بررسی اثرات زوال بذر بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گندم

محورهای موضوعی : ژنتیک

حسین عجم نوروزی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گروه کشاورزی)
افشین سلطانی ² (دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده علوم زراعی)
عباسعلی نوری‌نیا ³ (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان)

تاریخ دریافت : 1387/09/03 تاریخ پذیرش : 1388/01/21 تاریخ انتشار : 1388/06/25

کلید واژه: گندم, گیاهچه, جوانه‌زنی, اندازه بذر, زوال بذر,

چکیده مقاله :

این تحقیق با هدف بررسی اثر اندازه بذر و زوال آن بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گندم در سال زراعی 87-1386 در آزمایشگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی گرگان به صورت آزمایش فاکتوریل (5×3) و در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول آن اندازه بذر و شامل 3 سطح بذور درشت، بذور متوسط و بذور ریز رقم کوهدشت گندم و فاکتور دوم مدت زمان فرسودگی بذر شامل 5 سطح 0، 10، 20، 30 و 40 روز در دمای 40 درجه سانتی‌گراد بود. نتایج این آزمایش نشان داد که بین سطوح مختلف زوال بذر از نظر حداکثر درصد جوانه‌زنی، روز تا رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی بذور، طول ریشه، وزن ریشه، وزن ساقه و وزن هتروتروفی اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشته است. افزایش دوره زوال بذر بر بسیاری از فاکتورهای اندازه‌گیری شده اثر منفی گذاشت. همچنین بین اندازه‌های مختلف بذر نیز از نظر روز تا رسیدن به 50 درصد جوانه‌زنی بذور، طول ریشه، وزن ریشه، وزن ساقه، وزن باقی مانده بذر و وزن هتروتروفی اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد مشاهده شد. افزایش اندازه بذر در بهبود بسیاری از فاکتورهای اندازه‌گیری شده موثر بود.

چکیده انگلیسی:

In other to evaluation of effects of seed size, and deterioration of the Seedling germination and growth of wheat in a laboratory test in year 2008 at Agricultural laboratory of Islamic Azad University of Gorgan branch. The experimental design was factorial (5×3), in the form in randomized completed design with 3 replications. Conducted seed size in 3 levels (Small, medium and Large) and seed deterioration in 5 levels (0, 10, 20, 30, and 40 days in 40oC). Results indicated that treatments were 0, 10, 20, 30, and 40 days of deterioration germination percentage maximum, day until 50% germination, root length, root, weight and shoot drymather, hetrotrophy weight decreased with increase in deterioration period. too results indicated that significant difference between treatments were seed size such as day until 50% germination, root and shoot lengthand drymather and hetrotrophy wieght. Improved seeds to increase the size of many measured factors was effective.

منابع و مأخذ:

اسدی، م.، حیدری، ن.، عباسی، ف. (1375). تعیین ضرایب راندمان آبشویی خاکهای شور و سدیمی منطقه گرگان. مجموعه مقالات اولین کنگره ملی مسائل آب و خاک کشور، 238-250.

جلیل‌فر، ع. (1368). تهیه منحنی شوری زدایی خاکهای شور و قلیایی گرگان. گزارش موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، صفحه 34.

سرمدنیا، غ. (1375). تکنولوژی بذر(ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 288 صفحه.

قاسمی گلعذانی، ک.، محمدیان، ر.، مقدم، ر.، و صادقیان، ی. (1375). تاثیر فرسودگی بذر بر جوانه زنی و رشد گیاهچه هفت توده اصلاحی چغندرقند تحت تنش شوری. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، سال سوم، شماره 4: 43-39.

کافی، م.، جعفرنزاد، ا.، جامی الاحمدی، م. (1384). گندم، اکولوژی، فیزیولوژی و برآورد عملکرد. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 478 صفحه.

Basra, S.M.A., Ahmad, N., Khan, M.M., Iqbal, N. and Cheema, M.A. (2003). Assessment of cotton seed deterioration during accelerated ageing. Seed Sci. Technol. 31: 373-409.

De Figueiredo, E., Albuquerque M.C., Carvalho, N. M. (2003). Effect of the type of environmental stress on the emergence of sunflower (Helianthus annua L.), soybean (Glycin max L.) and maize (Zea mays L.) seeds with different levels of vigor. Seed Sci. Technol. 31: 531-540.

Ellis, R.H., Roberts, E.H. (1981). The quantification of aging and survival in ortodox seeds. Seed Sci. Technol. 9: 373-409.

McDonald, M.B. (1999). Seed deterioration: physiology, repair and assessment. Seed Sci. Technol. 27: 177-237.

Rahman, S., Harris, P.J.C. and Bourne, W.F. (1999). Effect of artificial aging on the germination, ion leakage and salinity tolerance of Acacia tortilis and A. coriacea seeds. Seed Sci. Technol.27: 141-149.

Roberts, E.H., Ellis, R.H. (1980). Seed physiology and seed quality in soybean. Adv. Legume Sci. 297-311.

Soltani, A., Zeinali, E., galashi, S., Latifi, N. (2001). Genetic variation for and interrelationships among seed vigor traits in wheat from the Caspian Sea Coast of Iran. Seed Sci. Technol.29: 653-662.

Soltani, A., gholipoor, M., Zeinali, E. (2006). Seed reserve utilization and seedling of wheat as affected by drought and salinity. Env. Exp. Bot. 55: 195-200.

Tekrony, D.M., Egli, D.M. (1997). Accumulation of seed vigour during development and maturation. Basic and Applied Aspects of Seed Biology proceeding of the fifth international workshop on seeds held at reading, UK-on10-15 september. 369-384.

Tillmann, M.A.A., Piana, Z., Cavariani, C. (1994). Effecte of sowing depth on tomato seeding emergence. Scientia Agricola, 51, 260-263.

Tomes, L.J., Tekrony, D.M., and Egli, D.B. (1988). Factors influencing the tray accelerated ageing test for soybeen seed. Journal of Seed Technology. 12: 17-53.

Tonin, G.A., Carvalho, N.M., Kronka, S.N. and Ferraudo, A.S. (2000). Seed vigor and genotype influence on the germinative performance of corn seed under conditions of hydric stress. Revista Brasileira de Sementes. 22. 276-279.