بن‌مایه‌های ادب پایداری در دو جبهۀ متفاوت علیه استبداد با تکیه بر اشعار عبدالله پشیو و قیصر امینپور
محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات کردی و لکی
یدالله پشابادی
1
(استادیار زبان و ادبیات کردی و عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ کردستان شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.)
کلید واژه: استبداد, قیصر امینپور, بنمایه, ادبیات پایداری, عبدالله پشیو,
چکیده مقاله :
ادبیات پایداری در عراق و ایران وجوه هم سو و مشترکی داشته و دارند. رژیم بعث در عراق، جنگ نابرابر و بنیان براندازی علیه کردها به راه انداخت که نابودی های بی شماری در پی داشت. همچنین جنگی خانمان سوز علیه ایران شعله ور ساخت که منجر به مشکلات بسیاری شد. در این میان، شاعران حوزۀ پایداری، نقش بارزی در بازنمایی و دفاع از کیان ملی و میهن و میراث انسانی بر عهده داشتند. عبدالله پشیو در کردستان عراق و قیصر امین پور در ایران، نقش و کارکرد چشم گیری در این موضوع داشته اند و هر دو شاعر با سلاح شعر و در دو جبهۀ متفاوت، علیه یک استبداد و یک رژیم نبرد کرده اند. پژوهش پیش رو با شیوۀ تحلیلی – توصیفی، بن مایه های پایداری در شعر این دو شاعر را بررسی کرده است. دفاع از میهن، کرامت انسانی، امید به آینده، توصیف صحنه های نبرد و مشکلات و مصایب ناشی از جنگ، ستایش شهیدان و جانبازان و رزمندگان از بن مایه های موجود در شعر این دو شاعر هستند.
Sustainability literature in Iraq and Iran have some similarities and harmonies. In Iraq, the Ba'athist regime launched an unequal war and takeover against the Kurds, resulting in countless destructions. A house-burning war against Iran also burst into flames, which led to many problems. In the meantime, poets in the field of sustainability played a significant role in representing and defending the national unity, homeland and human heritages. In Kurdistan of Iraq, Abdullah Pashiv and in Iran, Qaisar Aminpour, played significant roles in these issues, and both fought on two different fronts against a dictatorship and the regime with the poetry weapon. This article has examined the characteristics of sustainability in the poetry of these two poets in an analytical-descriptive way. Defending the homeland, human dignity, hope for the future, describing battle scenes and problems and sufferings caused by war, praising martyrs and troupers and warriors are among the themes have presented in the poetry of these two poets.
منابع
1- ئامێدی، عەبدوڵڵا یاسین عەلی. (٢٠٠٥). هۆنراوەی بەرگری له بەرهەمی چەند شاعیرێکی کرمانجی سەروودا، هەولێر: کۆڕی زانیاریی کوردستان، چاپی یەکەم.
2- ئەبووفەوز، یووسف. (٢٠١٧). «گفتوگۆ لەگەڵ عەبدوڵڵا پەشێو»، وەرگێڕانی بابان ئەنوەر، گۆڤاری باران، ساڵی یەکەم، کانوونی دووەم، لل ٩٥-١٠٤.
3- امین پور، قیصر. (1363الف). تنفس صبح، تهران: حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
4- _________. (1363ب). در کوچۀ آفتاب، تهران: سروش.
5- _________. (1372). آینه های ناگهان، تهران: افق.
6- _________.(1378). گزینۀ اشعار، تهران: مروارید.
7- _________. (1393). مجموعۀ کامل اشعار، تهران: مروارید.
8- پارسانسب، محمد. (1388). «بنمایه: تعاریف، گونه ها، کارکردها و ...»، نقد ادبی، 2(1)، 7-39.
9- پەشابادی، یەدوڵاڵ. (1399). «خواستنی ئاراستەیی له شیعری عەبدوڵاڵ پەشێودا»، گۆڤاری پژوهشنامۀ ادبیات کردی، 6(1)، 189-152.
10- پویان، مجید و امیدیان نسب، الهام.(1395). «تحلیل بنمایه های اجتماعی در غزلیات قیصر امینپور»، یازدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان.
11- پەشێو، عەبدوڵڵا. (٢٠٠١). دیوان، هەولێر: ئاراس، چاپی یەکەم.
12- _________. (٢٠٠٢). بەرەو زەردەپەڕ، کوردستان، چاپی دووهەم.
13- توکلی محمدی، محمودرضا و جعفری پنجی، محمد. (1395). «مضامین پایداری در اشعار قیصر امین پور و توفیق امین زیاد»، پژوهش های تطبیقی زبان و ادبیات ملل، 2(6)، 53-72
14- الجیوسی، سلمی الخضراء. (1997). موسوعۀ الأدب الفلسطینی المعاصر، بیروت-عمان (أردن): الموسوعۀ العربیۀ للدراسات و النشر دارالفارس للنشر و التوزیع، ط.1
15- خضر، عباس. (1968). أدب المقاومۀ، القاهرۀ: دارالکتاب العربی.
16- داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی، ویرایش جدید، تهران: مروارید، چاپ سوم.
17- ڕەئووف، لوقمان. (٢٠١٧). «بایۆگرافی د. عەبدوڵڵا پەشێو»، گۆڤاری باران، ساڵی یەکەم، کانوونی دووەم، لل ٦٦-٦٧.
18- سنگری، محمدرضا. (1380). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، تهران: پالیزان.
19- شریفیان، مهدی و صادقی، سهیلا.(1388). «عشق به انسان، وطن و مقاومت در اشعار قیصر امینپور»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، 7(2)، 23-38
20- شکری، غالی، (1997). أدب المقاومۀ، بیروت: دار الآفاق الجدیدۀ، ط.1
21- مشتاق مهر، رحمان و فیضی، آمینه. (1399). «سیمای جامعۀ کرد در لالایی های کردی»، فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایرانزمین، 6(1)، 89-108
22- مصطفی رسول، عزالدین. (1966). الواقعیۀ فی الأدب الکردی، بیروت: المکتبۀ العصریۀ.
23- ناصری، ناصر و ساعی پور خدادادی، فریبا. (1393). «بررسی تطبیقی ادبیات مقاومت در اشعار محمود درویش و قیصر امین پور»، بهارستان سخن، 10(3)، 101-120
24- وەلی ئسماعیل، سروود. (٢٠١٧). «ڕەنگدانەوەی خۆشەویستیی ئافرەت و نیشتمان لای شاعیر عەبدوڵڵا پەشێو»، گۆڤاری الأستاذ، العدد ٢٢١، المجلد الأول لسنۀ ٢٠١٧، ٢٢٩-٢٥٢.
_||_