تحلیل ساختارکالبدی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

رقیه فتحی ¹ (دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، استادیار دانشگاه غیر انتفاعی خزر)
سیروس شفقی ² (استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پژوهشگاه شاخص پژوهش، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
حسن بیک محمدی ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پژوهشگاه شاخص پژوهش، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/03/13 تاریخ پذیرش : 1396/12/03 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: SWOT, ساماندهی, بافت فرسوده, توسعه پایدار شهری, SPSS,

چکیده مقاله :

در پی تحول در شیوه زندگی، نیاز به خدمات گوناگون نیز افزایش یافته و جهت مطابقت با شرایط جدید و دست یابی به توسعه ای پایدار، ساماندهی بافت های فرسوده اهمیت بیشتری می‌یابد. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی کالبدی، فرهنگی- اجتماعی بافت فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری در شهر آمل می باشد. از نظر قلمرو زمانی، مطالعه در این محدوده در سال‌های1393و 1394 است. در این پژوهش کاربردی و توسعه ای از روش های توصیفی، اسنادی و همبستگی استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر کارشناسان مربوطه می‌باشد. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه‌ها، نقشه محلات، منابع کتابخانه‌ای و همچنین بازدید میدانی استفاده شده است. نتایج جمع آوری شده از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSSو آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و از نتایج پرسشنامه کارشناسی در تکنیک SWOT بهره برده شده است. بنابراین با توجه به نتایج حاصله از تحقیق، الگوی پیشنهادی مداخله با تکیه بر توسعه پایدار شهری ارائه گردیده است.

چکیده انگلیسی:

Following the change in lifestyle, the need for various services also increased, and to comply with the new requirements and to achieve sustainable development, organizing the worn-out textures has becomes more important. The purpose of this study was organizing the physical, social, and cultural development worn-out texture using sustainable urban development approach in Amol. Considering the time of conducting this study the research was fulfilled during the years 1393 and 1394. In this applied research descriptive and documentation methods as well as correlation analysis were used. The sample size of this study consisted of 304 heads of households living in worn-out textures and 30 relevant experts. To collect the data, questionnaires, the neighborhood map, library resources as well as field visits were used. The obtained results were analyzed using SPSS software and statistical tests and the results of the questionnaire, were used in the SWOT. Thus, according to the results of research it was concluded that the proposed intervention model has been presented based on sustainable urban development.

منابع و مأخذ:

 

1-      بخشی، ش. 1392. برنامه‌ریزی توسعه فرهنگی روشی برای دستیابی به توسعه پایدار شهری (نمونه موردی: شهر انارک)،دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای، نشست تخصصی مدیریت شهری و توسعه پایدار،تهران.

2-     تیموری، پ و رحمانی، ب و عراقی، ش. 1389. بافت فرسوده ملایر و راه‌های ساماندهی آن. ملایر: فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، شماره 8.

3-     ثابت کوشکی نیان، م و حاتمی نژاد، ح و حاتمی نژاد، ح. 1391. سنجش پارامترهای فیزیکی مؤثر در بافت‌های فرسوده (نمونه موردی: شهر طرقبه). ملایر: فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، شماره 23.

4-     داوودپور، ز و نیک نیا، م. 1390. بهسازی و نوسازی بافت فرسود ه شهری راهبردی به سوی دستیابی به ابعاد کالبدی توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده کوی سجادیه). ملایر: فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، شماره 15.

5-     سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری آمل. 1394.

6-      سازمان نقشه برداری کشور. 1394 .

7-     سلطان زاده، و. 1388، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردمی در فرایند احیاء بافت فرسوده شهرتبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.

8-     سالنامه آماری استان مازندران، 1390.

9-     شفقی، س. 1376. شناخت بافت‌های قدیمی شهری مقدمه‌ای بر اجرای طرح عمرانی آن‌ها است. (نمونه اصفهان). مقالات همایش تخصصی بافت‌های شهری.

10- شماعی، ع و پوراحمد، ا. 1389. بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه جغرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران (چاپ سوم).

11- لطفی طالش، م. 1393. ساماندهی و توانمندسازی بافتهای فرسوده شهری، گامی به سوی توسعه پایدار (مورد مطالعه: محله باقر آباد کلانشهر رشت). تبریز: دومین کنگره بین‌المللی سازه، معماری، و توسعه شهری.

12- لقایی، ح و محمدی زاده، ح. 1378. مقدمه‌ای بر توسعه شهری پایدار و نقش برنامه‌ریزی شهری (شماره 6). تهران: فصلنامه هنرهای زیبا پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.

13- مطوف، ش و خدائی، ز. 1387. بررسی شیوه‌ی مداخله‌ی ارکان ذیربط بر نوسازی و بهسازی بافتهای فرسودهی شهری (نمونه­ی موردی: شهر کاشمر). مشهد: مجموعه مقالات اولین همایش ملی بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری (جلد اول).

 

14-  Bryan،K. & ejumud، O. 2014. urban development and renewal in Nigeria: developing country studies،vol.3،No.4.

15-  Colantonio،A. & Dixon،T. 2011. urban Regeneration & social sustainability: Best practice from European cities.

16-   Gbadegesin، J.T. & B.T. Aluko. 2010. The Programme of Urban Renewal for Sustainable Urban Development in Nigeria: Issues and Challenges، Pakistan Journal of Social Sciences، | Volume: 7 | Issue: 3.

17-  Liu، X، Song، Y، Wu، K، Wang، J، Li، D، Long، Y. 2015. Understanding urban China with open data، Cities، Article in press.