درآمدی بر مطالعات فرودستان

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

غلامعباس ذوالفقاری ¹ ()
دکتر امیر علی نجومیان ² ()

تاریخ انتشار : 1389/04/01

کلید واژه: عاملیت, صدا, ملی گرایی, فرودست, استعماری,

چکیده مقاله :

چکیده در دهه 60 مجله‌ای با نام "گذشته و حال" (Past and Present) در انگلستان منتشر‌شد که انگاره‌های موجود در تاریخ‌نگاری اجتماعی را ‌ترویج می‌کرد و عاملیت تاریخ را متفاوت از قبل می‌دید.این تاریخ نگاران در مقایسه با سایر تاریخ نگاران دیدگاه متفاوتی نسبت به عاملیت تاریخ داشتند. برای این افراد عاملیت تاریخ مختص به نخبه گان نمی باشد بلکه تهی دستان و فرو دستان به همان اندازه در دگرگونیهای تاریخی سهیم بوده اند. در دهه 80 میلادی تاریخ نگارن هندی و آمریکای لاتین علاقه ی خاصی به این نوع تاریخ نشان دادند. این تاریخ نگاران پس از بررسی تاریخ نگاشته شده بعد از استقلال به این نتیجه رسیدند که تاریخ ملی آنها توسط ملی گراها واز دیدگاه و به نفع خود آنها نگاشته شده است. در این نحوه ی تاریخ نگاری حوادث تاریخی ای که با منافع آنها همسویی نداشته است بطور کل از تاریخ حذف شده اند. تاریخ نگاران فرودستان شباهت های بسیاری بین این نوع از تاریخ نگاری با تاریخ نگاری عصر استعمار یافته بودند. در عصر استعمار نخبه ی استعماری تاریخ را از ذم خود نگاشته بود و در عصر بعد از استعمار این نخبه ی ملی گرا بود که تاریخ را از دیدگاه خود می انگاشت.از دیدگاه این دو نوع تاریخ نگاری عامل دگرگونی های اجتماعی را سوژه نخبه می دانستند چه این فرد نخبه استعماری باشد یا ملی گرا. هدف تاریخ نگاران فرودست بازیافت صدا و عاملیت افرادی است که در لابلای اسناد تاریخی صدای شان به خاموشی گراییده است. این مقاله جستاری است در باب شیوه ها و راهکارهای بکار رفته توسط این تاریخ نگاران برای ارائه ی شیوه ی تازه ای در تاریخ نگاری. واژگان کلیدی: فرودست، عاملیت، صدا، ملی گرایی، استعماری