ژئوپلیتیک جهانی شدن و تأثیر آن بر اقتصاد جهانشهرتهران با استفاده از مدل SWOT
محورهای موضوعی : آمایش محیط
1 - (دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
2 - (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
کلید واژه: جهانی شدن, ژئوپلیتیک, اقتصاد, جهانشهر تهران,
چکیده مقاله :
جهانشهرها به مثابه پدیده های سیاسی - فضایی، بر روابط و قدرت سیاسی یکدیگر در چهارچوب ژئوپلیتیک جهانی شدن در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی اثر می گذارند. این فضای رقابتی از طریق ایجاد اقتصاد بازار آزاد، جریان سرمایه و کالا، دیپلماسی شهری، روابط بین‌الملل، حوزه نفوذ جهانشهرها در بستر جهانی شدن تحقق می یابد و شبکه ای از سلسله مراتب جهانشهرها را به وجود می آورد. در جریان این تحولات، دو قطب متضاد با فضای ژئوپلیتیکی متفاوت از جهانشهرهای برتر مانند لندن، نیویورک و توکیو و جهانشهرهای سیاه چاله ای منجمله تهران، علی‌رغم برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک برتر، همچنان در انزوا به سر می برند و در فرآیندهای ژئوپلیتیک جهانی شدن سهم عمده ای ندارند. هدف از این پژوهش، بررسی روابط و میزان تأثیرپذیری تهران از ژئوپلیتیک جهانی شدن و تحولات اقتصادی آن(رفع محرومیت و افزایش رفاه اجتماعی) در جریان رقابت پذیری، روابط سیاسی و دیپلماتیک با سایر جهانشهرهاست. روش تحقیق براساس ماهیت نظری آن تاریخی و توصیفی_ تحلیلی و برپایه‌ی مدل تحلیلی SWOT (سه معیار عمده ژئوپلیتیک جهانی شدن، رقابت اقتصادی و عوامل دیپلماسی شهری) است. یافته های پژوهش نشان می دهد جهانشهرهای خاورمیانه مانند استانبول، ابوظبی، قاهره، دبی و ریاض با درک وضعیت ژئوپلیتیک جهانی شدن با سایر جهانشهرهای قدرتمند(آلفا، بتا و گاما) توانسته اند تا حدودی جایگاه مناسب‌تری در سلسله مراتبی جهانشهرهای جهان نسبت به تهران بیابند. در پایان نیز به منظور ایجاد اصلاح در مناسبات سیاسی_اقتصادی تهران با کشورهای خاورمیانه و کشورهای غربی در بستر ژئوپلتیک جهانی شدن، پیشنهادهایی ارائه شده است.
Cosmopolis as political-spatial phenomena affects the relations and political power of each other within the geopolitical framework of globalization at national, regional and international levels. This competitive environment is realized through the creation of a free market economy, the flow of capital and commodities, urban diplomacy, international relations, the sphere of influence of cosmopolis in the context of globalization, and thus creates a network of hierarchies of cosmopolis. In the course of these developments, two opposing poles with a different geopolitical atmosphere from the superior cities such as London, New York and Tokyo, and the black hole cosmopolis, i.e., Tehran, remain in isolation, despite its prevailing geopolitical position, and a major contributor to geopolitical processes which are not globalized. The purpose of this research is to investigate the relationship and the extent of Tehran's influence on globalization and its economic developments (eliminating deprivation and increasing social welfare) in the course of competitiveness, political and diplomatic relations with other cosmopolises. Theoretically the methodology of the research is historical and has a descriptive-analytical nature which is based on the analytical model of SWOT (three major geopolitical criteria of globalization, economic competitiveness and urban diplomacy factors), which after impact scoring as a positive factor for the development of more strengths of the weaknesses is its negative factor. The results show that globalization of the Middle East of some countries such as Istanbul, Abu Dhabi, Cairo, Dubai, and Riyadh, with the understanding of the geopolitical situation of globalization with other powerful cosmopolises (alpha, beta and gamma), are somehow better positioned in the hierarchy of cosmopolis than Tehran itself. In the end, proposals some suggestions have been stated to foster the political-economic relations of Tehran with the countries of the Middle East and Western countries thereby taking advantage of the geopolitics of globalization.
_||_
