ارزیابی شرایط رویشگاهی بادام کوهی Amygdalus scoparia در منطقه بوالحسن دزفول به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

سید علی جوزی ¹ , نسرین مرادی مجد ²

1 - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاريخ الإرسال : 30 الثلاثاء , محرم, 1435 تاريخ التأكيد : 10 الإثنين , ربيع الثاني, 1435 تاريخ الإصدار : 29 الأربعاء , صفر, 1435

الکلمات المفتاحية: ارزشیابی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, سامانه اطلاعات جغرافیایی, بادام‌کوهی, توان اکولوژیکی, منطقه جنگلی بوالحسن دزفول,

ملخص المقالة :

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال‌شرقی شهرستان دزفول جزء جنگل‌های طبیعی می‌باشد. با توجه به گونه با ارزش بادام کوهی (Amygdalus scoparia) که بیشتر عرصه را در برگرفته است، پرداختن به بهره‌برداری اصولی و توسعه و احیاء آن ضروری می‌باشد. براین اساس آگاهی از نیاز رویشگاهی این گونه و تعیین مشخصه‌های کمی و کیفی آن می‌تواند کمک شایانی برای استفاده مناسب از این گونه به‌همراه داشته باشد. به منظور اجرای این تحقیق پس از جنگل‌گردشی و بررسی مقدماتی منطقه، محدوده رویشگاه بوالحسن روی نقشه 1:25000 مشخص شد. سپس با تلفیق نقشه‌های شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی نقشه واحدهای شکل زمین تهیه و 36 واحد کاری مختلف تعیین شد. در هر واحد کاری صفات کمی و کیفی شامل ارتفاع، تاج پوشش، قطر متوسط هر اصله بادام و تراکم متوسط بادام اندازه گیری شد. ارزیابی توان اکولوژیک رویشگاه این گونه نیز با استفاده از وزن‌دهی به معیارهای اصلی و فرعی با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم افزار Expert Choice انجام شد. در این تحقیق با کمک تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی معیارها صورت گرفت و با استفاده از این روش و انتقال داده‌ها وضعیت توان اکولوژیکی برروی نقشه نشان داده شد. در این مطالعه جهت شمالی، طبقه ارتفاعی800 تا1100 از سطح دریا و شیب 15-0 درصد بهترین محدوده رویشی برای گونه بادام‌کوهی شناسایی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که در حدود 1988 هکتار معادل 72/34% از منطقه جنگلی بوالحسن در وضعیت عالی،1577 هکتار معادل 55/27% در وضعیت خوب و 2160 هکتار معادل 73/37% در وضعیت ضعیف بوده است.