شناسائی انواع اسیدهای چرب از نظر کمی و کیفی در ماهی فیتوفاگ پرورشی (Hypophthalmichthis molitrix) و بررسی اثر زمان نگهداری بر روی آنها در سردخانه 18- درجه سانتی گراد
الموضوعات :
علیرضا نجفی
1
(شرکت دلوار افزار)
نرگس بهشتی
2
(2- انستیتو واکسن و سرم سازی رازی)
الکلمات المفتاحية: سردخانه, انجماد, گاز کروماتوگرافی, ماهی فیتوفاگ پرورشی, استخراج چربی, اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع,
ملخص المقالة :
این مطالعه با هدف شناسائی اسیدهای چرب در ماهی فیتوفاگ پرورشی در سال 1383 بر روی نمونه های صید شده از استخر های پرورش ماهی مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر شهید انصاری انجام پذیرفت . با استخراج چربی و تهیه متیل استر با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی مایع ( مدل شیماتسو HSSA4 ) اقدام به شناسایی اسید های چرب موجود در بافت ماهی و بررسی تغییرات آنها در طول 6 ماه نگهداری در سردخانه در دمای 18- درجه سانتی گراد گردید. میانگین چربی کل بافت این ماهی 9/0± 57/9 درصد ، میزان اسیدهای چرب غیر اشباع 0.6± 95/70 درصد و 5/0 ± 95/28 درصد را اسیدهای چرب اشباع تشکیل داد. نتایج نشان دهنده کاهش مجموع اسیدهای چرب اشباع در طول مدت از 95/28 درصد به 06/21 درصد، اسیدهای چرب تک غیر اشباع از 23/43 درصد به 19/15 درصد و اسیدهای چرب چند غیراشباع از 42/28 درصد به 94/6 درصد بود. همچنین در جذب اسیدهای چرب با زنجیره طولانی و غیر اشباع نظیر لینولئیک با 44/11 درصد ، آلفالینولئیک با 41/4 درصد و ایکوزا پنتانوئیک با 42/6 درصد و دوکوزا هگزانوئیک با 15/6 درصد توانایی بالایی دارد.در این پژوهش اسیدهای چرب لینوئیک 18:2c و آراشیدونیک20:4c از گروه امگا- 6 و اسیدهای آلفالینولنیک 18:3c و ایکوزاپنتانوئیک 20:5c و دوکوزاهگزانوئیک 22:6c از گروه امگا -3 مورد بررسی قرار گرفتند . در بافت عضلانی ماهی فیتوفاگ تازه مجموع اسید های چرب امگا-3 ، برابر 98/16 درصد و اسیدهای چرب امگا -6 ، برابر 44/11 درصد از کل اسیدهای چرب شناخته شده را شامل شدند . نسبت اسیدهای چرب امگا-3 به امگا-6 عدد 48/1 می باشد. در مدت شش ماه پس از نگهداری ، نتایج نشانگر کاهش اسیدهای چرب امگا -3 به 94/4 و امگا-6 به 18/3 درصددر شرایط انجماد بود . براساس این نتایج می توان پیشنهاد نمود که بهترین مدت نگهداری ماهی منجمد فیتوفاگ در 18- درجه سانتی گراد حداکثر تا چهار ماه پس از انجماد می باشد. با روش آزمون آماری ANOVA و توکی مقایسه نمونه شاهد با نمونه های 6 ماه پس از انجماد در سطح 01/0 P <با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبه گردید.
افشار مازندران، ن. 1381. راهنمای علمی تغذیه نهاده های غذایی و دارویی آبزیان در ایران . چاپ اول. انتشارات نوربخش . تهران .
گلشاهی ، ع. 1381. شناسایی اسیدهای چرب تشکیل دهنده ماهی کیلکا و تغییرات آن حین فرآیند صنعتی تولید آرد ماهی.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران.
گلشاهی،ع. 1378 . اصول تغذیه ماهیان گرمابی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات . تهران.
معینی ، س. 1368 . صنایع فرآورده های شیلاتی . سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران ،تهران.
هدایتی فرد ، م. 1381 . شناسائی کمی و کیفی اسیدهای چرب بافت ماهی کفال طلائی (liza avrevta) مجله علوم دریائی ایران ، 2: 77 – 73 .
هدایتی فرد، م. و معینی ، س. 1381 . بررسی ترکیب اسیدهای چرب در ماهی ازون برون در شرایط تازه و منجمد . مجله علوم دارویی ایران، 6ص .
هدایتی فرد ، م. 1380. تکنولوژی انجماد فراورده های دریایی . انتشارات معاونت اطلاعات علمی ، مرکز تحقیقات شیلاتی مازندران ، ساری.
Aggelosis, G. & lazos, E.S. 1991 .Fatty acid composition of the lipid from eight fresh water fish species from Greece. Journal of Food Composition and Analysis, 4:68-76.
Eid, N., Dashti, B. & Sawaya,W. 1992 .Chemical and physical characterization of shrimp by- catch of the Arabian (persian) Gulf . Food Research International, 25:181-186.
Hall.G.M.(ed.).1997.Fish Processing Technology. 2th.ed.Blackie Academic& Professional, Chapman and Hall Press, USA.
Huss.H.H.1994 .Quality and quality changes in fresh fish. F.A.O .NO.348.
Meydani .S.N.1994 Interaction of w-3 polyunsaturated Fatty Acids and vitamin E on the Immune Response in: Fatty Acids and lipids. Galli, C., Simoppulos, A.P. & Tremoli, E. (Eds.). Vol 75. karger, New York.
Murph, R.G. 1993. Handbook of Lipid Research, 7, Mass Spectrometry of Lipids. Plenum Press, New York, USA.
Stansby . M.E.(ed).1990 . Fish oils in nutrition. AVI, Van Noustr and Reinhold, New York.
