بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

خدیجه صالحی ¹ , امیر گندمکار ²

1 - گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1401/02/08 تاریخ پذیرش : 1401/03/02 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: تغییر کاربری اراضی, خانه باغ, جزیره گرمایی, کلانشهر اصفهان,

چکیده مقاله :

گسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گرمایی شهر اصفهان و پیرامون آن و همچنین تغییرات در فضاهای سبز و باغات مجاور شهر اصفهان، رابطه این دو متغیر با هم مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی و همبستگی است و هدف پژوهش بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ‌ها در اطراف شهر اصفهان و نقش آن در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان است. نتایج این پژوهش نشان داد که طی سال‌های اخیر دمای شهر اصفهان و اطراف آن بین 5/2 الی 4 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و این افزایش همزمان با توسعه شهر اصفهان و تخریب باغات اطراف شهر بوده است.

چکیده انگلیسی:

The expansion of urbanization and the development of urban lands towards orchards and agricultural farms is one of the biggest problems of the country's major cities, and in recent years, this development, along with reduced water resources and a sharp increase in population, has led to the development of urban heat and metropolitan heating. In this study, by examining the situation of the heat island of Isfahan and its surroundings, as well as changes in green spaces and gardens adjacent to the city of Isfahan, the relationship between these two variables was evaluated. The research method is descriptive and correlational and the purpose of this study is to investigate the role of tourism development of garden houses around the city of Isfahan and its role in reducing the effects of the heat island of Isfahan. The results of this study showed that in recent years the temperature of Isfahan and its surroundings has increased between 2.5 to 4 degrees Celsius and this increase has coincided with the development of Isfahan and the destruction of gardens around the city.  

منابع و مأخذ:

 

• آل هاشمی، آ. (1391). خیابان قزوین: حضور باغ در شهر بازخوانی خیابان قزوین با تکیه بر اشعار عبدی بیگ و سایر مکتوبات موجود. باغ نظر, 9(22), 65-74.


• پورامین کتایون، خاتمی سید مهدی، شمس‌الدینی علی.(1399). عوامل مؤثر بر شکل‌گیری جزایر حرارتی شهری؛ با تأکید بر ویژگی‌ها و چالش‌های طراحی شهری. گفتمان طراحی شهری ­مروری بر ادبیات و نظریه‌های معاصر. ۱ (۱) :۶۹-۸۳


• خوش اخلاق، ر.، و اکبری، ن.، و فرهمند، ش.، و جانقربان، ا. (1390). اندازه گیری تمایل به پرداخت افراد برای سکونت در باغ آپارتمانی در شهر اصفهان (نمونه مورد مطالعه: منطقه 13 شهرداری). فصل نامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس, 3(10), 7-26.


• رنجبر سعادت آبادی، عباس؛ علی اکبری بیدختی، عباسعلی و صادقی­حسینی، علیرضا. (1384) آثار جزیره گرمایی و شهرنشینی روی وضع هوا و اقلیم محلی در کلانشهر تهران بر اساس داده­های مهرآباد و ورامین. محیط شناسی، سال 32 ،شماره 39 ،59-63


• رنجبر سعادت آبادی؛ عباس، آزادی، مجید؛ علی اکبری بیدختی، عباسعلی و صادقی حسینی، علیرضا(1384) مطالعة موردی جزیرة گرمایی تهران و شبیه­سازی عددی آن، فیزیک زمین و فضا. شماره 1 ،63-78.


• روستا، م.، و رهنما، م.، و قاسمی خوزانی، م.، و قزلی، س. (1395). تحلیل عوامل مؤثر بر تغییر کاربری فضای سبز (باغ ها) در شهر جهرم با تأکید بر نقش مدیریت شهری. جغرافیا و توسعه فضای شهری, 3(1 (پیاپی 4) ), 53-65.


• رهنما، م.، و روستا، م. (1392). تحلیل تغییر کاربری و چگونگی حفظ و نگهداری فضای سبز (باغ ها) شهر جهرم در راستای توسعه. تحقیقات جغرافیایی, 28(2 (پیاپی 109)), 113-126.


• زندی، م. (1394). نقش باغ درون شهری در شکل‌گیری قرارگاه‌های رفتاری, نمونه موردی: شهر تهران. باغ نظر, 12(33), 0


• سرایی، م.، و علیزاده شورکی، ی. (1394). ارزیابی سطح توسعه پایدار در محله‌های باغ شهر تاریخی میبد. پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی), 47(3), 451-462.


• شعبانی, مرتضی, درویشی, شادمان, سلیمانی, کریم. (1398). بررسی آثار تغییرات کاربری اراضی بر الگوهای زمانی - مکانی دمای سطح زمین و جزایر حرارتی؛ مطالعة موردی: شهرستان سقز. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی, 30(1), 37-54.


• طبیبیان، م.، و موسوی، س. (1395). بررسی نقش زیباسازی و ارتقاء کیفیت محیط بر سرزندگی شهری, نمونه موردی: باغ شهر تاریخی مراغه. معماری و شهرسازی آرمان شهر, -(17), 249-262.


• علیجانی، ب.، و طولابی نژاد، م.، و صیادی، ف. (1396). محاسبه شدت جزیره حرارتی بر اساس هندسه شهری مورد مطالعه: محله کوچه باغ شهر تبریز. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی, 4(3 ), 99-112.


• منصوری، س.، و عرب سلغار، ن. (1394). سیر تحول رابطه ساختاری باغ و شهر در سازمان فضایی شیراز از سده چهارم تا دوازدهم هجری قمری. مطالعات معماری ایران, 4(8), 5-20.


• یعقوبی، ج.، و حمیدی، ک. (1395). مدل سازی پیامدهای توسعه باغ شهر‌ها با استفاده از نظریه مبنایی مورد مطالعه: شهر زنجان. جغرافیا و توسعه, 14(44), 89-105.


• Abdulateef, M. F., & Al-Alwan, H. A. (2021). The effectiveness of urban green infrastructure in reducing surface urban heat island. Ain Shams Engineering Journal.


• Wang, Z., Meng, Q., Allam, M., Hu, D., Zhang, L., & Menenti, M. (2021). Environmental and anthropogenic drivers of surface urban heat island intensity: A case-study in the Yangtze River Delta, China. Ecological Indicators, 128, 107845.


• Wemegah, C. S., Yamba, E. I., Aryee, J. N., Sam, F., & Amekudzi, L. K. (2020). Assessment of urban heat island warming in the greater Accra region. Scientific African, 8, e00426.