بررسی و ارزيابي قابليت های ژئوتوريستي شهرستان خلخال با استفاده از مدلهای هادزیک و فیولت
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگریموسی عابدینی 1 , داور تقی زاده 2
1 - استاد گروه جغرافیایی طبیعی(گرایش ژئومورفولوژی)، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - 2- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
کلید واژه: ارزیابی, ژئوتوریسم, خلخال, مدل فیولت, مدل هادزیک. ,
چکیده مقاله :
هدف اين پژوهش بررسي قابليتهای ژئوتوريستي شهرستان خلخال در استان اردبیل میباشد. در این پژوهش اقدام به مطالعه موردی 6 منطقه: غار هفتخانه، آبشارنرهگر، جاده اسالم-خلخال، چشمه ازناو، اندبیل، پل معلق پیرتقی شده است. روشهاي مورد مطالعه تحقیق روش فیولت و روش هادزیک است. نتایج مدل هادزیک نشان داد؛ که بر اساس نتایج ارزش علمی، مازاد و آسیبپذیري از نظرکارشناسان و بازدیدکنندگان مناطق ژئوتوریستی؛ غار هفت خانه، آبشار نرهگر، جاده اسالم-خلخال، چشمه ازناو، اندبیل و پل معلق پیرتقی به ترتیب امتیازات و هر کدام با مقادیر (093/36)، (895/47)، (248/49)، (691 /67)، (965/28)، (944/39) به خود اختصاص دادند. بالاترین امتیاز در این مدل مربوط به«چشمه ازناو» بوده است. همچین نتایچ مدل فیولت نیز نشان داد، بر اساس زیرشاخصهاي مورد مطالعه منطقه ژئوتوریستی جاده اسالم-خلخال با (25/11) بیشترین امتیاز و سایر مناطق مورد مطالعه در رتبههای بعدی قرار گرفتند. نتیجهگیري میشود؛ 3 منطقه چشمه ازناو، جاده اسالم-خلخال و آبشار نرهگر از نظر توانمندي ژئوتوریستی نسبت به سایر مناطق، قدرت جذب بیشتري برای توسعه ژئوتوریسم میباشند.
The purpose of this research was to investigate the geotourism potential of Khalkhal in Ardabil Province. A case study was conducted on six areas: Haft Khaneh Cave, Nareh Gar Waterfall, Asalem-Khalkhal Road, Aznav Spring, Andbil, and Pirtaghi Suspension Bridge. The methods used in the research were the Feylot method and the Hadzik methods. The results of the Hadzik model showed that, based on the scientific value, surplus, and vulnerability as evaluated by experts and visitors to the geotourism sites, the areas were ranked as follows: Haft Khaneh Cave (36.093), Narehgar Waterfall (47.895), Asalem-Khalkhal Road (49.248), Aznav Spring (67.691), Andbil (28.965), and Pirtaghi Suspension Bridge (39.944). The highest score in this model was attributed to Aznav Spring. The results of the Feylot model indicated that, based on the sub-indices studied, the geotourism area of Asalem-Khalkhal Road received the highest score (25.11), with the other studied areas ranked accordingly. It is concluded that Aznav Spring, Asalem-Khalkhal Road, and Narehgar Waterfall have greater potential for the development of geotourism compared to the other areas.
1- رحیمی، م.، صفري، ف.، رومیانی، ع. 1401. برنامه¬ریزي و آینده¬نگري توسعه پایدار گردشگري، در استان خوزستان، فصلنامه علمی برنامه¬ریزي منطقه اي، دوره 12، شماره 45.صص 51-66.
2- عابدینی، م.¬، قضایی، م. 1399. ارزیابی توانمند¬يهاي ژئوتوریستي شهرستان مشگین شهر به روش کومانسکو، پنجمین کنفرانس بین¬المللی افق¬هاي نوین در علوم کشاورزي و منابع طبیعی، محیط زیست، افق نو علمی- انجمن علم و فناوري در شهر تهران. صص 8- 1.
3- عابدینی¬، م.¬، نظافت تکله¬، ب.، خیاطی¬، آ. 1401. ارزیابی و تحلیل پتانسیلهاي مقاصد ژئومورفولوژیکی و ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده ازمدل¬هاي فیولت و مدل دینامیکی، فصلنامه جغرافیایی فضاي گردشگري، سال دوازدهم، شماره 45، زمستان1401. صص 73-55.
4- عابدینی، م.¬، نظری¬گزیگ، زهرا(1403).تجزیه و تحلیل میزان فرونشست زمین واثرات آن بر ژئومورفوسایتهای گردشگری شهر توریستی شاندیز خراسان رضوی. پژوهش¬هاي ژئومورفولوژي كمي. دوره 12 شماره 4، صص 192 - 171.
5- عابدینی¬، م. رنجبری، ا. 1395. ژئوتوریسم آذربایجان شرقی، انتشارات نگین سبلان،297 صفحه.
6- عابدینی، م.، همتی، ط،. نظافت تکله، ب،. خیاطی، آ. (1401) ارزیابی توانمندیهای توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایتها با استفاده از مدل کومانسکو و مدل پائوولووا (مطالعه موردی: مسیر توریستی سبلان تا گردنه حیران). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 11(44)38 -19.
7- عابدینی، م.، پاسبان، ا. ح.، نظافت¬تکله، ب.، شهبازی¬شرفه، ز. 1402. تحلیل توان رقابت¬پذیری استان اردبیل با استفاده از مدل پائوولوا و مدل دینامیکی (مطالعه موردی: گرمی، پارس آباد، مشگین شهر)مطالعات علوم محیط زیست، دوره هشتم، شماره دوم، فصل تابستان، سال1402. 6421-6434.
8- نوری، س.¬¬، مرادی¬، ن.¬، مامند خ. 1392. راهبردهاي مناسب براي توسعه ژئوتوريسم غار آبي سهولان، مطالعات و پژوهشهاي شهري و منطقـه¬اي سال پنجم، شماره هفـدهم. 53-68.
9- نعمتی، و.، حبیب پور، ع.، مرزبان، س.، نظافت تکله، ب. 1401. بررسی عوامل مؤثر بر توسعه، گردشگري سلامت در استان تهران با رویکرد آینده پژوهی، فصلنامه علوم محیطی، دوره 7.شماره 4.صص 5747-5756.
10- یمانی، م.، عظیمی¬راد، ص.، باقری، س. 1391. بررسی قابلیتهای ژئوتوریسمی ژئومورفوسایتهای منطقه سیمره، فصلنامه تحقیقات جغرافیا و پایداری محیطی، شماره2. 69-88.
11- Comanescu, L., Alexandru, N, Dobre R. 2012.The Evaluation Of Geomorphosits from the Ponoare protected area , Journal of Geography, Vol, XI(1).
12- Feuillet, T & Sourp, E.2011. Geomorphological Heritage of the PyreneesNational Park(France): Assessment، Clustering، and Promotion ofGeomorphosites; Geoheritage، V 3، pp 151–162.
13- Hadzic, O., Markovic, S.B., Vasiljevic, D.j.A., Nedeljkovic, M.¬2010. A Dynamical Model forAssessing Tourism Market Attractiveness of aGeosite. 1st International Conference on Geoheritage& Geotourism Research GEOTRENDS.2010. NoviSad 24-26 June 2010. Abstract book: 23-27.
14- Michael, N. & Hayes, J. P. 2019. Destination competitiveness from a tourist perspective: A case of the United Arab Emirates. International Journal of Tourism Research, 21(2), 259-279.
15- Nemanj, T.2011. The potential of Lazar Canyon (Serbia) as a geotourism destination: inventory and evaluation. Geographical Pannonica. 15(3):103-112. [DOI:10.5937/GeoPan1103103T
16- Pralong.J.p.2005. A method for assessing the tourist potential and use of geomorphological sites Geomorph Relife Proe Eviron196-3:189.