسمی جوزانی، محمد، هادیزاده بزاز، مریم ( 1382 ) اسکان غیررسمی و بهسازی محله‌های فقیرنشین شهری، مجله شهرداری‌ها، سال چهارم، شماره 45.

27- قربانی،رسول وکلانتری، صمد، یاوری ، نفیسه،( 1383 ) پدیده حاشیه نشینی و پیامد های اجتماعی، فرهنگی آن مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد هفدهم، شماره 2.

28- مرکزآمارایران؛نتایج تفصیلی سرشماریهای عمومی نفوس ومسکن سالهای1335،1345،1355،1365،1375،1385 شهرستان بناب

29- مسعودی فر، رضا (1385)مقاله، تاثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم، قسمت اول1385/ 6 /28

30- Knox , Paul & Steven Pinch ( 2000) Urban Social Geography , Printce hall . London

31- Nangia P."Rapid Urban Growth and Proliferation of Slums (1996): the Indian Experience, “Fourth Asian Urbanization conference Proceedings, 337.

32- Perlman,j.(1986).Six Misconception about Squatter settlement: seed of change No.

33- Sclar, Elliot D & et al (2005) The 21st century health challenge of slums and cities, The lancet, vol 365.london.

34- UN-HABITAT(2005). Slums of the World: the Face of Urban Poverty in the New Millennium?

 

e="OL�N4� � style='mso-bookmark:OLE_LINK48'>26. Busby, G (2000). the transition from tourism on farms to farm tourism. Tourism Management, Vol 21.

 

27.Clarke, C. (2008). Rural tourism and region revitalization. Tourism Recreation Research, 14(1).

28. Davies,C(2009). A Poverty rural reduction strategies, 4(1), Washington D.C.

29. Diamonded (2006).Tourism role in rural development, Journal of Developing Areas, Vol 21.

30. Din,K(2002). Social cultural impacts of tourism. Annals of tourism research, Vol2.

31.Eldenburg, D. (2008). Rural tourism: definition, evolution, and research. Tourism Management, 29(3).

31. Hall, M. (2009). Tourism: Rethinking the social science of mobility. Harlow: Pearson/Prentice Hall.

32. Holland,et al(2003). Tourism in poor rural areas, diversifying the product and expanding the benefits in rural Areas, London: PSA Publications.

33. Holland, J. Burian, M. Dixey,L(2003). Tourism in poor rural areas, diversifying the product and expanding the benefits in rural areas. London: PSA Publicastion,3(4) .

34.Iorio,M, Corsale,A(2010) Rural tourism and livelihood strategies in Romania, Journal of Rural Studies, Department of Economic and Social Research, university of Cagliari, 09123 Cagliari, Italy.

35. Ivona,A.(2008). Farm tourism as a way to promote rural development. An application in Apulia.10(3).

Kapur, H. (2009). The role of tourism on rural development. The Yale Law Journal, 89(5).

36.Kostas,E(2003) Rural tourism: an opportunity for sustainable development of rural areas.www. sillignakis.com.              

37. Meller,M,Ruzic,D(1999). Marketing identity of the tourist product of the republic of Coroatia, Tourism Manangement, Vol 10.

38.Milone, P., (2005). Theory and practice of multi-product farm: farm butcheries in Umbria. Sociological Rurally 40 (4).

39.Opperman,C(2006)Cultivating Rural Tourism, Policy Study Journal, 5(11).

40. Pearece1,D.(2008), Tourism: Economic, Physical and Social Impacts, London: Longman, Vol 5.

41. Peterzelaka,P(2005) Rural truism and gendered nuance, Annals of tourism research ,Vol.32.

42. Shan,J.,Wilson,K(2001). Causality between trade and tourism: empirical evidence from china, Applied economics letters, 8(3).

43.Sharpley, J., (2002). Rural Tourism: An Introduction. International Business Press, London.

44.Villarino, M. (2004). Rural tourism in Malaga: an analysis of recent evolution. Geoforum 35 (6), pp755–758.

45.Wilson, S(2001) Factors for success in rural tourism development. Journal of Travel Research, Boulder ,2(40).