بررسی دلایل عدم رعایت ضوابط و مقررات طرح‌های مصوب از سوی شهرداری‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA (نمونه موردی: کلانشهر اهواز)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

لطفعلی کوزه گر کالجی ¹ , سجاد جوکار ²

1 - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

تاریخ دریافت : 1400/12/29 تاریخ پذیرش : 1401/02/05 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: طرح جامع, ضوابط و مقررات, تخلف اداری و کلانشهر اهواز,

چکیده مقاله :

بر اساس شرح خدمات تیپ 12و همچنین آیین نامه نحوه تصویب طرح های توسعه و عمران و... طرح های جامع، تفصیلی دارای ضوابط و مقرراتی بوده که تحت عنوان جلد ضوابط و مقررات در زمان تهیه طرح ها تدوین و پس از تصویب مراجع مربوطه به شهرداری ها ابلاغ می گردند. لیکن شهرداری ها در عمل اقدام به صدور پروانه ها و پایان‌کارهای ساختمانی می کنند که در مغایرت با این ضوابط و مقررات قراردارد. در این پژوهش به بررسی دلایل عدم رعایت ضوابط و مقررات طرح های مصوب از سوی شهرداری ها پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش گراندد تئوری انجام شده است. با توجه به نیاز به حداکثر داده‎ها، از روش سرشماری استفاده شد. گردآوری داده‎ها تا زمان اشباع داده‎ها ادامه یافت. متن کلیه مصاحبه‎ها در نرم‎افزار تحلیل داده‎های کیفی MaxQDA نسخه10، از طریق کدگذاری آزاد، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس، تمامی کدهای مشابه بر پایه قرابت مفهومی و معنایی در گروه خاص خود قرار گرفتند و به 5 کد محوری تقلیل یافتند. در نهایت بر اساس کدهای محوری، 5 کد یا مقوله اصلی شامل نام تعارض منافع، ایرادات ساختاری، ضعف سیستم‎های نظارتی، فساد اداری و مشکلات قانونی ایجاد شد.

چکیده انگلیسی:

According to the description of services Type 12 and the regulations for the approval of development and construction projects, comprehensive and detailed plans are supposed to adhere to certain regulations and rules, formulated and communicated to municipalities under the title of ‘Regulations and Rules’ during the preparation of the plans. However, in practice, municipalities issue permits and completion certificates that are in violation of these regulations and rules. This research focuses on exploring the reasons for the non-compliance with regulations and rules of approved projects by municipalities. The research is applied in nature and conducted using the Grounded Theory methodology. Due to the need for maximum data, the survey method was employed. Data collection continued until data saturation was reached. The entire content of interviews was analyzed using the qualitative data analysis software MaxQDA version 10, through open, axial, and selective coding. Then, all similar codes were grouped based on conceptual and semantic affinity and reduced to 5 core codes. Finally, based on the core codes, 5 main themes were identified, including conflict of interest, structural shortcomings, weaknesses in monitoring systems, administrative corruption, and legal issues.  

منابع و مأخذ:

• اجزاء ­شکوهی، م، صمدی، ر، گودرزی، ن، قنبری، م. 1395. تحلیل و بررسی علل تخلفات ساختمانی در کلانشهرها با تأکید بر قوانین و ضوابط شهرسازی (منطقه 3 و 9 شهر مشهد). مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری. 5 . 18-1.


• اسمعیل­پور، ن، هروی، ز، حیدری‌هامانه،الف،1398، بررسی علل وقوع تخلفات ساختمانی در شهرهای ایران با تأکید بر نقش شهرداری، مجله مطالعات شهری، 31 . 29 -17.


• پایگاه اینترنتی مجلس شورای اسلامی،rc.majlis.ir


• پورعلی، م، شریف نژاد، ج، موسوی، م. 1401. سیر تحول در برنامه‌ریزی شهری ایران نمونه موردی شهر ارومیه. فصل نامه علمی پژوهشی آمایش محیط. شماره 57. 20-1.


• تقی دوست، زینب. 1391. ارزیابی نظام حقوقی حاکم بر تخلفات ساختمانی. مجله پژوهش‎های حقوقی. 22. 154 -133.


• خسروی، ا، کاظمی­سرکانه، س، نقدی­نژاد، م. 1389. حقوق دفاعی متهم در هیأت­های رسیدگی به تخلفات اداری. مجله پژوهش­های حقوقی. 42:18-29.


• دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران. 1393. مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری ایران از آغاز تا کنون. چاپ سوم. نشر توسعه ایران. 285.


• دیارگاه (شرکت مهندسین مشاور). 1389. بازنگری و اصلاح چگونگی جلوگیری از خلاف‎های ساختمانی و رسیدگی به آنها. معاونت شهرسازی شهرداری تهران.


• رحیمیان، ب، سرمست، ب. 1394. بررسی میزان اثربخشی نظارت شورای اسلامی شهر در بهبود عملکرد شهرداری بناب. مطالعات جامعه‎شناسی. 28 .130-111 .


• رفیعیان،م، رضوی،ح. 1388. ارتقای کیفیت محیط شهری با استفاده از رویکرد طراحی محور (تئاتر شهر و پهنه پیرامون) برنامه‎ریزی و آمایش فضا. جلد 14 (2). 269-287.


• رفیعیان، م، سرخیلی، ا. 1398. تخلفات ساختمانی از منظر شهرسازی: مروری بر مفاهیم، رویکردها و تجارب. چاپ دوم. آرمانشهر. 224.


• رهبری، س، خدایاری، ع، هنری، ح، امیرتاش، ع.1400. طراحی الگوی حمایت مالی ورزش همگانی کشور با استفاده از نظریة داده بنیاد. پژوهش در ورزش تربیتی. 23 (9). 266-235.


• رهنمایی، م، شاه­حسینی، پ. 1382. فرآیند برنامه­ریزی شهری در ایران. چاپ یازدهم. انتشارات سمت. 234.


• زنگی آبادی، ع، عبدالهی، م، سالک قهفرخی، ر، قاسم زاده، ب. 1393. ارزیابی عوامل اثرگذار بر عدم تحقق‎پذیری طرح‎های جامع شهری در ایران و چالش‎های مربوط به آن (مطالعه موردی: محور تاریخی-فرهنگی منطقه 6 شهر تبریز). مجله پژوهش و برنامه‎ریزی شهری. 18(5): 58-41.


• علیزاده، هـ، نعمتی، م، رضایی جعفری، ک. 1394. تحلیلی بر معیارهای حکمروایی خوب شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله‎مراتبی فازی. مطالعات و پژوهش­های برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای. 24. 128-102.


• عیوضلو، د، رضویان، د. 1397. ارزیابی وضعیت مدیریت شهری کلانشهرها مبتنی بر شاخص‎های حکمروایی مطلوب شهری. مجله جغرافیا و توسعه. 192 -175.


• غمامی، م. 1383. گزیده مطالعات طرح راهبردی توسعه کالبدی مجموعه شهری تهران. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. چاپ اول. 136.


• نکوئی،م. 1398. تأثیر بازنشستگی کارمند در رسیدگی به تخلفات و اجرای مجازات­های اداری. فصلنامه تحقیقات حقوقی. 357:88-333.


• کولیوند، ح، طلاچیان، م، ماجدی،ح. 1399. تحلیل زمینه­ای بر آسیب‎شناسی طرح­های توسعه شهری در ایران. برنامه‎ریزی و آمایش فضا. 24 (4)، 153-175.


• محمدی، ج، میرزایی، س. 1397. تبیین وضعیت بر تخلفات ساختمانی در کلانشهرهای ایران مطالعه موردی: مناطق پانزده‎گانه شهر اصفهان. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 117(2). 214-195.


• محمدی، ک، حبیبی، ک، بمانیان، ب. 1395. دلایل تغییر کاربریها در طرح‌های تفصیلی شهری و تبعات آن در کاربری عمومی مطالعه موردی منطقه یک شهر همدان. فصل نامه علمی پژوهشی آمایش محیط. شماره 33. 69-45.


• معاونت برنامه‎ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اهواز. 1389 الی 1398. آمارنامه کلانشهر اهواز 1389 الی 1398. ahvaz.ir .


• مرکز آمار ایران. 1396. نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395.


• مهندسین مشاور شارمند. 1379. شیوه تحقق طرح­های توسعه شهری. جلد دوم تدوین شیوه­های مناسب تهیه طرح­های شهری در ایران. انتشارات سازمان شهرداری­های کشور. چاپ دوم، 178.


• مرکز مطالعات و برنامه­ریزی کشور. 1382. امکان‎سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری‎ها جلد اول: بررسی تحولات نظری و تجربیات جهانی. سازمان شهرداری­های کشور. چاپ دوم. 200.


• منصور، ج. 1396. قوانین و مقررات مربوط به تخلفات اداری. دوران. چاپ 24. 208.

 

• Sarkheili, E, Salary, M, Safavi Sohi, M. 2017. Analyzing the role of Constructional Violations in the Failure of urban Development Plans, Tehran Metropolis, Bagh-e Nazar Vol 14(51) PP5-21, Sep 2017


• Amid, H. 1984. Amid’s Persian Culture, Amir Kabir Publication, Tehran, Iran.