شاخه‌زایی و ریشه‌زایی گیاه انجبار (Polygonum bistorta) در شرایط In vitro

محورهای موضوعی : ژنتیک

نعیمه کاوسی ¹ (کارشناس‌ارشد، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد دامغان، دامغان، ایران)
حسین عباسپور ² (استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد واحد دامغان، دامغان، ایران)
مهرداد چائی چی ³ (استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه علمی کاربردی واحد همدان، همدان، ایران)

تاریخ دریافت : 1392/02/05 تاریخ پذیرش : 1392/05/27 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: ایندول بوتیریک اسید, انجبار, بنزیل آدنین, ریشه زایی, شاخه زایی, کینتین, نفتالین استیک اسید+ بنزیل آدنین,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی در تکثیر شاخه‌ها و ریشه‌ها از جوانه‌های انتهایی P.bistorta مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تیمارهای کینتین در سه غلظت 1، 2 و 3 میلی‌گرم در لیتر و بنزیل آدنین در غلظت 1/0، 2/0 و 3/0 میلی‌گرم در لیتر و استفاده همزمان بنزیل آدنین با نفتالین استیک اسید که در آن بنزیل آدنین در سه غلظت 2/0، 3/0 و 4/0 میلی‌گرم در لیتر و نفتالین استیک اسید در دو غلظت 1/0 و 2/0 میلی‌گرم در لیتر با 3 تکرار به صورت جداگانه در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ انجام گردید. گیاهچه‌ها با استفاده از روش کشت جوانه‌های انتهایی در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ در شرایط نوری و دمایی مناسب تکثیر شدند و پس از گذشت یک ماه، گیاهچه‌ها به رشد کافی رسیده و جهت ریشه‌زایی آماده شدند. آزمایش دوم گیاهچه‌های تکثیر شده در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تیمار ایندول بوتیریک اسید در چهار غلظت 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر با 3 تکرار به صورت جداگانه به منظور ریشه زایی قرار گرفتند. پس از گذشت 45 روز که گیاهچه‌ها به طور کامل ریشه دار شدند. سپس به گلخانه منتقل و در گلدان کشت گردیدند و به دنبال آن عملیات داشت (آبیاری، کودهی و سمپاشی) در گلخانه انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه داده‌ها نشان داد که اعمال تنظیم‌کننده‌های رشد در غلظت‌های مختلف، سبب تولید شاخه، برگ و ریشه با اندازه‌های مختلف گردید. BA در سطح 1/0 میلی‌گرم در لیتر بیشترین تاثیر را در تولید شاخساره و برگ داشت و تلفیق BA+NAA تقریبا در اکثر موارد کمترین تاثیر را روی تولید شاخه و برگ داشتند. IBA در سطح 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر سبب افزایش طول ریشه و در سطح 5/0 میلی‌گرم در لیتر روی تعداد ریشه‌ها اثر گذاشت.