اتنوبوتانی و اتنوفارماکولوژی درختان و درختچه های داروئی استان گلستان
محورهای موضوعی : ژنتیک
معصومه مازندرانی
1
(گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان)
کلید واژه: اتنوبوتانی ـ اتنوفارماکولوژی درختان ـ درختچه‌های داروئی ـ استان گلستان,
چکیده مقاله :
این تحقیق با هدف مطالعه اتنوبوتانی گیاهان دارویی که اغلب توسط درمانگرهای محلی استان گلستان در درمان بیماری‌های مردم روستاهای کوهستانی شمال ایران استفاده می‌کنند، انجام گرفت. تعداد 56 گونه از درختان و درختچه‌های بومی متعلق به 27 تیره گیاهی شناسایی گردید که اغلب به روش‌های متنوع، اندام‌های مختلف آنها در مصارف غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند و مهمترین آنها شامل: Juniperus communis, Berberis vulgaris, Alnus glutinosa, Carpinus betulus, Alnus subcordata, Cornus australis, Corylus avelana, Crataegus oxycantha, Rhamnus palassi, Ilex aquifolium, Lonicera caprifolia, Mespilus germaniac, Tillia platyphllus, Paliurus spina christi, Prunus spinosa, Quercus castaneafolia, Rosa canina, Hypericum androsaemum, Rubus fruticosus, Salix alba, Smilax excelsa, Taxus baccata, Viscum album, Cerasus spp, Mespilus sp and Pyrus spinosa. می‌باشد. درختچه دارویی، بومی و انحصاری Hypericum androcaemum به صورت مخلوط با برگ‌های توت سفید و داوودی وحشی در درمان سرفه، میگرن و التیام زخم، ازمخروط‌های گوشتی درخت سرو کوهی علیه بیماری عفونت ادراری و مثانه، از سر شاخه‌های گلدار درخت و ولیک در تقویت قلب و تنظیم ضربان آن و از پوست درخت بید در درمان تب داروهای روماتیسمی استفاده می‌کنند. اتنوبوتانی و مشاوره با درمانگرهای محلی و با تجربه در دو روستای چهارباغ و زیارت منجر به کسب اطلاعات کلی در مورد نام محلی، رویشگاه اندام مورد استفاده و مصارف درمانی آن گونه‌ها گردید. رویکرد جهان امروز در توجه به داروهای طبیعی و موثر مستخرج از گیاهان دارویی و بومی، انجام تحقیقات اتنوبوتانیکی از مورد تجربیات ارزنده طب سنتی، شناسایی آن گونه‌ها نیازهای اکولوژیک، استخراج مواد موثره و فرآوری آن مواد در رفع چالش‌های بهداشتی بسیار موثر است.
An ethnopharmacognostic survey on the traditional pharmaceutical knowledge (TPhk) of old and newly introduced natural remedies used for healing humans in two small mountainous area in Goleston province, Northern Iran. Approximately 56 medicine species of trees or shrubs belongs to 27 families were recorded. The objectives of this study were to introduce important useful parts and their medicinal characteristice them in two indigenous region. We found all these plants in which used by the rural people in traditional uses and food consumption that the main of them included: Juniperus communis, Berberis vulgaris, Alnus glutinosa, Carpinus betulus, Alnus subcordata, Cornus australis, Corylus avelana, Crataegus oxycantha, Rhamnus palassi, Ilex aquifolium, Lonicera caprifolia, Mespilus germaniac, Tillia platyphllus, Paliurus spina christi, Prunus spinosa, Quercus castaneafolia, Rosa canina, Hypericum androsaemum, Rubus fruticosus, Salix alba, Smilax excelsa, Taxus baccata, Viscum album, Cerasus spp, Mespilus sp and Pyrus spinosa. Among these remedies, the common use of the aerial parts of Hypericum androsaemum and the leaves of Morus alba against cough, migraine and healing wounds. Fleshy female cone of Juniperus communis against Urinary Trace Infection. Crataegus for heart tonic and Salix alba against rheumatic pain. The data that we present here could suggest new inputs for further phytochemical and pharmacological studies among Iranian folk pharmacopoeia, and also for sustaining environmentally integrated projects focuses on of the maintenance of TPhk via breeding or controlled gathering activities of local medicinal species.
_||_
Agelet, A., Valles, J., (2001) Studies on pharmaceutical ethnobotany in the region of pallars (pyrenees, catalonia, Iberian Peninsula). Part 1. General results and new or very rare medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology 77, 57-70
Agelet, A., Valles, J., (2003a) Studies on pharmaceutical ethnobotany in the region of pillars (pyrenees, catalonia, Iberian Peninsula). Part 2. new or very rate uses of previously know Medicinal plants. Journal of Ethnopharmacology 84,211-227
Akhani, H. (1994) A survey to the botanical literatures of Iran (K.H. Recinger, Flora Iranica, 14(3): 40-46.
Amico, F.P., Sorge, E.G., (1997) Medicinal plant and phytotherapy in Mussomeli area (Caltanissetta, Sicily, Italy). Fitoterapia LXV3, 143-159
Capsso, F., De Simone, F., Senatore, F., (1982) Tarditional phytotherapy in the agri vally, Lucania, southern Italy. Journal of Ethnopharmacology 6, 243-250
De Feo, V., Senatore, F., (1993) Medicinal plant and phytotherapy in the Amalifitan Coast, Salerno province, Campania, southern Italy. Journal of Ethnopharmacology 39,39-51
De feo, V., Aquino, R., Menghini, A., Ramundo, E., Senatore, F., (1992) Traditional phytotherapy in the Penisula Sorrentina, Campania, southern Italy. Journal of Ethnopharmacology 36, 113-125
Frey, W., Kurschner, H. & Probst, W., (1999) Flora and vegetation, including plant species and larger vegetation complex in Persia, Vol. X, Fasc. 7, pp.46-63
Giusti, M.E., Pieroni, A., Quave, C., (2004) Medical anthropology at the borders: ritual healing in Arb¨eresh¨eAlbanian ethnic communities in Lucania (southern Italy), In: Pal´adi-Kov´acs, A., (Ed.), Times Places, Passages. Ethnological Approaches in the New Millennium. Academia, Budapest, Hungary, 237–245.
Heinrich, M., Pieroni, A., (2001) Ethnopharmakologie der Albaner S¨uditaliens. Zeitschrift f¨ur Phytotherapie 22, 236–240.
Pieroni, A., Raimondo, F.M., (1990) Indagini etnobotaniche in Sicilia.IV. L’uso popolare delle piante nel territorio di Mistretta (Messina). Quaderni di Botanica Ambientale Applicata I, 103–117.
Pieroni, (2002a) Flora Popolare Italiana. Raccolta dei nomi dialettali delle principali piante indigene e coltivate in Italia (reprinted in 1974 by Edizioni Edagricole, Bologna, Italy). American Ethnologist
Pieroni, A., (2001) Evaluation of the cultural significance of wild food botanicals traditional gathered in northwestern Tuscany, Italy. Journal of Ethnobiology, 89–104.
Quave, C., Pieroni, A., (2002) Traditional healing in the Vulture area of Southern Italy. In: Gottschalk-Batschkus, C.E., Green, J.C. (Eds.), Handbuch der Ethnotherapien/Handbook of Ethnotherapies. BOD, Norderstedt, Germany, pp. 109–118.
Raimondo, F.M., Lentini, F., (1990) Indagini etnobotaniche in Sicilia. I. Le piante della flora locale nella tradizione popolare delle Madonie (Palermo). II Naturalista Siciliano 3–4, 77–99.
Rechinger,K.K.(ed), (1963-2001) Flora Iranica, LFG, 1-175, Akademische Druck-U. Verlagsanstalt. Graze.
