بررسی فرایندهای آوایی پرکاربرد در وام‌واژه‌های فارسی معیار در گویش روستای اوره
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات مناطق مرکزی (اصفهان، فارس، تهران، سمنان و غیره))
نسرین اصلانی
1
(دکتری فرهنگ و زبان های باستانی)
کلید واژه: گویش, اوره, فرایندهای آوایی, وام واژه,
چکیده مقاله :
روستای اوره در غرب شهرستان نطنز از استان اصفهان و در مجاورت کوه های کرکس، در فاصلۀ 130 کیلومتری مرکز استان قرار گرفته است. در این پژوهش، علاوه بر معرفی مختصر این روستا از نظر جغرافیایی و تاریخی، دستگاه آوایی و فرایند های آوایی پرکاربرد در وام‌واژه های فارسی معیار در گویش این روستا مورد بررسی قرار می گیرد.روش تحقیق به صورت میدانی و از طریق مصاحبه حضوری با گویشوران این منطقه انجام گرفته و داده های به دست آمده، در الگوی فرایندهای آوایی موجود، تقسیم‌بندی و نمونۀ واژه‌ها ذیل هر فرایند ذکر شده است و در پایان نیز جملاتی از این گویش به عنوان نمونه آورده شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی و تقسیم‌بندی فرایندهای آوایی پرکاربرد در وام‌واژه های فارسی معیار در گویش روستای اوره است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که میان دستگاه آوایی گویشوران روستای اوره با فارسی معیار، تفاوت قابل توجهی وجود ندارد و می توان گفت طی اِعمال فرایندهای آوایی که شامل ابدال، حذف، اضافه و قلب است؛ واکه ها و هم خوان های واژگان فارسی معیارِ دخیل در این گویش تغییر می یابند و با دیگر واژگان گویش اوره همسان می شوند.
Ureh is the village located in west part of Natanz City in Isfahan Province, adjacent to Karkas Mountains, that is 130 km away from the center of the Province. In this research, besides the brief geographical and historical introduction of the village, the most frequent and applicable phonetic system and phonological processes in the standard Persian lexical loan within the Ureh village dialect are studied. The methodology of this study was field study in which the data were collected through face-to-face interviews with the speaker of the dialect in the area. Then, the collected data are classified in the current phonological processes patterns, and the words samples are presented in the process. The purpose of this study was to identify and classify the most frequent phonological processes in the standard Persian lexical loan in Ureh village dialect. At last, some sentences were presented as the sample of the dialect. It is concluded that there is no significant and meaningful difference between the phonological system among the Ureh village dialect speakers and standard Persian terms; and only through the phonological processes, including exchange, omission, addition, and changing, there is a meaningful difference. The vowels and consonants of the standard Persian terms are changed in this dialect, and it can be said that phonologically the vowels and consonants are similar to other terms in the Ureh village dialect.
منابع
کتاب‌ها
1- ایچیسون، جین،(1371)، مبانی زبان شناسی، ترجمۀ محمد فائض،چاپ اول، تهران، آگاه.
2- احمدی گیوی، حسن و انوری،حسن،(۱۳۸7)، دستور زبان فارسی، ج1،چاپ سوم، تهران، موسسۀ فرهنگی فاطمی.
3- الگین، سوزت هیدن، (1359)، زبان شناسی چیست؟، ترجمۀ سید محمد ضیاء حسینی، چاپ اول، تهران، دانشگاه آزاد ایران.
4- اسماعیلی، محمد مهدی،(1391)، گنجینه گویش های ایرانی( اصفهان)، چاپ اول، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
5- باطنی، محمد رضا، (1395)، زبان و تفکر، چاپ یازدهم، تهران، فرهنگ معاصر.
6- باقری،مهری، (۱۳83)، مقدمات زبان شناسی، چاپ هفتم، تهران، نشر قطره.
7- ثمره، یداله،( 1388)، آواشناسی زبان فارسی، چاپ هشتم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
8- چامسکی، نوام،(1393)، زبان و ذهن، چاپ هفتم، ترجمه کوروش صفوی، تهران، هرمس.
9- حق شناس، علی محمد، (1393)، آوا شناسی[فونتیک]، چاپ پانزدهم، تهران، آگاه.
10- عمید، حسن، (1379)، ، فرهنگ عمید، ج2،چاپ شانزدهم، تهران، امیرکبیر.
11- کلباسی، ایران، (۱۳۷٠)، فارسی اصفهانی، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
12- مزداپور، کتایون،(1374)،گویش بهدینان شهر یزد، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
13- یول، جرج،(۱۳95)، نگاهی به زبان (یک بررسی زبان شناختی)، چاپ سیزدهم، ترجمۀ نسرین حیدری، تهران، سمت.
منابع اینترنتی
1- پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران.(1395). بازیابی 20 خرداد 1395 از تارنمای مرکز <https://www.amar.org.ir
2- سیری در ایران. (1395). بازیابی 25خرداد 1395 از تارنمای http://seeiran.ir>
_||_