ارزیابی اثر تنش شوری طبیعی بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاهان دارویی همیشه ‌بهار، سس و بزرک

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

خدیجه احمدی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد، زراعت، علوم و تکنولوژی بذر، آگرواکولوژی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، ایران)
طاهره کریمی جلیله وندی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد، زراعت، علوم و تکنولوژی بذر، آگرواکولوژی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، ایران)
عاطفه شجاعیان ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد، زراعت، علوم و تکنولوژی بذر، آگرواکولوژی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/06/12 تاریخ پذیرش : 1397/11/24 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: سرعت جوانه‌زنی, بزرک, طول گیاهچه, تنش غیر زنده,

چکیده مقاله :

شوری یکی از اصلی ترین تنش های محیطی است که جوانه زنی و استقرار گیاهچه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌‌منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر شاخص های جوانه زنی گیاهان دارویی همیشه ‌بهار، سس و بزرک پژوهشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 اجرا شد. تیمار آزمایش شامل سطوح مختلف شوری (صفر، 2، 4 و 6 دسی‌زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری بر صفات طول گیاهچه، درصد جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و شاخص طولی بنیه بذر در هر سه گیاه دارویی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. به‌طوری که بیش ترین درصد جوانه زنی بذر همیشه بهار (7/33 درصد) مربوط به تیمار شاهد بود و در سطوح شوری بالاتر از 2 دسی زیمنس بر متر، درصد جوانه زنی آن به تدریج کاهش پیدا کرد. بیش ترین و کم ترین درصد جوانه زنی بذر بزرک به ترتیب مربوط به تیمار شوری 2 دسی زیمنس بر متر (82 درصد) و تیمار شوری 6 دسی زیمنس بر متر (45 درصد) بود. بیش ترین شاخص طولی بنیه بذر سس مربوط به تیمار شوری 2 دسی زیمنس بر متر (43/691) بود اما با افزایش تنش شوری از بنیه بذر کاسته شد. براساس نتایج این پژوهش، شوری 2 دسی زیمنس بر متر باعث تحریک جوانه زنی بذور سس و بزرک گردید ولی با افزایش سطح شوری از میزان شاخص جوانه زنی کاسته شد.

منابع و مأخذ:

References

Alizadehm, M.A., and Isvand, H.R. 2004. Evaluation and the study of germination potential, speed of germination and vigor index of the seeds of two species of medicinal plants (Eruca sativa Lam., Anthemis altissima L.) under cold room and dry storage condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 20(3): 301-307.

Bybordi, A., and Tabatabaei, J. 2009. Effect of salinity stress on germination and seedling properties in canola cultivars (Brassica napus L.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca. 37 (2): 71-76.

Ellis, R.H., and Roberts, E.H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Science and Technology.9: 377-409.

Garg, B.K., and Gupta, I.C. 1997. Plant relations to salinity. In: Saline wastelands environments andplant growth. pp 79-121. Scientific Publishers, Jodhpur.

Hassan-Zadeh, A., Sahari, M.A., and Barzegar, M. 2008. Optimization of the ω-3 extraction as a functional food from flaxseed. International of Food Science and Nutrition, 59 (6): 526 – 34.

Huang, J., and Redmann, R.E. 1995. Salt tolerance of hordeum and brassica species during germination and early seedling growth. The Canadian Journal of Plant Science. 75: 815-819.

Iran Nejad, H., Javanmardi, Z., goal bash, M., and Zarabi, M. 2009. Effect of drought stress on the germination and early seedling growth in the number FLX (Linum usitatissimum L.). Congress crop plants. University of Esfahan. Pp: 156-154.

ISTA (International Seed Testing Association), 2009. International Rules for seed Testing.

Kafi, M., Borzoee, A., Salehi, M., Kamandi, A., Masoumi, A., and Nabati, J. 2009. Physiology of environmental stresses in plans. Jahad Daneshgahi Mashhad Press: Masshad.

Kavatchev, Z., Walder, R., and Garzoro, D. 1997. Anti HIV activity of extracts from calendula. Biomedicine and pharmacotherapy. 51(4):176-180.

Kiegle, E.A., and Bisson, M.A. 1996. Plasma membranes Na+ transport in salt-tolerant charophyte. Plant

Physiology, 111: 1191-1197.

Khodarahmpour, Z. 2011. Screening maize (Zea mays L.) hybrids for salt stress tolerance at germination stage. African Journal of Biotechnology.10 (71): 15959-15965.

Mensuh, J.K., Akomeah, P.A., Ikhajiagbe, B., and Ekpekurede, E.O. 2006. Effects of salinity on germination, growth and yield of fie groundnut genotypes. African Journal of Biotechnology. 5(20): 1973-1979.

Miller, T.R., and Chapman, S.R. 1978. Germination responses of three forage grasses to different concentration of six salts. Journal of Range Management. 31(2): 123-124.

Mostafavi, K. 2011. An Evaluation of Safflwer Genotypes (Carthamus tinctorius L.), Seed Germination and Seedling Characters in salt Stress Conditions. AfricanJournalof Agricultural Research. 6 (7): 1667-1672.

Munns, R., and Schachtman, D.P. 1993. Plant responses to salinity significance in relation to time. Internationl Crop Science. 1: 741 -745.

Nazarbeygi, E., Lari Yazdi, H., Naseri, R., and Soleimani, R. 2011. The effects of different levels of salinity proline and a-, b- chlorophylls in canola. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science, 10(1): 70-74.

Omidi H., Sorushzadeh, A., Salehi, A., and Ghezeli, F. 2005. Evaluation of Primming pretreatments on germination rapeseed. Agricultural Science and Technology. 19(2): 1-10.

Sadiq, M., Hassan, G., Khan, A.G., Hussain, N., Jamil, M., Goundal, M.R., and Sarfraz, M. 2003. Performance of cotton varieties in saline sodic soil amended with sulphuric acid and gypsum. Pakistan. Journal Agriculture Science Volume. 40 (3-4): 99-105

Saidi, Q. 2002. Genetic variation in grain yield and other agronomic traits in genotypes edible oil and cotton industries. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 5: 109-107.

Rajasekaran, L.R., Stiles, A., Surette, M.A., Sturz, A.V., Blake, T.J., Caldwell, C., and Nowak, J. 2002. Stand Establishment Technologies for Processing Carrots: Effects of various temperature regimes on germination and the role of salicylates in promoting germination at low temperatures. Canadian Journal of Plant Science. 82: 443- 450.

Tawfik, A., and Noga, A. 2001. Priming of Cumin (Cuminum cyminum L.) seeds and its effects of germination, emergence and storability. Journal Applied Botany. 75: 216-220.

Tobe, K., Li, M.X., and Omasa, K. 2004. Effects of five different salts on seed germination and seedling growth of Haloxylon ammodendron (Chenopodiaceae). Seed Science Research 14, 345-353.

Turan, M.A., Elkarim, A.H.A., Taban, N., and Taban, S. 2010. Effect of salt stress on growth and ion distribution and accumulation in shoot and root of maize plant. African Journal of Agricultural Research. 5: 584-588.

Turhan, H., and Ayaz, C. 2004. Effect of salinity on seedling emergence and growth of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars. International Journal of Agriculture and Biology's. 6 (1): 149–152.

Ungar, I.A. 1995. Seed germination and seed bank ecology in halophytes In Seed development and germination, (Eds, J. Kigel and G. Galili), pp: 599- 628, Marcel Dekker Inc. New York.

Valdiani, A.R., Hassanzadeh, A., and Tajbakhsh, M. 2005. Study on the effects of salt stress in germination and embryo growth stages of the four prolific and new cultivars of winter rapeseed (Brassica napus L.). Pajouhesh and Sazandegi. 66: 23-32.

Zhu, J.K. 2001. Over expression of a delta-pyrroline-5-carboxylate synthetase gene and analysis of tolerance to water and salt stress in transgenic rice. Trends Plant Science. 6: 66–72.

Zia, S., and Khan, M.A. 2004. Effect of light, salinity and Temperature on seed germination of Limonium stocksii. Can. J. Bot. 82.151-157.