رتبه‌بندی ارکان حاکمیت شرکتی در بانک‌ها در دستیابی به ثبات و سلامت نظام بانکی
الموضوعات :هادی ترابی فر 1 , سید محمد هادی سبحانیان 2 , موسی شهبازی 3
1 - مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
2 - مدیریت بانک، بیمه و گمرگ، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3 - عضو هیات علمی مرکز پژوهش های مجلس
الکلمات المفتاحية: حاکمیت شرکتی, بانک مرکزی, شفافیت, ثبات و سلامت بانکی, حقوق ذینفعان,
ملخص المقالة :
حاکمیت مناسب و مطلوب شرکتی، نقش بسزایی در عملکرد نظام مالی و بانکی دارد. به دلیل اهمیت سیستمی بانک‌ها در اقتصاد، ثبات و سلامت بانک‌ها که متاثر از فرایندها و چارچوب‌های حاکم بر اداره بانک‌ها است، عناصر کلیدی برای ثبات نظام مالی محسوب می‌شوند. بر اساس مطالعات و تجربه‌های متعدد در نظام بانکداری، تحقق حاکمیت شرکتی در بانک‌ها به‌عنوان یکی از مهمترین راه‌ها برای دستیابی به ثبات و سلامت نظام بانکی قلمداد می‌گردد. در پاسخ به این سوال که از بین مولفه‌ها و ارکان حاکمیت شرکتی شامل هئیت مدیره، هیئت عامل، مدیریت ریسک، حسابرسی، جبران خدمات و افشا و شفافیت، کدامیک دارای اهمیت بیشتری در دستیابی به ثبات و سلامت نظام بانکی است، در این مقاله با استفاده از رویکرد مدلسازی تصمیم‌گیری چندمعیاره، ارکان و مولفه‌های مختلف حاکمیت شرکتی در نظام بانکی از نظر اهمیت در دستیابی به ثبات و سلامت نظام بانکی رتبه‌بندی شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد دو مولفه از رکن تصمیم‌گیری و نظارتی شامل غیراجرایی و مستقل بودن اعضای هیئت مدیره و اتخاذ سیاست‌های مربوط به شناسایی و کنترل تعارض منافع و مولفه ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ایجاد شفافیت... از رکن افشاء و شفافیت با وزن‌های نسبی 107/0، 089/0، 073/0 به ترتیب سه رتبه نخست مولفه‌های حاکمیت شرکتی در دستیابی به ثبات و سلامت بانکی را به خود اختصاص دادند. نتایج این تحقیق می‌تواند در تعیین اولویت‌های نظارتی بانک مرکزی و اصلاح ساختارها و فرآیندهای حاکم بر نظام بانکی مورد توجه قرار گیرد.
فهرست منابع
امين‌آزاد، امیرحسین (1393)، ارزیابی نظام حاکمیت شرکتی در بانک‌ها، مجموعه مقالات بيست و چهارمين همايش سياست‌هاي پولي و ارزي.
اولسن، دیوید (1387)، روش های تصمیم گیری چند معیاره. تهران: مدیران امروز مرندیز.
حساس یگانه، یحیی. «حاکمیت شرکتی در ایران»، حسابرس، شماره 32 (بهار 1385)، صص 39-32
شهبازی غیاثی، موسی و ترابی‌فر، هادی (1394)، اصول و استاندارهای حاکمیت شرکتی در بانک‌ها، مرکز پژوهش‌های مجلس، صص 57-1
شهبازی غیاثی، موسی و ترابی‌فر، هادی. چالش‌ها و آسیب‌های کلان ضعف حاکمیت شرکتی در مدیریت بانک‌های ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس، 1395، صص 48-1
فدوی، عارفه (1394)، تحقیق در عملیات پیشرفته و تصمیم گیری چند معیاره. تهران: نگاه دانش.
قلیچ وهاب (1395)، . جایگاه و ابزارهای حاکمیت شرکتی در نظام بانکداری اسلامی. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي. ۵ (۱۴) :۱۱۰-۸۷
کثیری، حسین (1384)، مدیریت ریسک واحد اقتصادی-چارچوب یکپارچه (ERM)، حسابدار رسمی (شماره ویژه)، صص 87-102
کلائی مرجان، نوری‌زاده حسین (1397)، اصول حاکمیت شرکتی از منظر بانکداری اسلامی در مقایسه با اصول متعارف OECD در بهبود نظام اعتباری بانک‌ها. نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامي. ۷ (۲۴) :۲۰۰-۱۶۹
محمدی، جمال و بیات، علی و طالبی مزرعه شاهی، رقیه (1390)، نقش حسابرسی در حاکمیت شرکتی»، حسابرس، (شماره 56)، صص 104-114
هرورانی، حسین (1392)، ضرورت استقرار حاکمیت شرکتی و ارائه پیشنهاد برای حمایت از حقوق سهام‌داران خرد در ایران، مرکز پژوهش‌‌هاي مجلس، صص 27-1
Andrieș, A.M., M. Căpraru, and S. Nistor. (2018). Corporate Governance and Efficiency in Banking: Evidence from Emerging Economies. Applied Economics 34(1): 246-281.
Anginer, Deniz; Demirguc-Kunt, Asli; Huizinga, Harry; Ma, Kebin (2107), Corporate Governance of Banks and Financial Stability, Journal of Financial Economics. doi:10.1016/j.jfineco.2018.06.011
Arena, Selim; Özkan Kayagilb, Süleyman; Dinç Aydemir, Sibel (2014), The determinants and effects of corporate governance level: evidence from Istanbul stock exchange, Procedia - Social and Behavioral Sciences 150 ( 2014 ) 1061 – 1070
Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 1998, Enhancing Bank Transparency, Bank for international settlements (www.BIS.org), http://www.bis.org/publ/bcbs41.pdf
Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 2008, External audit quality and banking supervision, Bank for International Settlements. http://www.bis.org/publ/bcbs146.pdf
Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 2010, Principles for Enhancing Corporate Governance, Bank for international settlements (www.BIS.org), http://www.bis.org/publ/bcbs176.pdf
Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 2012, The internal audit function in banks, Bank for International Settlements.
Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), 2015, Corporate Governance Principles For Banks, Bank for international settlements (www.BIS.org), july 2015, http://www.bis.org/bcbs/publ/d328.pdf
Branko Matić & Nikola Papac (2014) Measuring the quality of corporate governance in the banking sector of Bosnia and Herzegovina, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 27:1, 784-798,
Branko Matić & Nikola Papac (2014) Measuring the quality of corporate governance in the banking sector of Bosnia and Herzegovina, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 27:1, 784-798, DOI: 10.1080/1331677X.2014.974338
Esmaiel Ezazi, Mohammad; Salehi, Mahdi and Donyaie, Mohammad. (2011) Transparency of Trading in OTC Market: Some Evidence from Iran, MiddleEast Journal of Scientific Research 8 (2).
Ho, Simon S.M; Shun Wong, Kar (2001): A study of the relationship between corporate governance structures and the extent of voluntary disclosure. In Journal of International Accounting, Auditing and Taxation 10 (2), pp. 139–156. DOI: 10.1016/s1061-9518(01)00041-6.
Islamic Financial Services Board (IFSB), guiding principles of risk management for institutions (other th an insurance institutions) offering only islamic financial services. December 2005. Available at: http://www.ifsb.org/standard/ifsb1.pdf
Krause, Susan, Enhancing Bank Transparency, Public disclosure and supervisory information that promote safety and soundness in banking systems, Office of the Comptroller of the Currency, Washington, D.C., 1998.
Lee, Eunjung; Suh Park, Kyung (2008), Determinants of the corporate governance of Korean firms, Corporate Ownership and Control journal / Forthcoming paper
Oino, I., & Itan, M. (2018). Impact of Corporate Governance on Bank Financial Performance. Journal of Business Management and Economics, 6(8).
Oino, Isaiah; Itan, Mohamad (2018), Impact of Corporate Governance on Banks Financial Performance, Journal of Business Management and Economics 06: 08 August
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), 2011, Internal control and internal Audit: Ensuring public sector integrity and accountability, Paris: Organization for Economic Cooperation and Development, https://www.oecd.org/governance/47638204.pdf
Organisation for Economic Co-operation and Development) OECD), 2004, OECD Principles of Corporate Governance, Paris: Organization for Economic Cooperation and Development
Saaty, Thomas L. (2008): Decision making with the analytic hierarchy process. In International journal of services sciences 1 (1), pp. 83–98.
Sharma, M. P., & Chaudhari, A. Corporate Governance in Banking Sector: The Comprehensive Study. GRADIVA REVIEW JOURNAL, ISSN NO : 0363-8057.
Torchia, Mariateresa; Calabrò, Andrea (2016): Board of directors and financial transparency and disclosure. Evidence from Italy. In Corporate Governance: The international journal of business in society 16 (3), pp. 593–608. DOI: 10.1108/cg-01-2016-0019.
Tuteja, Sumedha; Nagpal, C.S. (2013), Formulation of Corporate Governance Index for Banks in India, Research Journal of Finance and Accounting, Vol.4, No.7
Worrell, D.L., Nemec, C. and Davidson, W.N. (1997), Research notes and communications one hat too many: key executive plurality and shareholder wealth, Strategic Management Journal, Vol. 18 No. 6, pp. 499-507.
