تاثیر اندیشه های اخوان الصفا بر جنبش سربداریه

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

مصطفی عبدالهی ¹ (دانشجوی دکتری تاریخ اسلام ، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران)
رامین یلفانی ² (استادیار گروه تاریخ،واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران)
محبوبه شرفی ³ (دانشیار گروه تاریخ،واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/12/28 تاریخ پذیرش : 1400/06/08 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: خراسان, نظام سیاسی, سربداران, اخوان الصفا, تشیع دوازده امامی,

چکیده مقاله :

اخوان الصفا جمعیتی از فلاسفه و دانشمندان بوده‌‌‌‌اند .اینان با نظریاتی که در مورد دین و دولت و عدالت داشته‌‌‌‌اند تاثیراتی بر جنبش‌هایی مانند سربداران گذاشته اند. شرایطی که جامعه در قرون چهارم و هشتم هجری با آن مواجه بود زمینه را برای پیدایی اخوان الصفا و سربداران فراهم آورده بود و در پس این زمینه هاست که این دو اعلام موجودیت می‌نمایند. اخوان الصفا و سربداران از طرفداران مذهب تشیع بوده‌‌‌‌اند و مدح کنندگان علی(ع) و اهل بیت بوده اند. اخوان الصفا قائل به رسیدن حکومت به دست اهل خیر بوده‌‌‌‌اند و در این راستا بود که سربداران با توجه به عقیده اخوان الصفا حکومت خود را تشکیل داده بودند. با توجه به این مطالب فرضیه اصلی این تحقیق این است که سربداران تحت تأثیر آموزه‌های اخوان الصفا در بعد مذهبی و سیاسی توانستند گفتمان حکومت خود را تأسیس نمایند. و سوال اصلی نیز این است که تأثیر پذیری سربداران از اخوان الصفا در چه زمینه‌هایی بوده است و اینکه این تأثیر پذیری تا چه حد در حکومت اینان نمود داشته است؟ این مقاله با استفاده از منابع اصلی و پژوهش های انجام شده و با تکیه بر رویکرد توصیفی – تحلیلی انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

The Al-Safa Brotherhood has been a community of philosophers and scientists. They have influenced movements such as the Sarbadars with their theories about religion, government and justice. The conditions that the society faced in the fourth and eighth centuries AH had provided the ground for the emergence of the Al-Safa Brotherhood and the Sarbadars, and it is behind these backgrounds that these two declare their existence. The Al-Safa Brotherhood and the leaders were supporters of the Shiite religion and praised Ali (AS) and the Ahl al-Bayt. The Al-Safa Brotherhood believed that the government would reach the hands of the good people, and it was in this direction that the leaders formed their government according to the Al-Safa Brotherhood. According to these materials, the main hypothesis of this research is that the Sarbadars, under the influence of the teachings of the Al-Safa Brotherhood in the religious and political dimensions, were able to establish the discourse of their government. And the main question is in what areas was the influence of the leaders of the Al-Safa Brotherhood and to what extent was this influence manifested in their government? This article has been done using main sources and researches and relying on descriptive-analytical approach.