داستان‌های کهن کُردی و پیوند آن با سبک رئالیسم جادویی(با تکیه بر متن کردی نوشتۀ روژی لیسکوی فرانسوی)

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات کردی و لکی

موسی پرنیان ¹ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه)
عطا الماسی ² (کارشناس ارشد زبان و ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی، کرمانشاه.)
محمد زاهد سعیدی تبار ³ (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه)

تاریخ دریافت : 1395/12/26 تاریخ پذیرش : 1397/07/02 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: رئالیسم جادویی, داستان‌های کهن کردی, روژی لیسکوی, متن کُردی,

چکیده مقاله :

ترکیب واقعیت‌های زندگی با سنّت‌ها، عقاید و خیال‌پردازی‌های زیاده از حدّ مردمان منطقۀ کارائیب که مخلوطی از باورهای برده‌های سیاه آفریقا با رسوم سرخ‌پوستان پیش از کلمب بود، موجب پیدایش سبک نویسندگی رئالیسم جادویی شد. امّا با وجود منتسب‌بودن این مکتب داستان‌نویسی به آمریکای لاتین و گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، نمی‌توان این سبک نویسندگی را تنها مختص این منطقه دانست؛ چرا که گوشه‌هایی از رگه‌های اولیّۀ این فن نویسندگی را باید در ادبیات مشرق زمین از جمله ادبیّات محلی و بومی مناطق کُردنشین جستجو کرد. کتابمتن کُردی یا داستان‌های کهن کُردی که روژی لیسکوی، نویسنده و محقق فرانسوی، گردآوری کرده ‌است، یکی از آثار کُردی است که بدون شک همانند دیگر آثار شرقی، سرمنشأ سبک رئالیسم جادویی قرار گرفته ‌است. از این رو، نوشتار حاضر بر آن است که چگونگی پیوند تکنیک‌های سبک نویسندگی رئالیسم جادویی را با داستان‌های کُردی با تکیه بر کتاب روژی لیسکوی بررسی و تحلیل کند. یافته‌های اولیّۀ پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در این کتاب به کار رفته است و در کنار فانتزی و تخیل، به دور از هر گونه قضاوت و جهت‌گیری، واقعیت‌های مهم و عمیق جامعۀ مناطق کُردنشین در فضایی خیالی و ناآشنا به تصویر کشیده شده ‌است، به گونه‌ای که گاهی مخاطب در تشخیص دنیای واقعی از فراواقعی دچار تردید و دوگانگی می‌شود و در این میان، چشم‌اندازهای تازه‌ای را فرا روی مخاطب می‌گشاید که در آن‌ها، یک زیست انسانیِ آرمانی و به دور از هر گونه زشتی، پلشتی و ناامیدی متصوّر شده ‌است.

چکیده انگلیسی:

Combining the life realities with the traditions and people's beliefs and fantasies of the Caribbean area which is a mixture of black African slaves' beliefs and the customs of the American Indians before Columbus, led to emergence writing style of the magical realism. Despite the attribution of this school of writing to Latin America and Gabriel Garcia Marquez It is not possible to determine this style of writing solely allocated for this region, because some aspects of the origin of this writing technique have been found in the literature of the east, including the local and native Kurdish literature of the region. The Kurdish textbook or the "Old Kurdish Stories" compiled by Lescot Roger, a French writer and scholar, is one of Kurdish works that undoubtedly, like other eastern works, is the origin of the magical realism style. Hence, the present paper seeks to examine how to link the magic realism style of writing with Kurdish stories based on Lescot Roger's Book. The initial findings of the research show that many of the components of magical realism have been used in this book, along with fantasy and imagination, far from any judgments and orientations, the important and profound realities of the Kurdish community have been depicted in an imaginary and unfamiliar environment. Therefore, the audience in the real world is sometimes overwhelmed by doubts; meanwhile, it opens up new perspectives to the audience in which they are an ideal human biographer and without any kind of ugliness, disgust, and disappointment.

منابع و مأخذ:

منابع

1.کتاب ها

بی‌نیاز، فتح اله، (1387 )، درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت شناسی،چاپ دوم، تهران :افراز.

-پارسی نژاد، کامران، (1387)، نقد ادبیات منطبق با حقیقت، تهران: نشر خانه کتاب.

-پراپ، ولادیمیر،(1371)،ریخت‌شناسی قصّه‌های پریان،ترجمۀ فریدون بدره­ای، تهران:انتشارات توس.

- خدیش، پگاه،(1391)، ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی ایرانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.

- گیبرت، ریتا،(1356)، هفت صدا، ترجمۀ نازی عضیما، تهران: آگاه.

- لیسکوی، روژی، (1370)، داستان‌های کهن کردی، ترجمۀ محمد ریانی، تهران: رودکی.

- مارکز، گابریل گارسیا،(1384)، زنده‌ام که روایت کنم، ترجمۀ کاوه میر عباسی، چاپ چهارم، تهران: نی.

- میرصادقی، جمال،(1387)، راهنمای داستان‌نویسی، تهران: انتشارات سخن.

2.مجلات

- پور نامداریان، تقی و مریم سیدان،(1388)،« بازتاب رئالیسم جادویی در داستان‌های غلامحسین ساعدی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، سال 17، ش 64، صص45- 64.

-رامین‌نیا، ناصر و مریم نیکوبخت، (1384)،«بررسی رئالیسم جادویی و تحلیل رمان اهل غرق»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، دورۀ 2، ش 8، صص139 - 154.

-کسیخان، حمیدرضا،(1390)، « بررسی تطبیقی مؤلفه‌های رئالیسم جادویی در طبل حلبی از گونتر گراس و یک صدسال تنهایی از گابریل گارسیا مارکز»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی دانشگاه الزهرا(ع)، سال دوم، ش 4، صص124-105.

-مسجدی، حسین،(1389)، «رئالیسم جادویی در آثار غلامحسین ساعدی»، متن‌شناسی ادب فارسی، دورۀ 2، ش 4، صص 93 - 106.

3. منابع لاتین

 -Chanady, Amaryll.Magical Realism and the Fantastic, Newyork, Garland

.Publishing, 1985