تعیین خواص فیزیکو شیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی عسل‌های خارشتر، یونجه و گون در استان خراسان رضوی
الموضوعات :سمیرا بزرگی کاسگری 1 , راهله رهباریان 2 , ناصر مرگان ازغدی 3 , محمد رضا شریعتی 4
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه بیوشیمی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.
2 - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.
3 - معاونت توسعه مدیریت و منابع، اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی، مشهد، ایران
4 - 4- مسئول مبارزه با بیماری های زنبور عسل، اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: عسل, فعالیت آنتی اکسیدانی, خواص فیزیکوشیمیایی, خراسان رضوی. ,
ملخص المقالة :
سلولی نقش دارند، عمل می‌کند. هدف از این تحقیق تعیین ترکیبات و بررسی خواص فیزیکو شیمیایی 84 نمونه عسل گیاهی طبیعی (خارشتر، گون و یونجه ) در استان خراسان رضوی بود که در قالب 4 منطقه جغرافیایی (منطقه یک که شامل: مشهد، چناران، کلات، درگز و قوچان، منطقه دو شامل: فریمان، سرخس، تربت حیدریه، تایباد و تربت جام، منطقه سه شامل: بردسکن، گناباد، کاشمر، خلیل آباد و مه ولات، منطقه چهار شامل، سبزوار، جوین، جغتای، فیروزه و نیشابور) نمونه عسل‌های این گیاهان جمع آوری گردیده و سپس شاخص‌های فیزیکو شیمیایی شامل رطوبت، بریکس، نسبت فروکتوز به گلوکز، ساکارز، دیاستاز )کیفی)، HMF، بر روی نمونه‌های عسل اندازه‌گیری شد. همچنین توتال ترکیبات فنلی، توتال فلاونوئیدی و فعالیت آنتی اکسیدانی با روش DPPH ارزیابی گردید. عسل‌های خارشتر منطقه 3 دارای کمترین میزان رطوبت در مقایسه با سایر نمونه‌های مورد بررسی بودند، عسل های خارشتر منطقه 4 دارای کمترین میزان درصد بریکس بودند. بیشترین میزان نسبت فروکتوز به گلوکز و کمترین میزان ساکارز مربوط به عسل‌های یونجه منطقه 2 بود و نیز کمترین میزان هیدروکسی متیل فورفورال (HMF ) مربوط به عسل-های خارشتر منطقه 2 بود، همچنین تمامی نمونه‌ها دارای فعالیت آنزیم دیاستازی بودند. بیشترین میزان اسیدهای فنولیک و فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به عسل‌های خارشتر و کمترین مقدار آنها مربوط به عسل‌های یونجه بود، ضریب همبستگی بالا بین ترکیبات فنولیک و فعالیت آنتی اکسیدانی مشاهده شد که نشان می دهد ترکیبات فنلی مسئول اصلی رفتار آنتی اکسیدانی عسل می‌باشند
1. بصیری ش، غیبی ف، بصیری ن. تاثیر فصل برداشت عسل بر ویژگی‌های فیزیکو شیمیایی، میکروبی و آنتی اکسیدانی آن. دو فصل نامه علمی ترویجی علوم و فنون زنبور عسل ایران. 1397؛ 9(16): 29- 28.
2. پری چهره ش، طهماسبی غ، خاکی پ، بابایی م. بررسی خواص فیزیکو شیمیایی عسل زنبور عسل کوچک(Apis florea) در مناطق جنوبی کشور. نشریات علمی کشاورزی. 1400؛ 34(2): 135-121.
3. جلیلیان ح .ر، بیک نژاد د، چایچی م. ج. بررسی خواص فیزیکوشیمیایی نمونه‌های عسل استان گلستان. نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی. 1392؛ 6(2).
4. خان بابائی ه، خضری م، بهمنی ح. ر، صالحی ص. 1396. بررسی تاثیر زمان و ظرف بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی عسل‌های تولیدی استان کردستان. بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.
5. سپهری فر ر، حسنلو ط. بررسی ترکیبات پلی فنلی، آنتوسیانین‌ها و فلاونوئیدهای تام و خواص آنتی اکسیدانی گیاه دارویی قره قاط (Vaccinium. arctostaphylos L) جمع آوری شده از چهار منطقه ایران. فصلنامه گیاهان دارویی. 1388؛ پیاپی 33.
6. کامکار ا، خدا بخشیان س. تعیین میزان ترکیبات فنولی، فعالیت‌های آنتی رادیکالی و آنتی اکسیدانی عسل سبلان. مجله تحقیقات دامپزشکی. 1395؛ 72(1): 61-53 .
7. Adgaba N, Ghamdi A, Sharma D, Tadesse Y. Physicochemical, antioxidant and anti-microbial properties of some Ethiopian mono-floral. honeys. Sci.Technol. 2020; vol.40.
8. Al- farsi M, Al-Amri A, Al-Hadhrami A, Al- Belushi S. h. Color, Flavonoida, phenolics and antioxidants of Omani honey. 2018; 4(10). e00874.
9. Al-Ghamdi A. S. E, Mohammed M. J, Ansariand N, Adgaba. Comparison of Physicochemical properties and affects of heating on stored Apis mellifera and Apis fiorea honey . Soudi journal of Biological Sciences. 2017; 26: 845.
10. Amir Y. A, Yesli M, Bengana R, Sadoudi and Amrouche T. Physico-chemical and microbiological assessment of honey from Algeria. Electronic Journal of Environmental. Agricultural and Food Chemistry. 2010; 9:1-5.
11. Bakour M. l, Laaroussi H. 1, Bouddine T.1, Ousaaid D. 1, Badiaa L. Physicochemical Properties, Mineral Content, Antioxidant Activities, and Microbiological Quality of Bupleurum spinosum Gouan Honey from the Middle Atlas in Morocco. Journal of Food Quality,Volume 2020, Article ID 7609454, 12 pages
12. Blouch A, Mahmood R, Rafique K, Asif Shaheen F, Munir M, Qayyum A, Ali R. Comparative analysis of physicochemical properties of honey from ecological zones and branded honey of Pakistan. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences. 2016; 9 (4): 40-49.
13. Boussaid A, Chouaibi M, Rezig H, Donsi F. Physicochemical and bioactive properties of six honey samples from various fioral origins from Tunisia. Arabian Journal of chemistry. 2014; 11:265-274.
14. Braga D. C, Liberato M, Lima V, Araujo N. J. 2020. Analytical study of the physicochemical characteristics from Melipona subnitida D. honey in adequation to Brazilian law.Food Science and Technology, Print version ISSN0101-2061.
15. chua L. s, Norrul L. A, Rahaman N .A. A, Ti Tjih E. T. 2013. Antioxidant Activity of Three Honey Samples in relation with Their Biochemical Components. Article ID 313798.
16. DaSilva P. M, Gauche C, Gonzaga L.V, Costa A.C.O, Fett R. Honey Chemical composition, stability and authenticity. Food Chem. 2016;196: 309–323.
17. Dong R.Y, Zheng, B Xu. Phenolic profiles and antioxidant capacities of Chinese unifloral honeys from different botanical and geographical sources, Food and Bioprocess Technology. 2013; 6: 762-770.
18. Dubero S, Minaleshawa A, Mesfin R, Twabech Z. Total phenols and antioxidant activities of natural honey and propolis collected from different geographical regions of Ethiopia. Bulletin of the Chemical Society of Ethiopia. 2015; 29(2):163.
19. Elimam A. M, AShati A, wed Alaerjani M. A. Acacia honey from different altitudes ; total phenols and flavonoids, laser – induced El sohaimy,S.A. Masry, S.H.D.Shehata, M.G. (2015). Physicochemical characteristics of honey from differet origins. Annals Agricutural Sciences, Volume fluorescence (LIF) spectra , and anticancer activity. 2020; 48(8); 0300060520943451.
20. Grigoryan K. Safety of Traditional and Ethnic Foods(ed.). Academic Press. Yerevan12. Gzik, A. 1996. Accumulation of proline and pattern of α-amino acids in sugar beetplantsin
response to osmotic, water and salt stress. Environmentaland and Experimental Botany. 2016;36:29.
21. Gul A, Pehlivan T. Antioxidant activites of some monofloral honey types produced acrooss Turkey. Saudi Journal of Biological Sciences. 2018; 25(6): 1056-1065.
22. Guler A, Bakan A, Nisbet C, Yavuz O. Determination of important biochemical properties of honey to discriminate pure and adulterated honey with sucrose (Saccharum officinarum L.) syrup. Food Chemistry. 2007; 105: 1119–1125.
23. Kamaruddin M. Y, Saba Zuhair H, Makpol S, Anum Mohd, Y. Y. Antioxidant Capacities and Total Phenolic Contents Increase with Gamma Irradiation in Two Types of Malaysian Honey. 2011; 16(8): 6378-6395.
24. Mahfuza sh, Solaman Md, Alam N, Ibrahim Khalil Md. 5 Hydroxy methyl furfual (HMF) levels in honey and other food products:effects on bees and human health. chmistry central Journal. 2018; 12(1):35 .DOI:10.1186/s13065-018-0408-3.
25. Mekuanint L, Meareg A. Comparative evaluation of analytical methods for determining the antioxidant activites of honey: Areview. 2019. Cogent Food & Agriculture. 2019; Volume 5, Issu
26. Petrus K, Schwartz H, Sontag G. Analysis of flavonoids in honey by HPLC coupled with coulometric electrode array detection and electrospray ionization mass spectrometry. Anal. Bional. Chem. 2011; 400: 2555-2563.
27. Rajchl A, Drgová L, Grégrová A, Čížková H, Ševčík R, Voldřich M. Rapid determination of 5-hydroxymethylfurfural by DART ionization with time-of-flight mass spectrometry. Anal Bioanal Chem. 2013; 405:4737–4745.
28. Salehnezhad S, Hosseinpour S .2019. Characterization of Apitherapy Honey For Medical Applications Chermahini. DOI:10.26717/BJSTR.2019.22.003751.
29. Saxena S, Gautam S, Sharma A. Physical biochemical and antioxidant properties of some Indian honeys. Food Chemistry. 2010; 118: 391-397.
30. Stagos D, Nikolaos S, Christina T, Stamatina P , Charalampos A, Alexandros N, et al. Antibacterial and antioxidant activity of different types of honey derived from Mount Olympus in Greece, International Journal of Molecular Medicine. 2018; 42(2):726-734.
31. Tariq K, Iqbal S, Fraz M. Quantifying physicochemical properties of honey collected from different froral sources of ISLAMABAD and MARDAN REGIONS, Jurnal Agroteknologi dan Perkebunan. 2022; 5(1): 10-19
32. White J. W. The role of HMF and diastase assays in honey quality evaluation. Bee world. 1994; 75:104-11.
