بررسی عوامل پیشرفت وموانع کندی فتوحات اعراب مسلمان در ماوراءالنهردر دوره خلافت امویان

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

علی اصغر احمدی نبی ¹ (دانشجوی دکتری گروه تاریخ اسلام، واحد شوشتر دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر ایران.)
منصور امانی ² (استادیار گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.)
عبدالعزیز موحد ³ (استادیار گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/09/16 تاریخ پذیرش : 1400/11/08 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: ماوراءالنهر, بنی امیه, فتوحات مسلمانان, عوامل پیشرفت و موانع پیشرفت,

چکیده مقاله :

هر چند در دوره خلافت عثمان با فتح خراسان و مرگ یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی مقدمات ورود مسلمانان به آسیای مرکزی فراهم گردید. و.در عهد معاویه نیز مسلمانان توانستند پیشرفت های قابل ملاحظه ای در آن منطقه به دست آورند اما آنچه مسلم است حملات اعراب مسلمان به ماوراءالنهر تا این زمان بصورت ایزایی و به منظور غارت منابع صورت میگرفت اما بر اساس گزارشات موثق سیطره قطعی بر ماوراءالنهر تا نیمه دوم عصر امویان به تاخیر افتاد.درست از زمانی که عبدالملک مروان قدرت را در دست گرفت. با ورود یکی از سرداران اموی بنام قتیبه به ماوراءالنهر فصل جدیدی در حملات به آسیای مرکزی آغاز شد. قتیبه بن مسلم باهلی در طول ده سال توانست قسمت های زیادی از ماوراءالنهر را به تصرف در آورد .بدون تردید میتوان گفت از آغاز ورود مسلمانان به این سرزمین یک سری از عوامل بطور مستقیم بر روند پیشرفت فتوحات موثر واقع شد و در مقابل یک دسته موانع نیز در این فرایند روند فتوحات را در برخی مناطق با مشکلاتی مواجه نمود و مانع روند پیشروی مسلمانان شد. این مقاله در صدد است به این برسش اساسی باسخ دهد که علل پیشرفت و دلایل کندی فتوحات در ماوراءالنهر چه بوده است.؟ از اینرو برای نیل به این مقصود ابتدا باید به مطالعه فرایند فتوحات در این منطقه به شیوه توصیفی پرداخت سپس با رویکردی تحلیلی به جستجوی عوامل پیشرفت وموانع فتوحات اسلامی اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

However, during the Caliphate of Osman, with the conquest of Khorasan and the death of Yazdgerd III, the last Sassanid king, preparations were made for the entry of Muslims into Central Asia. F. During the reign of Muawiyah, Muslims were able to achieve considerable progress in that region, but what is certain is that the attacks of Muslim Arabs on Mawra al-Nahr until this time were carried out in a hostile manner and for the purpose of looting resources, but according to reliable reports, they had definite control over Mawra al-Nahr until The second half of the Umayyad era was delayed, since Abdul Malik Marwan took power. With the arrival of one of the Umayyad generals named Qutiba, a new chapter in attacks on Central Asia began. Qutiba bin Muslim Bahli was able to capture many parts of Trans-Nahr during ten years. Without a doubt, it can be said that from the beginning of the arrival of Muslims in this land, a series of factors directly affected the progress of the conquests, and in front of a group of obstacles Also, in this process, the process of conquests faced problems in some areas and hindered the progress of Muslims. This article aims to answer this basic research that what were the causes of progress and the reasons for the slowness of conquests in Trans-Nahr? Therefore, , look for the factors of progress and obstacles of Islamic conquests.